Dobbelsteenmakers
dinsdag 27 juni 2017 – Weyerman waarschuwde meermalen tegen kansspelen. In aflevering 2 (25 maart 1737) van De Naakte Waarheyt bijvoorbeeld heeft hij het over ‘Veele valsche kaartspeelers en linksche dobbelaars’ en ‘Het kaart en teerlingspel zyn verderfelyke tydkortingen’.
Maar volgens mij spreekt daaruit vooral chagrijn over zijn eigen verlies bij die activiteiten en heeft hij op zichzelf weinig consideratie met gokverslaafden. Daar getuigt bijvoorbeeld zijn eigen relaas van zijn verblijf in Livorno van (Konstschilders deel 4, p. 432-433). Ook in deel 4 van de Konstschilders, maar dan op p. 419, noemt Weyerman een Londense dobbelstenenmaker, Merriman.
Veel context geeft dat citaat niet. Anders is dat met Ladyman, een andere Londense dobbelsteenmaker. Weyerman verhaalt in de Rotterdamsche Hermes van 30 januari 1721 (op p. 168) met genoegen hoe deze in Tunbridge drie valsspelers de baas is. Is er iets over deze dobbelsteenmakers terug te vinden?
Mijn Engelse vraagbaak voor spellen zegt dat er geen onderzoek is gedaan naar Londense dobbelsteenmakers van vóór 1760. Zij hadden geen eigen gilde en hun belastingafdrachten werden bij die van speelkaartenmakers vastgelegd. Over Merriman kon noch hij, noch ik iets vinden. Maar over Ladyman kwam mijn vraagbaak wél met iets op de proppen.
In deze belastingoverzichten staat in 1712 een vermelding van Henry Ladyman, Dice-maker. Een recente duik in Engelse kranten leverde nóg enige informatie over hem op. De Daily Gazetteer van dinsdag 7 november 1738 berichtte:
Last Friday died at his House in Berwick-street, Soho, Mr. Ladyman, the noted Dice-maker, said to have died worth upwards of 30,000 l. which he has left to his only Son.
Ladyman overleed dus op 1 november 1738 en was naar onze maatstaven multimiljonair. Berwickstreet was niet om de hoek bij de Tower, maar er waren dan ook tussen de 20 en de 35 jaar verstreken sinds Weyerman zijn anekdote opgepikt had.
Resteert de vraag hoe het zat met Merriman. Zou Weyerman zich gewoon in de naam vergist hebben en Ladyman bedoeld hebben? –Jac Fuchs