www.weyerman.nl

Rembrandts Jan Six in het tijdperk van technische reproduceerbaarheid

donderdag 20 juli 2017 – In Düsseldorf zag ik in de boekwinkel stapels Geert Mak, Die vielen Leben des Jan Six. De familiegeschiedenis die Mak wijdde aan de Jannen Six in de geschiedenis verspreidt de faam van vooral dé Jan Six, die bevriend was met Rembrandt en Vondel.

Over het boek van Mak is veel te zeggen – het is een fijn leesboek, leest als een trein en rekent af met clichés en bevestigt ze weer even snel. Maar om twee redenen doe ik dat nu niet. Allereerst: ik heb De levens van Jan Six van collega’s cadeau gekregen (en ik heb het nadien ook enkele malen aan anderen cadeau gedaan) en een gegeven paard en een geschonken paard kijkt men niet in de mond.

Ten tweede: ik wil het hebben over de tentoonstelling Rembrandt en Jan Six in het Rembrandthuis (nog tot en met 3 september 2017). In die kleine tentoonstelling gaat het om het door Rembrandt geëtste portret van Jan Six. Aan de orde komt ook het schitterend portret van Six dat op de voorzijde van het boek van Mak te zien is. Lees verder →

dinsdag 18 juli 2017 – De academische wereld is een nieuw tijdschrift rijker. Sinds 7 juli 2017 staat het eerste nummer van Early Modern Low Countries online, een volledig digitaal tijdschrift, dat bovendien ‘open acces’ is, oftewel: gratis toegankelijk voor iedereen met een internetverbinding.

EMLC is een initiatief van de Werkgroep Zeventiende Eeuw en de Werkgroep 18e Eeuw. In tegenstelling tot wat wel gesuggereerd is, betekent dit nieuwe tijdschrift niet het einde van het bestaan van de afzonderlijke verenigingen. Wél is het een bundeling van krachten van twee clubs die in Nederland en België nog altijd een respectabele positie hebben, maar die ook strijden voor hun relevantie en zichtbaarheid in een academisch klimaat dat in toenemende mate internationaal gericht is. Lees verder →

zondag 16 juli 2017 – Dankzij Google Alerts en diverse tipgevers komen er iedere week nogal wat websites voorbij met opmerkelijke berichten over de lange 18e eeuw. De oogst van deze week is zoals altijd een allegaartje en gaat vergezeld van een afbeelding van de boekenwereld.  Lees verder →

De kast die geen simpliciakast bleek te zijn.

donderdag 13 juli 2017 – Om het eens op zijn Latijns te zeggen: Pietas, Scientia, Temperantia, Vigilantia et Studium Assidiuum Ornant Pharmocopaeum (geloof, wetenschap, geduld, waakzaamheid en voortdurende studie sieren de apotheker).

Het staat in vergulde letters op een banderol die wordt vastgehouden door twee putti bovenop een achttiende-eeuwse kast in het Rijksmuseum. In 1956 kocht het museum deze kast en de grootste kenners op dit terrein, D.A. Wittop Koning en Th. H. Lunsingh Scheurleer, bestempelden hem in het Rijksmuseumbulletin als een simpliciakast en wel van het apothekersgilde te Delft. Onder die naam stond de kast sindsdien op zaal. Simplicia zijn de grondstoffen voor medicijnbereiding en inderdaad bevat de kast een apotheek met zo’n tweeduizend simplicia.

Lees verder →

Een activistische pruikenmaker en twee sterfgevallen

The Westminster Gatehouse

dinsdag 11 juli 2017 – Nadat Weyerman in de Amsterdamsche Hermes van 28 juli 1722 uitgebreid stilgestaan heeft bij de dood van Marlborough, zie voetnoot 18, gaat Weyerman op p. 348 verder met meer Engels nieuws. Citaat:

Londen. Een Peruikmaker die verscheide insolente woorden tegens de Regeering uitgebraakt heeft, is na Gatehouse gezonden.

Weyerman speelt hierna met beelden van pruiken en noemt de Tories. Alle kans dus dat het niet over zo maar een pruikenmaker gaat, maar over een Whig-politicus. Maar ik ben hier niet goed uit gekomen. Lees verder →

zondag 9 juli 2017 – Dankzij Google Alerts en diverse tipgevers komen er iedere week nogal wat websites voorbij met opmerkelijke berichten over de lange 18e eeuw. De oogst van deze week is zoals altijd een allegaartje en gaat vergezeld van een afbeelding van de boekenwereld. Deze keer is het de boekentoren in het Petersen House, Washington DC. Abraham Lincoln is er in 1865 gestorven, nadat hij kort daarvoor aan de overkant van de straat was neergeschoten. De boeken gaan allemaal over Lincoln. Ze zijn nep. Lees verder →

De dood van een held

John Churchill, Hertog van Marlborough. Gravure Pieter Tanjé (1722)

donderdag 6 juli 2017 – Nummer 44 van deel I van de Amsterdamsche Hermes (28 juli 1722) staat bomvol Engelse verwijzingen. Ik behandel er nu twee, maar ben van plan in komende voetnoten op deze aflevering terug te komen.

Weyerman opent het nummer diep in gedachten, maar wordt gestoord door de Demon, die hem een ‘Paket Engelsse Brieven’ brengt, met een droeve tijding: ‘O! myn waarde Censor, de grootste der Britten is gestorven!’ Vervolgens geeft Weyerman twee pagina’s sfeerbeeld met ook een terugblik op de Spaanse Successieoorlog. Pas daarna noemt hij deze grootste der Britten bij naam. Citaat:

De groote Churchil, de ontzaggelyke Marleboroug […], die, als opperveldheer den Bevelhebbers staf, over de krygsmacht der drie kroonen, gezwaait, en die dat bloeijent Eilant beschermt had, tegens de invallen der wanhoopende Stuarts gezinden, en tegens de laagen der radelooze Torys.

Lees verder →

Weyerman tegen de Vrijmetselarij

The Mystery of Masonry brought to Light by ye Gormagons (1724)

dinsdag 4 juli 2017 – André Hanou heeft er destijds onze aandacht op gevestigd dat Weyerman als een van de eersten in de Republiek over de Vrijmetselarij schreef. Of hij daar ook het volgende bericht bij betrokken heeft durf ik niet te zeggen.

Op p. 69 van nummer 9 van deel II van De Ontleeder der Gebreeken (11 december 1724) bericht Weyerman over een nieuw genootschap dat de Vrijmetselaars naar de kroon steekt: de Gormogons. Dit bericht heb ik met Delpher niet in Nederlandse kranten kunnen terugvinden. Wel vond ik in de Weekly Journal or Saturday’s Post van zaterdag 17 oktober 1726 (O.S.) het volgende: Lees verder →

zondag 2 juli 2017 – Dankzij Google Alerts en diverse tipgevers komen er iedere week nogal wat websites voorbij met opmerkelijke berichten over de lange 18e eeuw. De oogst van deze week is zoals altijd een allegaartje en gaat vergezeld van een afbeelding van de boekenwereld.  Lees verder →

Lady Mary, de volmaakste der Koordedansters

La fameuse Holandoise, Famosa donna Tedesca (1688)

donderdag 29 juni 2017 – In deel I van de Amsterdamsche Hermes (nummer 32 van 5 mei 1722) geeft Weyerman op p. 252-254 ) een beschrijving van Mary Finley (ook wel Finly of Findley), een koorddanseres. De passage leest alsof hij haar werkelijk heeft zien optreden en misschien zelfs ook een blauwtje bij haar gelopen heeft.Maar met zulke indrukken moeten we bij Weyerman altijd voorzichtig zijn. Citaat:

Milady Mary, dat springende Loovertje, is door een Engelsch Ridder op den buigzamen Stam van een Toneelkat geënt. [Zij was] voortgeteelt […] uit de Zee-schulp van van een * Drury-laansche Najaade, en uit het adelyk bloed van een Britssen Cavalier […].
[Zij viel] in de pooten van Mr. Finley, een vermaard Tuimelaar […]. Dit illuster Geite-paar leefde tamelyk kuis en vergenoegt in ’t begin, doch tamelyk onkuis en onvergenoegt in ’t vervolg.
* Een straat in Londens voorstad waar in veel Nymfen van een middelmaatige deugd

Lees verder →