Nogmaals: een bijzondere gebeurtenis
donderdag 26 oktober 2017 – Ook de berichtgeving over de brand in White’s Chocolate House op zaterdag 28 april 1733 (Old Style) mag gerust bijzonder genoemd worden: van de meeste berichten in Engelse kranten zijn maar een of twee versies in omloop die in verschillende kranten vrijwel woordelijk herhaald worden.
Maar bij deze brand werd het gebeurde een week lang in allerlei varianten aangevuld en in herinnering gebracht. We hanteren in ons verhaal – zie ook Voetnoot 30 en Voetnoot 31 – de oorspronkelijke Old Style dateringen (28 april in Engeland was 9 mei op het Continent).
De London Evening-Post van 28 april was er vermoedelijk het eerste bij, gegeven de minimale berichtgeving:
This Morning a Fire broke out at White’s Chocolate House in St. James’s Street, which burnt that, and damaged others.
Maar de St. James’s Evening Post van dezelfde avond zat overduidelijk dichter bij het vuur:
This Morning about 5 o’Clock a Fire broke out at White’s Chocolate House which in a short Time burnt the same down tot he Ground, and another House adjoyning, besides damaging three more.
Mr. Arthur (who kept the Chocolate House) and all his Family being in Bed, it was with the greatest Difficulty they were saved, Mr. Arthur being being brought out upon the Back of a Friend, who ventur’d through the Flames to save him, and his Daughter had the presence of Mind, when surrounded with the Flames, to throw a Bed out of a Window in the Second Floor, and jump’d down upon it, with so much Activity, that she receiv’d no Hurt, tho’ quite undres’d; the Bed was all the Goods they saved; but the Furniture in the other House was preserved. It is not known how the Fire started.
Op maandag 30 april was het de beurt aan de dagbladen: de eerder genoemde Daily Courant, maar ook de Daily Journal en de Daily Post berichtten uitgebreid over de brand. Op dinsdag vulden de avondbladen, die maar driemaal per week verschenen, hun berichtgeving aan, en op donderdag 3 mei kon Mr. Arthur in de Daily Post al aan zijn klanten laten weten dat hij verderop in de straat zijn nering voortzette.
Diezelfde dag plaatste de Grub-street Journal, een weekblad, het nieuws, met zoals gebruikelijk wat stekelige opmerkingen over vreemde details in de berichtgeving in de reguliere pers. En op 5 mei was het de beurt aan de op zaterdag verschijnende weekbladen: de Weekly Miscellany, Fog’s Weekly Journal, de Universal Spectator and Weekly Journal, de Country Journal or the Craftsman en Read’s Weekly Journal, or British Gazetteer plaatsten alle hun uitgebreide versie van het verhaal. En ten slotte nam ook het Gentleman’s Magazine, or Monthly Intelligencer voor april 1733 een versie in zijn maandoverzicht op.
De verslagen verschilden in allerlei details: het begintijdstip van de brand is doorgaans vijf uur ’s ochtends, maar een enkele keer vier uur, en Fog’s Weekly Journal weet te melden dat de brand door een van de schildwachten ontdekt was. De Weekly Miscellany is als enige heel specifiek over de oorzaak van de brand (‘It is said by some to have begun in a Stove Chimney in White’s Chocolate House, and by others to have been occasioned by the Carelessness of a Servant’s leaving a lighted Candle too near the Wainscot’); de springende Mrs. Arthur is doorgaans de echtgenote van Mr. Arthur, maar soms ook ‘young Mr. Arthur’s wife’, dus zijn schoondochter, en haar mate van (on)gekleedheid wordt meestal verzwegen; er waren meer mensen in het huis, maar die wisten het huis zelfstandig tijdig te verlaten; de hoogte van de beloningen die de koning liet ronddelen varieert, en soms wordt er bij vermeld dat Colonel Townshend degene was die het geld aan de guards mocht overhandigen.
Maar wordt er nu iets over het verlies van Sir Andrew Fountaine geschreven? Daarover volgende keer meer! – Jan Bruggeman & Jac Fuchs