De astroloog en zijn voorspelde dood

dinsdag 23 augustus 2016 – In mijn onderzoek naar de Duits-Nederlandse astroloog Ludeman stuitte ik op een Engelse collega van hem: John Partridge (1643-1715). Smeuïge anekdotes doen over hem de ronde, maar helaas was er in mijn artikel over Ludeman als medisch astroloog geen plaats voor.

Naar verluidt was Partridge net als Ludeman aanvankelijk schoenmaker die zich als autodidact de academische talen Grieks en Latijn had eigengemaakt. De protestante Partridge verbleef om politieke redenen in de jaren ’80 van de zeventiende eeuw, toen Jacobus II aan de macht was, enkele jaren in de Republiek. In Leiden studeerde hij geneeskunde. Na terugkeer in zijn vaderland werd hij medisch astroloog aan het hof van William & Mary. Hij had zichzelf als taak gesteld om de astrologie als wetenschap nieuw leven in te blazen. Het vakgebied was inmiddels in diskrediet geraakt, in tegenstelling tot de astronomie.

Rond 1700 was hij dankzij zijn almanak Merlinus Liberatus uitgegroeid tot de meest bekende astroloog van Engeland. De almanak was zo populair dat na zijn dood andere broodschrijvers op zijn succes probeerden mee te liften, door zijn pseudoniem Merlinus redivivus voor hun eigen almanakken te gebruiken. – Misschien een aardig gegeven om te verwerken in mijn artikel over Franciscus Lievens Kersteman, die hetzelfde deed, zogenaamd als medium van Ludeman!

John Partridge BickerstaffPartridge was een kei in het voorspellen van het overlijden van allerlei beroemdheden. Zijn woorden gingen bij het volk in als gods woord in een ouderling, maar riep ook wrevel en afkeer op. In 1708 werd hij beetgenomen door niemand minder dan Jonathan Swift. Bij monde van Isaac Bickerstaff Esq. voorspelde Swift het overlijden van Partridge zelf op 29 maart 1708 om klokslag 23.00 uur.

Partridge was echter springlevend en zou dat voorlopig nog blijven. Maar de lezers hielden hun adem in. Zou Partridge 29 maart overleven? Op die dag verscheen echter een treurdicht op de dood van de astroloog en een dag later – vlak voor 1 april! – een verklaring dat de voorspelling was uitgekomen (al was het tijdstip verkeerd gebleken: Partridge was al om 19.05 uur gestorven).

Tot Partridge’s ontzetting stond een grote schare bewonderaars in tranen bij hem op de stoep. Hoe hij ook protesteerde, ze bleven in diepe rouw. Ook een pamflet waarin hij verklaarde dat zijn dood onzin was, stuitte op ongeloof. Uiteindelijk leidde de hoax tot het einde van zijn carrière als almanakschrijver.— Rietje van Vliet

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.