www.weyerman.nl

‘Toen het alles OP op was …’

The Night Constable, door Richard Cooper (1785)

dinsdag 19 september 2017 – De afgelopen maanden heb ik passages van Weyerman aangehaald die te maken leken te hebben met nieuws dat in Engelse kranten gestaan heeft. Ik ben nu door de passages heen waar ik Engelse berichten aan kon passen. Op mijn bureau liggen alleen nog een paar citaten waar ik niets mee aan kon.

Zo is er de Moor op p. 159 van de Amsterdamsche Hermes I (nummer 20, 15 februari 1722), die Ordinaris in Londen hield, en door minstens 60 Moren ten grave werd gedragen. Of de boekverkoper Kreek, die werd aangesteld tot drukker van het kantoor der Artillerie (Amsterdamsche Hermes I, nummer 52, 22 september 1722). Lees verder →

zondag 17 september 2017 – Dankzij Google Alerts en diverse tipgevers komen er iedere week nogal wat websites voorbij met opmerkelijke berichten over de lange 18e eeuw. De oogst van deze week is zoals altijd een allegaartje en gaat vergezeld van een afbeelding van de boekenwereld. Deze keer is het een bewerking van een schilderij dat rond 1700 vervaardigd is door een onbekende Lombardische schilder: ‘Poezen bestuderen een boek over de kunst van het muizen vangen’. Lees verder →

donderdag 14 september 2017 – Wie was Jan Pook? Deze vraag stelde Ivo Nieuwenhuis onlangs op de Weyerman-website. Het volgende geeft natuurlijk allerminst een sluitend antwoord op die vraag, maar wel enigszins een beeld van de man, hoe schimmig ook. De doop-, trouw- en begraafgegevens als ook de adressen zijn afkomstig uit de DTB-bestanden van het Stadsarchief Amsterdam.

Jan (Joannes) Pook werd 1-7-1675 gereformeerd gedoopt in de Westerkerk in Amsterdam. Hij was het tweede kind, na Evert (doop 13-12-1672), van Christoffel Pook, koekbakker, en Aaltje (Alida) van Wullen. In 1681 overleed zijn vader. Hij werd op 24 juli in de Oude Kerk begraven vanaf de Warmoesstraat. Het jaar daarop hertrouwde zijn moeder met Bartholomeus Goverts, een uit Zutphen geboortige koopman. Goverts moet enige jaren later overleden zijn, want in 1692 hertrouwde Alida van Wullen, nog altijd woonachtig in de Warmoesstraat, opnieuw, nu met Aris Quickenburgh, notaris. Lees verder →

‘En terecht’: tussen tevredenheid en geknor

dinsdag 12 september 2017 – Schasz’ Reize door het Aapenland is in nog geen halve eeuw een klassieke tekst geworden. In navolging van Jos Brink, die ooit vriend en vijand verbaasde met zijn oordeel over Max Havelaar (‘Max Havelaar is een meesterwerk en terecht’), zou ik willen toevoegen: ‘en terecht’.

In 1973 stofte P.J. Buijnsters met zijn editie in de reeks Klassiek Letterkundig Pantheon de tekst af. Prachtige inleiding, kundig notenapparaat. Dat neerlandici de editie zuinigjes welkom heetten, mag zeker achteraf verbazen.

Buijnsters kwam nadien terug van dat wat hij in zijn editie had beweerd: achter het pseudoniem J.A. Schasz ging bij nader inzien niet Pieter ’t Hoen maar Gerrit Paape schuil. De editie-Buijnsters hield repertoire – het bleef onder studenten Nederlands een populaire tekst, voorzichtig maakte de tekst zijn opwachting in schoolboeken –, maar was niet meer leverbaar. Lees verder →

zondag 10 september 2017 – Dankzij Google Alerts en diverse tipgevers komen er iedere week nogal wat websites voorbij met opmerkelijke berichten over de lange 18e eeuw. De oogst van deze week is zoals altijd een allegaartje en gaat vergezeld van een afbeelding van de boekenwereld. Deze keer is het de satirische prent ‘I am tired of reading’. Ik ben even vergeten wie de maker ervan is. Lees verder →

Was Weyerman een operaliefhebber?

Portret Georg Friedrich Händel, door Thomas Hudson (1756)

donderdag 7 september 2017 – De afgelopen keren dat ik naar Engeland ging, nam ik wat citaten uit werk van Weyerman mee die een verband met Engels krantennieuws leken te hebben. De meeste van de voorgaande voetnoten heb ik gevuld met wat ik tijdens mijn vakanties in Albion heb gevonden.

Maar het lijstje bruikbare citaten is nu bijna afgestreept. Ik ben volledig door mijn stapeltje aantekeningen heen. Er resteren alleen nog een paar citaten waar ik heel graag iets over gezegd had, maar waarbij ik geen nieuws heb kunnen vinden. Met die citaten vul ik mijn voorlopig (?) laatste voetnoten. Lees verder →

Bij een bezoek aan het nieuwe Stedelijk Museum Breda

dinsdag 5 september 2017 – Onlangs was ik weer eens in Breda, om de schitterende Grote Kerk te zien, of liever Onze-Lieve-Vrouwekerk. De kerk knapt immers zichtbaar op van de herroomsing: de Reformatie heeft de wandschilderingen aan het zicht onttrokken, maar ook voor verval behoed, zoals blijkt nu het protestantse pleisterwerk het begeeft en bijvoorbeeld een enorme Christoffel toont. De Beeldenstorm is niet alleen gaan liggen, maar wordt ook ongedaan gemaakt.

Een andere attractie is het Stedelijk Museum in de Boschstraat. Nieuw!!! Het Breda’s Museum, dat aan de Parade zo lekker tegen het Stadsarchief was gekropen, is dicht, het Stedelijk is geopend. Dat oude museum was zo gek nog niet, maar het nieuwe blinkt en glimt. Het nieuwe verdient niet een omweg, maar een directe reis. In het bijzonder de collectie, zoals die getoond wordt op de eerste verdieping, is een bezoek meer dan waard. Lees verder →

zondag 3 september 2017 – Dankzij Google Alerts en diverse tipgevers komen er iedere week nogal wat websites voorbij met opmerkelijke berichten over de lange 18e eeuw. De oogst van deze week is zoals altijd een allegaartje en gaat vergezeld van een afbeelding van de boekenwereld.  Lees verder →

Koffiehuispraat – 2

Vechtende mensen bij de speeltafel in een Londens koffiehuis. Collectie British Museum

donderdag 31 augustus 2017 – Uit de vorige voetnoot staan nog twee Weyerman-citaten open. Het eerste citaat is afkomstig uit de Amsterdamsche Hermes deel I, nummer 14, p. 112 (30 december 1721):

Londen. De Jood Cotigno, die onlangs is gedoopt, en dagelyks verarmt, dreigt den Predikant die hem bekeert heeft, zich ten tweedemaal te doen besnyden, indien hy hem niet helpt.

Het tweede citaat staat eveneens in de Amsterdamsche Hermes, in deel II, nummer 5, p. 38 (27 oktober 1722):

Londen. Een yrsch priester genoemt Ino is, by mirakel, geechappeert uit zyn gevangenis, en by geluk, verdronken in den Teems.

Over het eerste citaat kan ik kort zijn. Cotigno lijkt me een veritaliaanste vorm te zijn van de Portugese naam Coutinho, maar in Engelse kranten heb ik met beide naamsvarianten bot gevangen. Lees verder →

Koffiehuispraat – 1

dinsdag 29 augustus 2017 – Kranten lezen deed je in het koffiehuis. In veel van de voorgaande voetnoten keek ik in hoeverre het nieuws in Weyermans periodieken aansloot op berichten in (Engelse) kranten. Vandaag de laatste berichten die ik nog in portefeuille heb. Met alle drie is iets merkwaardigs aan de hand.

Als eerste heb ik een citaat uit de Rotterdamsche Hermes (aflevering 56, p. 390). Op 14 augustus 1721 viel daar het volgende te lezen: Lees verder →