Haar van hem

WILLEMmaandag 16 februari 2015 – Enkele weken geleden liep ik de Leidse boekhandel Kooyker binnen. Meteen rechts de tijdschriften, waar ik tot mijn verrassing op vijf exemplaren van Willem. Tijdschrift van de eeuw (‘Ceci n’est pas un glossy’) stuitte.

De nepglossy met losse omslag en wikkel verscheen ter gelegenheid van ‘Bilderdijk Superstar’, de Bilderdijklezing die Rick Honings op 12 december vorig jaar in de Haarlemse Grote of St. Bavokerk hield. Bilderdijk overleed in de Spaarnestad op 18 december 1831. George Moormann bedacht het concept en het ontwerp en voerde de redactie over de curieuze Willem. Het ziet er prachtig uit met poëzie, collages, essays en natuurlijk de Bilderdijklezing. Het blad lijkt sprekend op een glossy à la Linda of Maarten: gaaf, glanzend en glad.

Tussen de opvallende bijdragen: Van Dis en Kaganskii. Adriaan van Dis vraagt zich in zijn ‘Ode aan het rijm’ af wie er nog wakker ligt van Bilderdijk, de man die heel zijn leven heeft uitgespeld en uitgebraakt in meer dan driehonderdduizend verzen. Van Dis zegt:

Woorden reisden opgedoft per postkoets
en het oor dat zo een vers ontving
vertelde het door in kroeg en kerk
opgepoetst,
sterk
aangezet: zo werd poëzie een wapen.

Mooie metafoor en beeldspraak. Janine Kaganskii schrijft over het onfatsoenlijk wrijven over de (bronzen) edele delen van de Republikeinse journalist Victor Noir (1848-1870) – zijn graf op Père Lachaise is een populair vruchtbaarheidssymbool geworden.

Van Bilderdijk zelf is onder meer ‘De geroofde haarlok’ opgenomen. Het gaat in deze glossy-die-geen-glossy-wil-zijn om haar, vooral hoofdhaar als uiting van de persoonlijkheidscultus rond de beroemde dichter. Al tijdens zijn leven nam deze cultus bedenkelijke vormen aan. Zo was Bilderdijk, aldus het colofon, het in zijn Haarlemse jaren zat om als een orang-oetan, olifant of struisvogel te worden aangestaard. Hij eindigde, vanwege het grote aantal verzoeken om haarlokken, vrijwel kaalgeknipt in zijn kist. Piet Gerbrandy stuurde snorharen naar Moormann, die er vast eentje zelf heeft gehouden, andere Haarlemse (?) inwoners, zoals Anne Vegter, Dieuwertje Blok, Wim Brands en Nico Dros, stonden een haarlok af.

Pas ’s avonds las ik dat er twee drukken van Willem zijn verschenen. Eén in een oplage van 250 stuks waar in een speciaal zakje een lok van Bilderdijk, Vegter, Blok of Brands aangetroffen kon worden, en een oplage met een leeg zakje, waar de lezer zijn eigen haar in kan doen. Onbedwingbare lust en onverklaarbare obsessie dwongen mij de volgende ochtend weer naar Kooyker. Een lok van Bilderdijk, zou het? Er lagen nog vier exemplaren, alle zakjes waren leeg. Mwah.

Willem is een gaaf-komische vorm voor de belangrijkste bijdrage, de Bilderdijklezing van Honings. Daarin behandelt hij de vraag wie de grootste Bilderdijk-fan van het land is. De Rotterdamse dichter-koopman Adriaan van der Hoop, de Schoolmeester Gerrit van de Linde, de Bilderdijk-adept Isaäc da Costa of de haarlokkenverzamelaar Jan Wap zijn kandidaat, allen vereerders met eigen verzamelkenmerken. Honings doet geen uitspraak, want de verering gaat met Buch en Komrij in onze tijd door: ‘Bilderdijk und kein Ende’. Peter IJsenbrant mag in dit kader niet vergeten worden. Wie wil kan zijn afgietsels van Bilderdijks hoofd en schrijfhand en nog veel meer bij hem bestellen.

Onder het lezen bekruipt me de gedachte dat er nogal wat Bilderdijk-haters zijn – P. Verbrugge bijvoorbeeld, en J.W. Kumpel en anderen. Met de soort zou een interessant nummer van een tijdschrift te vullen zijn. Bilderdijk verdient het. — PvW

Willem. Tijdschrift van de eeuw. Concept, ontwerp en redactie: George Moormann, uitgegeven door De Zingende Zaag Producties in opdracht van Stichting Bilderdijk Haarlem. ISBN 978-90-74183-00-0. 82 blz. Prijs € 14,95. Lees hier een aankondiging van Willem op de deze site.

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.