Imago van Nederlandse patriotten (1795)

Dutch exercisezaterdag 31 januari 2015 – Acht dikke Hollanders. Boven elke dikzak staat een bijschrift. Ik ga met de klok mee en begin met een Nederlandse soldaat die op zijn stoel zit te dutten, met zijn pijp ondersteboven in zijn mond. Naast hem staat een fles jenever. Zijn musket ligt op de grond (Watch with Diligence!!). Daarnaast staat een Nederlander uitgebreid te gapen, met uitgestrekte armen. Een kikker ontsnapt (Advance met Spirit!!).

De boodschap wordt al duidelijk. ‘A new Dutch exercise’ noemde Isaac Cruikshank deze prent, die gedateerd is op 1 april 1795. Cruickshank werkte naar een tekening van George Moutard Woodward. De prent is uitgegeven door Samuel William Fores, de prentdrukker in Piccadilly (Londen). Hij was gespecialiseerd in spotprenten en karikaturen en zou zelfs een eigen karikaturenmuseum hebben gehad.

Op deze prent worden de Nederlandse patriotten te kijk gezet, begeesterd – sorry, lelijk woord – door het revolutionaire vuur dat al jaren als een veenbrand had voortgesmeuld. De Bataafse Republiek was op 19 januari 1795 uitgeroepen, een dag nadat de stadhouder naar Engeland was gevlucht. Wat hij in Nederland achterliet, had volgens Chruikshank weinig ruggengraat. Nederlanders zijn zelfvoldane sukkels die alleen maar aan het feesten zijn rond de vrijheidsboom. En met de Bataafse Republiek wordt het natuurlijk nooit iets. Cruikshank zal ze wel even een lesje leren.

Nummer drie zien we op de rug (Face your Enemies!!). Alweer een dikzak die genoegzaam zijn pijpje rookt. Uit zijn broekzak steekt een fles. Roken en drinken kunnen ze in Holland wel. Rechts van hem staat een soldaat, die doodsbang zijn musket laat vallen (Stand to your Guns!!). Typisch Hollands is de rokende pijp: deze keer niet in de mond maar bevestigd aan de rand van zijn steek.

Linksonder staat een holle bolle schaatser die, jawel, een pijpje staat te roken (Reverence Treaties!!). Uit zijn broekzak steken enkele afgescheurde vellen papier waarop met enige moeite de woorden ‘Alliance Treaty’ zijn te lezen. De tekst van het verdrag is duidelijk goed om de pijp aan te steken. Nummer zes is wederom een pijproker, met zijn handen diep in de zakken (Assist your Government!!). Hij is luxe gekleed, maar smaak heeft hij niet. Te veel opsmuk, door al die gele knopen.

Nog twee Hollanders te gaan. Nummer zeven zit ineen gedoken in zijn uniform (Obey your orders!!) op een omgekeerde ton en staart naar zijn speelkaarten. Hij draagt een bril en rookt, uiteraard, een pijp. Rechtsonder is de hekkensluiter. Een dronken dikzak zit op de grond (Rise in a Mass!!), met gesloten ogen. Zijn pijp heeft hij uit zijn mond laten vallen. Een kruik ligt naast hem op de grond. De drank gulpt eruit, over een portret van de stadhouder.— RvV

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.