Voetnoot 45

Weyerman als goed geïnformeerde lezer

John Law, door Casimir Balthazar

donderdag 22 maart 2018 – Een half jaar geleden heb ik in Voetnoot 27 een aantal passages uit Weyermans werk opgesomd waar ik geen Voetnoot van kon maken. Bij een recent bezoek aan Londen bleek dat er over één van die passages toch wel iets te zeggen valt.1

In de Amsterdamsche Hermes I schrijft Weyerman op p. 78 (in nummer 10 van 2 december 1721):

Londen. In het Londensche Journaal staat dit versje:
Norris had done the Nation right.
Had he left Law, and brought us Knight.
dat is:
“Norris zou de natie hebben verpligt indien hy Law gelaten, en Knight overgebracht hadde.”

John Law is een bekende naam: deze Schot had een vernieuwende kijk op de geldmarkt, maar het in praktijk brengen ervan leidde zowel in Engeland als in Frankrijk tot chaos.
Robert Knight was de kassier van de South Sea Company (satirische afbeelding). Als zodanig had hij een sleutelpositie bij het bevoordelen van prominenten die op aandelenemissies inschreven. In de loop van het parlementaire onderzoek naar de affaire werd hem de grond te heet onder de voeten: op 21 januari 1721 wist hij samen met zijn zoon het vasteland van Europa te bereiken.

Op 14 februari werd hij op weg naar Luik in Tienen gearresteerd en daarna in Antwerpen gevangen gezet. Maar sommige leden van de Engelse regering en van het Engelse koningshuis hadden er baat bij dat Knight helemaal geen boekje over de affaire open zou doen. Met medeweten van de Oostenrijkse overheid regelden de Engelsen uiteindelijk begin oktober voor Knight een ‘ontsnapping’, waarna hij over de Franse grens gezet werd. Hij zou pas in 1742 met een koninklijk pardon naar Engeland terugkeren, waar hij twee jaar later overleed.2

Sir John Norris was een Engelse admiraal (portret). In 1715 had hij het bevel gekregen over de Engelse vloot in de Oostzee, waar hij met een gecombineerd Engels-Nederlands optreden een Zweedse blokkade van enkele havens wist te doorbreken. Ook in de daaropvolgende jaren was hij de bevelhebber op de Engelse vloot in het Oostzeegebied.

Niet alleen de maker van het versje bracht Norris met Law in verband: de Weekly Journal or Saturday’s Post van zaterdag 28 oktober 1721 ging hem daarin voor:

On Saturday Night, Sir John Norris arriv’d in Town from the Baltick Squadron at the Nore, and next day waited on his Majesty at St. James’s.
The famous Mr. Law, having obtained his Majesty’s most gracious Pardon, and the Appellant having likewise, before the Lord Chief Justice King, withdrawn the Appeal that stood against him, the said Gentleman and his Son arrived here along with Sir John Norris; and on Sunday last they were at Court, and kiss’d the King’s Hand.

Alles bij elkaar genomen is het geen wonder dat er Engelsen waren die weinig zagen in het opduiken van John Law en in het aan hem verleende koninklijke pardon, en daarnaast uitkeken naar het opnieuw oppakken en het uitleveren van Robert Knight, van wie de ontsnapping nog vers in het geheugen lag. Een week later, op zaterdag 4 november 1721 (Old Style), is dan ook in de London Journal de volgende ingezonden brief te vinden:

To the Author of the London Journal:
S I R,
PRAY let the following Distich be inserted in your next Saturday’s London Journal.
N—-s had done the Nation right,
Had he left LAW, and brought us KNIGHT.

De London Journal is de enige krant die deze bijdrage plaatste. Weyermans verwijzing naar ‘het Londensche Journaal’ mag dus heel letterlijk genomen worden. Maar meer dan dat: Weyerman was in staat om de naam Norris in het gedichtje in te vullen, en dat toont wederom aan dat hij uitstekend geïnformeerd was over wat er zoal in Engeland gebeurde. —Jac Fuchs

1 De lezer is dank verschuldigd aan Jan Bruggeman, die mij de raad gaf om voor het vers over Norris, Law en Knight nog eens speciaal nummers van de London Journal te doorzoeken.
2 John Carswell, The South Sea Bubble (Londen, 1993 revised edition)

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.