www.weyerman.nl

zondag 5 december 2021 – Dankzij Google Alerts en diverse tipgevers komen er iedere week nogal wat websites voorbij met opmerkelijke berichten over de lange 18e eeuw. De oogst van deze week is zoals altijd een allegaartje en gaat vergezeld van een portret van een 18e-eeuwer. Vorige week was het Jan Kinker. Zijn werk varieert van filosofische poëzie en satirisch proza tot theoretische taal- en letterkunde. Deze keer is het een hoogleraar filosofie en theologie in Groningen en later een predikant te Rotterdam. Niet alleen om politieke redenen kreeg hij onenigheid met (orangistische) landgenoten, ook wegens zijn vermeend onrechtzinnige opvattingen lag hij onder vuur.

Aangepast programma symposium 10 december 2021

Op vrijdag 10 december 2021 vindt in Leiden het symposium Rampen in de tijd van Bilderdijk van de Werkgroep Bilderdijk plaats. Belangstellenden worden van harte uitgenodigd deze middag bij te wonen. 

In verband met de coronasituatie gelden de volgende regels:
¶ Placering is noodzakelijk; iedereen krijgt een vaste plaats toegewezen.
¶ Er is helaas geen moment voor borrel, koffie/thee of ‘gezellig samenzijn’.
¶ We houden voldoende afstand tot elkaar. 
¶ Deelnemers aan het symposium moeten voorafgaand aan de bijeenkomst de Coronacheck uitvoeren (en dus ook een zelftest hebben uitgevoerd).
¶ Wij doen geen 3G- of 2G-test (het checken van de corona-app) bij binnenkomst. Als deelnemers zich hierbij oncomfortabel voelen, kunnen ze beter niet komen.

Aangepast programma
14.00-15.00 uur – Algemene Ledenvergadering Vereniging ‘Het Bilderdijk-Museum’
15.00-15.30 uur – Pauze
15.30-15.35 uur – Opening door Rick Honings
15.35-15.40 uur – Introductie op het thema door Lotte Jensen
15.40-16.05 uur – Robert Verhoogt, Bilderdijk, de Zondvloed en de geologie. Over natuurrampen als inspiratie voor onderzoek naar de aarde in de negentiende eeuw
16.05-16.30 uur – Rick Honings, Een vaccinator op bezoek bij Bilderdijk. P.P. Roorda van Eysinga in Haarlem en Indië
16.30-16.40 uur – Muzikaal intermezzo (met toelichting door Lotte Jensen)
16.40-17.05 uur – Marieke van Delft, Poëzie en rumoer vanwege een overstroming in 1825
17.05-17.15 uur – Aanbieding Jaarboek Bilderdijk aan Onno Blom + afsluiting

Grondvergadering Stichting Jacob Campo Weyerman in Breda!

Uitnodigingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman hadden de voorbije maanden het karakter van de grap van die twee jongens die naar Parijs gingen, ‘ze gingen niet’.

Na onze expeditievergadering in Gorinchem gingen voorziene vergaderingen vooral niet door, maar nu (ijs en weder dienende) wél: op zaterdag 15 januari 2022 komen we ’s middags bijeen in het auditorium van het Stedelijk Museum Breda, Boschstraat 22, Breda*. 

Het bezoekersaantal voor het auditorium is in overleg vastgesteld op 25 à 30. Aanmelding is dus absoluut noodzakelijk. Bij entree zal een QR-bewijs worden gevraagd.

Het programma ziet er als volgt uit:

Aanvang: 13.00 uur
Koffie/thee

13.15u:  Opening
13.30u:  Lezing Paul Smith, ‘Weyerman als lezer van de fabels van La Fontaine’
14.15u:  Theepauze met ‘Wat is dit  nu weer? Campisten buigen zich over merkwaardig ding!’
14.30u:  Hanou-observatie Renée Vulto, ‘Gelijkgestemden? Gevoelspolitiek in liederen van het Nederlandse revolutietijdvak (1780-1815)’
14.45u:  Observatie Jan Bruggeman, ‘Het poepverhaal bij Weyerman: oorsprong en invloed’
15.20u:  Huishoudelijk gedeelte:
             Jaarverslag voorzitter (wordt vooraf per mail toegezonden)
             Kascontrole/ verslag penningmeester
             Wisseling bestuur
16.00:  Slot: vervolg museumbezoek (op eigen gelegenheid). Aanbevolen! Museumjaarkaart!

* Eindelijk! Hopelijk ook. De voorbije maanden hebben geleerd dat wat vandaag mogelijk is dat morgen mogelijk niet meer is. Wij rekenen er uiteraard op dat de bijeenkomst op 15 januari doorgang kan vinden, maar we zijn optimisten ‘met een paraplu’. Op 15 december en 1 januari zullen mensen die zich aangemeld hebben, bericht ontvangen: hoe het ervoor staat! 

Bestuur Stichting Jacob Campo Weyerman

DEMOKRIETS Beschryving van ABDERA

dinsdag 30 november 2021 – In Den Echo des Weerelds van 23 juni 1727 vergast Weyerman zijn lezers op ‘DEMOKRIETS Beschryving van ABDERA’.^[1] 

Abdera staat hier natuurlijk voor Breda. Weyerman presenteerde zichzelf wel vaker als de Democritus uit die stad. Het is een uitbundige, lezenswaardige tekst, waarin achtereenvolgens de volgende onderwerpen besproken worden:

zondag 28 november 2021 – Dankzij Google Alerts en diverse tipgevers komen er iedere week nogal wat websites voorbij met opmerkelijke berichten over de lange 18e eeuw. De oogst van deze week is zoals altijd een allegaartje en gaat vergezeld van een portret van een 18e-eeuwer. Vorige week was het Frans Naerebout, de bekende Zeeuwse loods en mensenredder. Deze keer is het een Luikse hoogleraar Nederlandse taal- en letterkunde en welsprekendheid. Een Nederlander, kantiaan en vrijmetselaar, die ook nog eens goed kon schrijven en dichten.

Een elegie voor Nicolaas Dierkens

dinsdag 23 november 2021 – In de derde aflevering van Den Vrolyke Tuchtheer (18 juli 1729) levert Weyerman stevige kritiek op een Frans gedicht, geschreven door een Nederlandse dichter.^[1]

Dewyl ik my tot een Tucht-heer heb opgeworpen, zonder voorrecht, gelijk als eertijds een Fransch kourantier een gasette drukte zonder privilegie, neem ik de vryheyt om myn gevoelen over een bedrukt en gedrukt Lofdicht te uyten.
Onlangs kreeg ik een Fransch vaars in de hand, opgestelt, verzonnen en berymt by een Nederlands poëet, zo heerlijk van styl en ’t zamenstelling, dat ’er reeds meer dan een dozyn Fransche liefhebbers der dichtkunde in de wanbetaaling zyn gestort op deszels gezigt, daar wort by ons niet eens gerept van leezen.
Na dat die Poëet een vlugt had genomen van den Rynschen Vaart tot in het gelukkig Arabie, in den opstel van een naam-register van ontelbaare bloemen, kruyden en gommen, daalt hy zachtjes neerwaards op zyn ondichtkundige wieken in de beyde Indiën, om den leezer een inventaris te schenken van veelerley edele gesteentens; en dat groot werk afgehapspelt hebbende, geeft hy ons de beschryving van een paar harten in deeze termen.

* Uw adelijk hart is groots, het myn niet te verdenken; 
’k Geef uw een Keyzerrijk door uw myn hart te schenken!
’t Is uw verovering, die ‘k graag aan uw betrouw:
Een yver op den toets blyft borg voor myne trouw. 

Ook eyndigt die weergaa van le Sr. Despreaux zyn overnatuurkundig dicht, in deeze klanken.

† ‘k Verzoek een ruyltje, zo geen vriendschap uw beviel, 
Laat my de linkerhelft of rechter van uw ziel. 

Laat iemant die niet wil uytgelagchen worden, dien dicht-trant eens navolgen.

P. S.
Nota bene, dat wy boven ons vermoogen zyn gegaan, in de natuurlijke stramheyt van dat onvergeeflyk Fransch gedicht na te bootsen in onze Nederduytsche vertaaling.

* Le votre est grand & noble, & le mien n’est pas pire,
Je pense en vous l’offrant, vous offrir un Empire.
Il est votre conqueste, & plus a vous qu’a moy:
Un zele a toute epreuve est garants de sa foy.

† Par echange du moins, si non par amitié,
Du votre laissés moy l’une ou l’autre moitié.

zondag 21 november 2021 – Dankzij Google Alerts en diverse tipgevers komen er iedere week nogal wat websites voorbij met opmerkelijke berichten over de lange 18e eeuw. De oogst van deze week is zoals altijd een allegaartje en gaat vergezeld van een portret van een 18e-eeuwer. Vorige week was het de strenge Hermanus Krom (1738-1804), die zijn carrière als predikant in Tiel begon en in Middelburg eindigde. Deze keer is het een Zeeuw, beroemd geworden wegens zijn heldendaden: dankzij hem ontkwam menig schip aan een schipbreuk voor de Zeeuwse kust.

Pas geopend in het Allard Pierson

Sinds jaar en dag trekken creatieve talenten van heinde en verre naar Amsterdam. Steden worden gemaakt door hun bewoners. Hoe kwamen zij in Amsterdam terecht? Wat bracht hen hier? En wat droegen zij bij aan de cultuur en creativiteit?

Amsterdam Creatieve Stad, in het Allard Pierson (Amsterdam), is een caleidoscopische tentoonstelling die voortdurend in beweging is. Drie keer per jaar komen nieuwe verhalen aan bod. In de nieuwe editie is aandacht voor toneelgiganten en de magie van het theater. Ook gaat het over drukkers, ketters en rebellen. Tegelijkertijd is het een eerbetoon aan de doopsgezinde bibliofiel en mecenas Pieter Fontein (1708-1788), wiens indrukwekkende verzameling bewaard is gebleven.

¶ Info Allard Pierson

‘Grensoverschrijdend gedrag. De Nederlandse Grand Tour naar Italië tijdens de Verlichting’

Afscheidsrede prof. dr. Wyger Velema
Donderdag 9 december 2021, 16.30u.
Aula, Universiteit van Amsterdam, ingang Singel 411 (hoek Spui)

Deze afscheidsrede bespreekt de Nederlandse Grand Tour naar Italië in de eeuw van de Verlichting. De lange reizen die tal van gegoede Nederlanders in de achttiende eeuw naar en door Italië ondernamen zijn in de geschiedschrijving vaak voorgesteld als niet veel meer dan de rituele afronding van de opvoeding van de zonen van de maatschappelijke elite.

In deze rede zal aan de hand van reisverslagen worden betoogd dat dit een veel te beperkte en daarom misleidende voorstelling van zaken is. De achttiende-eeuwse Nederlandse Grand Tour was geen onbeduidend speelreisje, maar weerspiegelde alle grote thema’s van de Verlichting.

Nederlandse reizigers ontwikkelden in Italië een nieuwe blik op de klassieke oudheid, leerden op een andere manier naar kunst en natuur kijken, verdiepten zich in de maatschappelijke problemen van het contemporaine Italië, en schaamden zich niet langer hun individuele verbeelding de vrije loop te laten. De Nederlandse Grand Tour moet, kortom, worden gezien als een laboratorium van het verlichtingsdenken.

Weyerman tegen Weyerman

dinsdag 16 november 2021 – Op 11 oktober 1723 verscheen het eerste nummer van Den Ontleeder der Gebreeken. Meteen was duidelijk dat Jacob Campo Weyerman de auteur van dat weekblad was: hij beschreef zichzelf als degene die, ‘nog Hermes zynde’,  Argus (Hermanus van den Burg en zijn Amsterdamsche Argus) het leven zuur gemaakt had. Nog voor het einde van het jaar had hij al tweemaal de naam Campo laten vallen bij het bezingen van zijn geliefde Ifis.

Drie maanden later, op 11 januari 1724, kwam een briljant plan van Weyerman tot uitvoering. Op die dag verscheen het eerste nummer van Den Ontleeding van de Ontleeder der Gebreeken. De auteur, die zich niet bekend maakte, beloofde eenmaal in de twee weken – en als het een succes werd wekelijks – commentaar te leveren op Den Ontleeder der Gebreeken. Weyerman stelde zo een winstverdubbelaar in werking.