Als Bilderdijk niet had bestaan, had Marinus van Hattum hem uitgevonden
dinsdag 17 maart 2015 – Onlangs daalden er twee lettergeschenken op de deurmat. Amstelveense drukken!
De ene dag was het een keurige, nauwkeurige editie van de verjaarsgedichten die de ‘grote ongenietbare’ Bilderdijk voor zijn Katharina Wilhelmina Schweickhardt schreef. Die verjaarsgedichten bestrijken de periode 1796-1829 en zij verhalen van de ontwikkeling van de relatie: mag Katharina in 1796 ‘dierbre’ zijn, in 1797 ook nog ‘Aanbidlijke’, in 1799 gaat zij vermomd als ‘Filumene’ (en in een ander handschrift gewoon ‘Diebare’), in 1802 heet zij ‘mijne dierbaarste’, om pas in 1803 als ‘egade’ te verschijnen. De aanduiding ‘egade’ gaat vele jaren mee. Tot Katharina in 1825 en 1829 haar weg vervolgt als ‘wederhelft’, maar ook nog als ‘egade’ gefeliciteerd wordt.
Op vertrouwde en voorbeeldige wijze zijn de verjaarsgedichten bezorgd door Marinus van Hattum. Inleiding en noten zijn informatief en sober. In eerdere edities wilde Van Hattum ook nog wel eens polemische pedagogische tikjes uitdelen: wie naar het idee van Van Hattum onzin opschreef – of nog erger: slordig was – kon strijk en zet rekenen op een venijnige uitbrander. Die uitbranders ontbreken in de nieuwe editie, Den IIIden van Hooimaand, die voor 15 euro te koop zijn in Amstelveen, door overmaking van het verschuldigde bedrag op rekeningnr IBAN NL 31 INGB 0000 846272.
Toen ik de editie met bewondering bekeek en op de achterzijde het portret van Van Hattum zag, bedacht ik dat deze Eckermann van Bilderdijk wel eens in het zonnetje gezet mocht worden. Zoveel jaren onvermoeibaar ijveren voor de zaak-Bilderdijk verdient een bijzondere hulde.
Die hulde viel een dag later op de eerder gememoreerde deurmat: een vriendenboek voor Van Hattum, hem aangeboden door de fine fleur van de Bilderdijkkunde. Onder de titel De post van Bilderdijk bundelden Gert-Jan Johannes, Joris van Eijnatten en Piet Gerbrandy dertien beschouwingen van dertien Bilderdijkkenners over brieven van Bilderdijk. Wat een verdiend blijk van erkenning en dankbaarheid.
De Vrije Universiteit intussen heeft onlangs het Bilderdijk-Museum min of meer de huur opgezegd. Onder het vertrouwde mom van ‘reorganisatie’ verhuist de Bilderdijk-collectie van een aangename ruimte naast de Leeszaal Bijzondere Collecties naar een magazijn in de kelder. Het heeft er alle schijn van dat de Vrije daarmee de bijl slaat aan de wortels van de eigen universiteit. Reorganisatie, ja ja.
Wat moet Marinus van Hattum zich beheerst hebben bij het aanhoren van die ‘newspeak’! De levende vertegenwoordiger van Bilderdijk in Noord-Holland, Nederland, Europa, die de voorbije jaren tekende voor ‘the invention of the Bilderdijktradition’, zou misschien zijn venijnige meester eens op het College van Bestuur moeten afsturen. — PA
¶ De post van Bilderdijk is te bestellen door overmaking van € 17,50 incl. portokosten (in Nederland) op rekeningnr. IBAN NL66 INGB 0000 9620 42 t.n.v. EON Pers Amstelveen. Svp wel adresgegevens vermelden.