Feith uit de tijd?

Bert Paasman herinnert zich Rhijnvis en de anticonceptie

illustratie-uit-julia-van-feithdonderdag 13 oktober 2016 – Zeer onlangs verscheen een bijzondere en ongewoon dikke aflevering van Nieuw Letterkundig Magazijn. 124 bladzijden!

Het Magazijn is een uitgave van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, die dit jaar 250 jaar bestaat. Vanwege dat jubeljaar is er bijzondere aandacht voor bijzondere boeken van leden van de Maatschappij.

Rhijnvis Feith opent het bal. In 1783, het jaar waarin zijn Julia verscheen, werd hij lid van Maatschappij. Het is Bert Paasman die in vier bladzijden Feith in zijn twintigste eeuw zet. De twintigste eeuw van Bert Paasman dus.

Mooi om weer wat van Bert Paasman over de Nederlandse literatuur van de achttiende te lezen. Hij is een intelligente lezer en nauwkeurigheid is een van zijn belangrijkste deugden. In Amsterdam, waar Paasman een mensenleven college gaf, heb ik me slechts spaarzaam onder zijn gehoor gevoegd. Toeval? Alleen een ‘cursus apparaat’ heb ik bij hem gevolgd. Ik stelde een bibliografie samen van wat de Nijmeegse dichter Cornelis ten Hoet – in zijn geboortestad goed voor twee straten, maar ook daar vergeten – had geschreven en van wat er over hem was geschreven. Ik geloof dat Bert over het uiteindelijk werkstuk tevreden was, in de kantlijn had hij kleine notities en aanvullingen geschreven. Hij nam zijn studenten serieus!

Bert kon wel eens uit de bocht vliegen – bijvoorbeeld in zijn uitmuntende en geestige analyse van Poots ‘De Maen by Endymion’ -, maar hij was in wezen een ernstig mens. Bij die ernst paste ook zijn bekering tot de koloniale letteren.

Het stukje dat Bert Paasman schreef over Julia is alleen daarom al bijzonder – Bert is terug! – maar wat het nog feestelijker maakt is dat hij zijn analyse en Feith-studie in de context van de studentenrevolte plaatst. Julia en de anticonceptie. In 1983, jaren na die revolutie, bezorgde hij met Joost Kloek een geweldige editie van Julia. Die uitgave was bedoeld voor ‘postseksuelerevolutiestudenten’ (Paasman dixit), maar eerlijk gezegd heb ik bij de lectuur van de roman geen seconde de verleiding gevoeld om de wereld van Julia met die van mij te vergelijken.— Peter Altena

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.