www.weyerman.nl

dinsdag 11 maart 2014 – Stoere meiden in het leger en op zee. Dat spreekt tot de verbeelding. Maar ze bestonden echt, meisjes die laatst loos waren.

Dat weten we al sinds Daar was laatst een meisje loos, een alleraardigst boek over vrouwen in mannenkleren. Geschreven door Rudolf Dekker en Lotte van de Pol (1981). Later verscheen over deze tegendraadse traditie hun Vrouwen in mannenkleren (1989), waarin ze achtergronden, drijfveren en gevolgen van deze travestie verder analyseerden (online).

Nu is er een nieuw boek verschenen over dit onderwerp. Op vrouwendag – voor de vergeetachtigen onder ons: 8 maart – verscheen Compagniedochters van Michel Ketelaars. Hierin rekent hij af met het klassieke beeld van de VOC als 17e- en 18e-eeuws mannenbolwerk.

Ketelaars beschrijft overigens niet alleen de vrouwen die zich als man verkleedden, ook vertelt hij over vrouwen die als passagier met hun man meereisden. Verder waren er vrouwen die helemaal niet meereisden, maar achterbleven in de thuishavens van de VOC. Zij ronselden personeel door mannen, als ze eenmaal fors in de schulden zaten, een schuldbrief te laten ondertekenen die alleen kon worden afbetaald door aan te monsteren. Dergelijke ‘zielverkoopsters’ namen, aldus de blurb, actief deel aan het reilen en zeilen van de Compagnie. — RvV

¶ Michel Ketelaars, Compagniesdochters. Vrouwen en de VOC (1602-1795). Uitgeverij Balans 2014. ISBN 9789460036903. Prijs: € 19,95. Bekijk hier een kort tv-interview met de auteur. Op de tentoonstelling Het geheugenpaleis – met je hoofd in de archieven is ook aandacht voor vrouwen die voor de VOC werkten (Nationaal Archief, tot en met 29 juni 2014). En bezoek hier het VOC Kenniscentrum, met meer info over vrouwen bij de VOC.

maandag 10 maart 2014 – Ineens stuit je op een almanak waarvan je stiekem hoopt dat er een hele reeks van bestaat. Helaas, dat is volgens Bibliopolis niet het geval met de Almanach der boekverkoopers, drukkers, en binders (In ‘s Gravenhage, by H. Scheurleer, F. Zoon. 1761). Er is er maar één van, verschenen met privilege van ‘Hunne Ed. Gr. Mogenden’. Dat dan weer wel.

De almanak bevat een lijst van privileges van de laatste 15 jaren (zijnde de duur van een privilege): ‘Lyst der boeken en werken [...] waarop octrooijen zijn verleend. Beginnende met den Jaare 1745, en eindigende met den Jaare 1760′. Verder staan er de namen in van schrijvers, drukkers en uitgevers aan wie het privilege is verleend. In deze lijst komen geen romans of dichtbundels voor, wel wetenschappelijk werk. Begrijpelijk, want het was niet gebruikelijk om voor fictie bij de Staten van Holland een privilege aan te vragen.

De tekst vervolgt met een opgave van feesten, eclipsen en dergelijke, een vertoog over de oorsprong van de boekdrukkunst en een schets van de geleerdheid der Nederlanders (met enkele bijzonderheden over een aantal van hen). Wat kom je er nog meer in tegen? Het vertoog ‘Algemene aanmerkingen van nut voor boekhandelaars, drukkers, en binders’ en een concept van een gildenbrief voor deze beroepsgroepen. Opmerkelijk vind ik de advertentie voor expediteurs: in boekhistorisch onderzoek wordt zelden aandacht aan de logistiek besteed.

Natuurlijk is ook de ‘Naamlyst der nieuw uitgekomene boeken, in ‘t jaar 1760′ interessant. Er staan titels tussen die we tegenwoordig zó, digitaal dus, kunnen raadplegen. Met in de meeste gevallen een opgave van de winkelprijzen. Omdat het boekenweek is, hieronder een aantal bestsellers:

• De Bedreven Galant, of de vermakelyke Levensloop van een Hollands Edelman (12 st.)
• De bezeeten Mof (12 st.)
• Candide, of de geveinsde Jongeling (12 st. en 3 cent)
• De Dwaalende Student, of de Snaaksche Dominé (16 st.)
• De Gelukkige Lichtmis, of aardig Leevensgedrag van den Haagschen Robbert (12 st.)
• Gysje van H… Beursensnyder, Pastoor, &c.
• Hollandsche Marianne, 2 dln (1 gld, 15 st.)
• Het Knaapje van Weelde (16 st.)
• De Middelburgsche Avanturier (15 st.)
• De Man van Fortuyn of Levensgevallen van den Marquis S. (14 st.)
• Pamela of de beloonde Deugd, 4 dln. (5 gld, 10 st.)
• De reizigers of wonder zeldzaame of ongehoorde Gevallen van zeker voornaam Heer en zyn Minnaares (10 st.)
• De Zwervende Turk of Wonderbaarlyke Zeldzaame Leevensloop van den Beruchten Sultan Achmet.

Alleen al het lezen van de titels is een genoegen. Jammer dat Scheurleer het bij deze ene uitgave heeft gelaten. De hoeveelheid werk en de drukkosten tezamen hebben blijkbaar niet opgewogen tegen de inkomsten. Hij had er op 22 december 1760 nog voor geadverteerd. — RvV

zondag 9 maart 2014 – Dankzij Google Alerts komen er iedere week nogal wat websites voorbij met opmerkelijke berichten over de 18e eeuw. De oogst van deze week is een allegaartje van plaatjes, krantenberichten, verhalen, persberichten, recensies, films, recepten.

• Placcaet ende ordonnantie van het neuse-geldt. Gedruckt tot Snuytenburgh, 1715.
• Piet Buijnsters: ‘Het op een na moeilijkste boek dat ik geschreven heb.’
• Groningen, Bierum en Spijk in De Post van den Neder-Rhijn.
• Eén van de vele satirische prenten over koning George IV en zijn sluwe liefje Lady Conyngham (‘Cunning-game’).
• Bokkenrijders te Houthem in de 18e eeuw.
• Revolutieverslag op receptenpapiertjes: het dagverhaal van Hendrik Keetell, 1793-1816.
• Plaatjes kijken per eeuw.
• James Rivington: King’s Printer and Patriot Spy?
• Boerenkool met kastanjes en gort (1742).
• Weggelopen windhonden in de doelen.
• Heel wat Nederlandse schilders hebben in Rome gewerkt.
• Rabelais in de 18e eeuw.
• Als de man van huis was, vochten de vrouwen.
• Petrus Driessen werd in 1778 te Groningen benoemd tot lector in de scheikunde en natuurlijke historie.
• Oude glaasjes, waaronder eentje van ds Jan Hendrik Munnikhuysen, die ooit een eenzame kapiteinsvrouw troostte.
• De mummies van Frederik Ruysch.
• Chevy Chase heeft Nederlandse roots.
• De sief.
• In 1783 annexeerde Catharina de Grote de Krim, die ze volgens Potemkin de Tauriër Tauriën noemde.
• Vondels Ifigenie in Taurien (1666) speelt zich af op de Krim.
• Boeken gebonden in mensenhuid.
• Verloren gewaand portret van Bach gevonden.
• Nog een Bach: Carl Philipp Emanuel Bach (1714-1788).

De achttiende eeuw in het voorbijgaan (44)

zaterdag 8 maart 2014 - Op 15 februari, de zaterdag waarop het zo hard waaide, heb ik van Beverwijk naar Uitgeest gelopen.

Als je in Beverwijk het station uit loopt, loop je vrijwel direct tegen het huis Akerendam op, waarvan de tuinen twee jaar geleden te bezoeken waren in het jaar van de historische buitenplaats, maar doorgaans zijn ze niet toegankelijk.

Akerendam was in de zeventiende eeuw in handen van een de Amsterdamse koopman Jan Bicker. Het buiten lag toen aan het Wykermeer. Dat was voor welgestelde Amsterdammers een goede locatie, omdat je er vanuit de stad zó naar toe kon varen. Het huis kreeg zijn huidige vorm in het tweede kwart van de achttiende eeuw.

Het had een dag moeten worden van pastorieën en kosterijen, maar in Uitgeest bleek de pastorie zeventiende-eeuws te zijn. Bovendien staat de Rooms-Katholieke pastorie in Beverwijk momenteel stevig ingepakt wegens een grote restauratie. De Evangelisch-Lutherse was dermate weinig enerverend dat ik daarvan alleen de entree heb gefotografeerd (zie boven). Het werd uiteindelijk wel tijd voor een stichtelijk woord in deze rubriek.

Gelukkig kom je op zo’n wandeling altijd wel weer onverwachte informatie op borden tegen. Bij de kerk van Beverwijk bijvoorbeeld staat een bord dat uitlegt hoe bepaalde straten daar eeuwenlang deel uitmaakten van de weg van Alkmaar naar Haarlem en Den Haag.

Een kleine omweg bracht me bij kasteel Marquette, waarvan de oprijlaan bij harde wind afgezet wordt: de eeuwenoude bomen vormen een risico, maar mogen niet gekapt worden.

Gelukkig is er een alternatieve ingang. Het is mogelijk op enige afstand om het hoofdgebouw heen te lopen. En dan valt de merkwaardige plattegrond op: de laan loopt recht op een toegangspoort af, waaraan links een grotere aanbouw zit dan rechts. Het hoofdgebouw staat achter die aanbouw links, een kwartslag gedraaid, zodat je, als je onder de poort door gaat, rechtuit geen bebouwing ziet, maar je de hoofdingang en het hoofdgebouw aan je linkerhand hebt.

Joachim Rendorp, die in de jaren 1781-1792 meermalen een van de burgemeesters van Amsterdam was, was vrijheer van Marquette. Zijn grootvader had het huis en de heerlijkheid Marquette in 1717 gekocht.

Ook de Assumburg werd gekocht door een Amsterdamse regent: door Jean Deutz, omstreeks 1700. Hij heeft er uiteraard het nodige aan verfraaid. De naam van de Assumburg, in Heemskerk, roept eerder gedachten aan de middeleeuwen op dan aan de achttiende eeuw, maar zo’n gebouw moet natuurlijk ook de tussenliggende jaren doorstaan hebben. Het grootste deel van de vorige eeuw was het een jeugdherberg. Op en rond het gebouw wordt nog steeds het nodige vrijwilligerswerk verricht. Het resultaat is onder meer dat de tuinen gereconstrueerd zijn. Achter het kasteel ligt nu een vrij toegankelijke tuin die aangelegd is aan de hand van een gravure die de situatie van 1729 toont.

Ik weet niet of er plannen met het voorplein zijn. Aan de ene kant staat een gerestaureerd bijgebouw dat de orangerie genoemd wordt, aan de andere kant alleen nog een voorgevel van wat vermoedelijk een koetshuis geweest is.

De oude kern van Uitgeest telt veel gebouwen waaraan enige ouderdom niet ontzegd kan worden. Wie er toch is, moet er zeker eens rondkijken. Ik weet nu ook dat het een sluis, een gemaal en een haven heeft. De paar zeventiende-eeuwse gebouwen die ik er gezien heb, zijn (als ik het goed begrepen heb) een halve eeuw geleden door een restauratiebureau geheel uit elkaar gehaald en steen voor steen opnieuw in elkaar gezet. Achttiende-eeuwse plaatjes kon ik er helaas niet schieten.

Voor een overdaad aan achttiende eeuw kun je in die regio het beste naar Krommenie, maar daar kom ik een andere keer op terug. — JF

Théodore Géricault, De kleptomaan (ca 1820)

vrijdag 7 maart 2014 – Zojuist heeft het Museum voor Schone Kunsten te Gent zijn deuren geopend voor een tentoonstelling over de Franse kunstschilder Théodore Géricault (1791-1824).

Géricault wordt gezien als een vertegenwoordiger van de negentiende-eeuwse Romantiek. Echter, anders dan de historieschilderkunst van zijn tijd vereiste, schilderde hij geen grootse helden en heldendaden, maar koos hij voor ‘de man van de straat’. Gewone mensen die hij zag in Italië, waar hij in 1816 rondreisde. Maar ook boksers in een straatgevecht en bedelaars in de straten van Londen, waar hij in 1820 woonde. Verder had hij vooral een obsessie voor paarden, ruiters, gekken en stervenden, die veelvuldig op zijn schilderijen te zien zijn.

De biografie van Géricault vertoont overeenkomsten met die van de zestiende-eeuwse Caravaggio: afkomstig uit een rijke familie verwekte hij een zoon bij zijn zeven jaar oudere tante. Om de familienaam te beschermen werden de drie voor het leven gescheiden. De schilder stief jong, op zijn 32e, waarschijnlijk aan een combinatie van een val van zijn paard en syfilis.

Géricault kreeg les in de schilderkunst van volbloed achttiende-eeuwers Claude Vernet en Pierre-Narcisse Guérin. Zijn vroege werk verraadt invloeden van Rubens. Wanneer hij in 1816-1817 in Florence en Rome verblijft, raakt hij gefascineerd door zowel Michelangelo als de Barok.

Géricaults bekendste schilderij is Le radeau de la Méduse (Het vlot van de Medusa) uit 1819. Daarop zien we gewone mensen, die ronddobberen voor de kust van Afrika. Het originele doek van zeven bij vier meter hangt in het Louvre, en blijft daar. Punt. Het geluk is dat het Louvre in 1859 een kopie liet maken, uit angst voor ‘verval’ van het oorspronkelijke doek. In Gent is deze prachtige kopie in goede staat te zien. Niet alle details zijn even nauwkeurig uitgewerkt en mist ‘de soepele verfstreek van de meester’.

Het verhaal achter de schipbreuk op het schilderij klinkt actueel. Recent kregen we immers de beelden te zien van bootvluchtelingen bij Lampedusa of Australië. In juli 1816 liep een schip van de Franse marine op een zandbank voor de kust van West-Afrika. Er waren te weinig reddingsboten, en bijna 150 opvarenden werden op een inderhaast getimmerd vlot gezet. Dertien dagen dobberde het vlot op zee. Van de 150 passagiers hebben slechts 15 het overleefd. De mensen werden gek van dorst, honger en wanhoop. Op het laatst moesten de levenden de doden opeten. — FvT

¶ De tentoonstelling duurt tot 25 mei 2014. Plaats: Museum voor Schone Kunsten te Gent. Informatie hier. In het museum is tegelijkertijd een kleine expositie over de rol van de vrouw tijdens de Franse Revolutie (info).

donderdag 6 maart 2014 – Ooit kon je Nijmegen zien op het Rembrandtsplein in Amsterdam. In het begin van de negentiende eeuw stond er op de Botermarkt een panoramagebouwtje, waar je het zogeheten Geldersch Panorama kon bewonderen. Dat Geldersch Panorama was feitelijk een Nijmeegs Panorama. Behalve in Amsterdam hing het panorama in Nijmegen, in de toren van de Belvedère. Daar kon je tekening en werkelijkheid met elkaar confronteren.

In het Nijmeegse Museum Het Valkhof wordt momenteel in en buiten het Prentenkabinet het Geldersch Panorama van Dirk Anthony van de Wart tentoongesteld. Van de Wart (1767-1824), Amsterdammer uit de kring van Uylenbroek, vervaardigde eerst een panorama en later, in 1806, herhaalde hij zijn kunst in een achttal prenten.

Het panorama in achten wordt begeleid door een lofdicht in het Frans van A.L. Barbaz. Van de Wart en Barbaz waren op dat moment beiden lid van de ‘vriendenkring’ Kunst door Vrindschap Volmaakter. Overigens net als Tollens, Feith en de Nijmeegse rector Schonck. Die laatste lijkt een voor de hand liggend trait d’union tussen Van de Wart en de stad.

Het gedicht van Barbaz werd in het Nederlands vertaald door medelid Hendrik de Flines. Van de Wart droeg zijn Panorama op aan de Nijmeegse magistraat. Op 23 juli 1806 vereerde die hem met ‘een zilveren schenkbord, met het stads wapen daarop gegraveerd’. De kunstenaar verhuisde niet lang daarna naar Nijmegen. De tentoonstelling laat verder weinig los over het leven van Van de Wart.

Over de ‘vriendenkring’ schreef Marleen de Vries ooit in De Negentiende Eeuw, over Schonck publiceerde zoals bekend André Hanou.

In Museum Het Valkhof zijn ook nog enkele andere rondgezichten te bewonderen, onder meer eentje uit 1790. Dat panorama, ongesigneerd, toont het Valkhof, dat droomde in de zon en nog geen weet had van het gering aantal jaren dat het kasteel restten. — PA

¶ Op 21 maart geeft Marja Begheyn-Huisman in het museum een lezing over de kleine tentoonstelling Panorama Nijmegen. Aanvang 15.30 uur (info en aanmelden). De tentoonstelling zelf duurt tot en met 14 mei 2014.

Karikatuur van Bilderdijk die Siegfried Woldhek in 1998 van hem maakte

woensdag 5 maart 2014 – Jaarvergadering Bilderdijk, twee mannen en de vrouwelijke penningmeester achter tafels en enkele tientallen tegenover hen, in het zaaltje waar de VU oude drukken ter inzage geeft. Het is vrijdag 28 februari 2014 en in de ruimte tussen de boekenkasten hangt onder meer het portret van Calvijn.

De Vereniging Het Bilderdijk-Museum vergadert en de stoelen staan in gelid. Geen beenruimte meer voor mevrouw Van Essen die de leden van de Vereniging ooit koekjes presenteerde. Zij leeft niet meer. De oude Vereniging is nieuw en gelukkig ook niet.

Als je de ledenvergadering zou filmen, zou niemand geloven dat het écht is. Leden die hun vraag inleiden met de erkenning dat zij vermoedelijk een onnozele vraag stellen en op hun wenken bediend worden: inderdaad! Aan de orde is verder de vraag wanneer leden in aanmerking komen voor een royement. Bij wijze van grap – mag ik toch hopen – wordt van bestuurswege verklaard dat wie Multatuli boven Bilderdijk plaatst, solliciteert naar beëindiging van het lidmaatschap.

Het ging die middag over de biografie. Eerste spreker was Eva Rovers, schrijfster van de Boudewijn Büchbiografie in wording. Büch, ooit door Martin Ros als ‘Dingetje Büch’ vereeuwigd, had een groot zwak voor Bilderdijk en in haar voordracht sprak Rovers over beide B-mannetjes. Plutarchus kwam even langs en ook de paradigmawisseling waar Büch dan de belichaming van zou zijn. De overgang van hoge naar lage cultuur. Oeps! Paradigmawisselingen liggen blijkbaar in de uitverkoop. Waar Büch een illustratie bleek bij een stelling, exemplarisch werd, verloor het beeld van Büch aan scherpte.

Vervolgens kwam Gerard Leliefeld, schrijver van enkele biografisch getinte Bilderdijkstudies, aan het woord. Om te beginnen protesteerde hij met klem tegen de Bilderdijk aangewreven hypocrisie Hij bracht verder in herinnering hoe zeer gedurende decennia het schrijven van de biografie taboe was geweest. Huizinga had dat op zijn geweten en na hem vooral Sem Dresden. Overtuigender was Leliefeld waar hij Bilderdijks afkeer van wetenschappelijke objectiviteit besprak, onder meer aan de hand van Bilderdijks Geschiedenis des Vaderlands.

Daarna kwam Rick Honings, één van beide Bilderdijkbiografen, naar voren. Hij besprak achtereenvolgens de uitgangspunten die Van Zonneveld en hij hadden gehanteerd bij het schrijven van hun Gefnuikte arend. Dat alles klonk zeer verstandig en genuanceerd.

Het slotwoord werd uitgesproken door de onvolprezen Rinus van Hattum, de man die meer weet over Bilderdijk dan Bilderdijk ooit over zichzelf wist. Hij gaf een overzicht van de desiderata van de Bilderdijkstudie. Al na drie minuten waande ik me een nurkse Sinterklaas die een zo omvangrijk lijstje wensen wel naar de prullenmand moest verbannen. Maar na die drie minuten groeide mijn bewondering voor de tomeloze hartstocht van Van Hattum en zijn onbegrensde kennis van Bilderdijk. En de vergadering eindigde goed: met een boek! Daarover later meer. — PA

¶ Wie deze film volgend jaar wil zien en de Bilderdijkstudie wil ondersteunen, melde zich aan als lid bij de Vereniging. Het kost bijna niets en het genoegen is groot.

Nut en voordeel van de kunst van Sven en Ireen

dinsdag 4 maart 2014 - De Olympische Spelen hebben de vaderlandse goudvoorraad vergroot, het land kruipt uit de crisis. Het is nu weer tijd voor bange vragen. Zoals: is de Nederlandse suprematie bij het schaatsen niet de dood in de pot? Lukretia van Merken zou hier het onnut van voorspoed in kunnen ontdekken. Andere vraag aan Sven en Ireen: is schaatsen ‘nuttig en voordeelig’?

Niet mijn vraag, maar die van Cornelis van Engelen. In De Denker van 1774 (zie dbnl) wijdt de geobsedeerde mensenredder aflevering 577 (17 januari) aan het schaatsen. Met een beroep op Horatius (Audax omnia perpeti/ Gens humana, ruit per vetitum nefas) keurt hij het schaatsen al in de aanhef van de aflevering af, om daarna op retorische wijze naar het nut en de voordeligheid van het schaatsen te vragen. ‘De kunst is zeker fraai; maar is zy nuttig en voordeelig?’

Het antwoord is uiteraard nee, maar voor de vorm worden de mogelijke voordelen van het schaatsen gememoreerd en gedemonteerd:

Al wat men ten voordeele der Schaatzen zeggen kan, is voor eerst, dat men door dezelve zich eene sterke lighaams beweeging in den winter geeven kan: maar is die beweeging niet al te sterk, vooral in den winter? men maakt de zweetgaten der huid zodanig open door de al te hevige beweeging, die men zich geeft, dat meenig een, die zich niet hoedt, als hy by voorbeeld wat rust, onder het ryden met een ander, dien hy ontmoet, wat praat, of die afbindende, zich niet terstond naar het vuur begeeft, eene doodelyke verkoudheid zich op den hals haalt. – Mogelyk zal men ook aanvoeren, dat men schielyk van de eene plaats naar de andere komen kan, waartoe anders nooit zo gemakkelyke gelegenheid is: ‘t is zo, maar wat nadeel lydt men, als men van de eene plaats naar de andere moetende, wat langer onder weg is? – De reis op Schaatzen, zegt men, is onkostbaar, men gaat dan noch eens naar eene plaats, daar men anders zelden of nooit komt: dan dit laatste is een teken, dat men ‘er weinig te doen heeft, wyl men anders op andere tyden wel middelen zou vinden om ‘er heen te gaan.

Daar kunnen de vrienden van het schaatsen het mee doen. De schaatsen van onze kampioenen kunnen in het vet, lekker gaarsmoren.

Maar waarom wil Van Engelen dit? Omdat het ‘voor veelen gevaarlyk, en doodelyk is’. Heel wat woorden wijdt hij aan de onbetrouwbaarheid van het ijs, natuurijs natuurlijk. Vervolgens geeft hij enkele voorbeelden van een noodlottig verlopen ijsvermaak:

In den laatst verloopen winter niet verre buiten deeze Stad, komt een Vader met zyn Zoontje, in eene sleede gezeeten, op de gewoone baan herwaards aanryden, geen kwaad dugtende. Onverziens breekt het ys, te midden op de baan, zy beiden storten ‘er in; de Vader redt zich eerst gelukkig, en meent toen ook zyn kind te helpen; maar alle zyne pogingen waren ydel; het lieve jongetje van negen jaaren verdrinkt voor zyne oogen.

Van Engelen, dominee te Leiden en mede-oprichter van de Maatschappij tot Redding van Drenkelingen, was een goed mens en geheel in de ban van goede, menslievende ondernemingen. Bij zijn pogingen om al op aarde geluk en voorspoed te vestigen (en dramatische verdrinkingen te voorkomen) kreeg hij hulp van God die het in de winter liet sneeuwen en het ijs onbegaanbaar maakte. God als sneeuwman, als verschrikkelijke mensenvriend. — PA

La Pêche chinoise, door François Boucher (voor 1742)

maandag 3 maart 2014 – Eén van de aardigste musea in Parijs is Musée Jacquemart-Andréaan aan de Boulevard Haussmann.

Het museum is voortgekomen uit een collectie van particulieren, bij wie je als het ware nog steeds op bezoek gaat. Te vergelijken met de Frick Collection in New York. Ook zo’n must voor belangstellenden voor de 18e eeuw.

Op 14 maart opent Musée Jacquemart-Andréaan zijn deuren voor de omvangrijke expositie De Watteau à Fragonard. Les Fêtes galantes. Zo’n zestig schilderijen worden tentoongesteld: hoogtepunten van de 18e-eeuwse Franse schilderkunst. Normaal te bewonderen in vele landen, nu op één plek bijeen. Er zijn acht zalen met zes thema’s:

• Antoine Watteau, aux origines de la Fête galante
• Lancret, Pater… l’épanouissement du genre
• Watteau, le processus créatif
• De l’imaginaire vers la réalité
• Raffinement et exotisme
• Boucher et Fragonard, les derniers maîtres de la Fête galante

¶ De expositie duurt tot 21 juli 2014. Lees hier meer over de tentoonstelling. Kaartjes kun je het beste via internet kopen. De website, waarop ook biografieën staan van de geëxposeerde schilders, is ook in het Engels. — RvV

zondag 2 maart 2014 – Dankzij Google Alerts komen er iedere week nogal wat websites voorbij met opmerkelijke berichten over de 18e eeuw. De oogst van deze week is een allegaartje van plaatjes, krantenberichten, verhalen, persberichten, recensies, films, recepten.

• Een roos voor Betje Wolff en Aagje Deken.
• Wat hebben Pieter de la Court, Mattheus Lestevenon, Keetje Hodshon en de vader van Godfried Bomans met elkaar gemeen?
• Veendammer drenkeling voor de dood weggehaald (1772)
• Kwadijkers uit de 18e eeuw.
• Het nadeel van hoepelrokken.
• Duitse graaf beschrijft Groninger trekschuit (1771).
• Oratie Emile Schrijver over kunstzin en vakmanschap in achttiende-eeuwse joodse boeken (UvA, 27 maart).
• Grand Canal van Dukenburg (1799).
• Oratie Eric Jorink over Verlichting en religie in historisch en sociaal-cultureel perspectief (UL, 16 juni).
• Pleidooi voor het Hendrik Wyermarsplein.
• Rabies.
• De aantrekkelijke maanreis van Jan Kinker.
• Album studiosorum Academiae Groninganae volledig online.
• Album studiosorum Academiae Lugduno Batavae volledig online.
• Dankzij database is de Catalogus Professorum Academiae Rheno-Traiectinae doorzoekbaar.
• De Actieuse Nacht-Wind-Zanger met zijn Tover Slons.
• Omlopers, liedjeszangers en marskramers in de straten van Utrecht in de 17e en 18e eeuw.
• Warm brood bij het kraambed.
• Achter het behang van de Verlichting.
• Letterontwerper Bodoni overleed 201 jaar geleden.
• ‘Waiter, There’s a hair in my satire‘