Heldring, een ‘Christen-Landman’ en Robinson Crusoe

Expeditie Robinson Crusoe (1719-2018) – 2

De royaal besnorde Amerikaanse politicus Charles W. Fairbanks als Robinson Crusoe: in de race om vicepresident te worden

woensdag 21 november 2018 – Dominee Heldring (1804-1876) mocht in de Vlissingsche Courant in de rubriek ‘Gemengde Berigten’ terloops wijzen op het ‘voorbeeld van R. Crusoe’. Ik sprak het vermoeden uit dat dat korte bericht een uitgebreider bericht van elders volgde. Sinds enige jaren weten Google en Delpher samen raad.

In De Tijd. Noord-Hollandsche Courant van donderdag 25 februari 1847 wordt een bericht ontleend aan O. en Z. C, dat is de Overijsselsche en Zwolsche Courant. In De Tijd is het volgende te lezen:

Do. Heldring, die thans zegt dat hij niet gewoon is in eene wereld van bespiegelingen rond te dolen, heeft een brief van een Christen-landman uit Noord-Amerika uitgegeven, die lezenswaardig is.
Menigeen, verklaart die briefschrijver, is hier aangekomen met den uitroep: “was ik maar in mijn land gebleven!
Amerika is niet voor iedereen; die geene ontberingen kan lijden, die zich niet kan onthouden van vermaken en gezelschappen, die wijn en brandewijn te lief heeft om er van te scheiden, hij ga niet naar Amerika.
Ieder landverhuizer leze eerst Robinson Crusoë, en vrage zich zelf dan ernstig af: kan ik,wat deze kon.
Wie moet dan vertrekken?
Die gaarne werkt, want het Amerikaansche spreekwoord zegt: help u zelven.

Aldus De Tijd. Hopelijk kan via de Overijsselsche en Zwolsche Courant of langs andere weg de bron gevonden worden: de brief van de ‘Christen-landman’ aan Heldring.

Het is duidelijk dat de ontmoediging om naar Amerika te komen eigenlijk een aanmoediging is voor hard-werkende landgenoten om de handen uit de mouwen te steken, tegenslagen te overwinnen, dat werk. Mooi is natuurlijk wel dat de roman van Defoe als portret dient van een ‘voorbeeldige’ landverhuizer. —Peter Altena

¶ ‘Expeditie Robinson Crusoe’ verzamelt berichten over Robinson Crusoe, om de zin in het tricentennial 1719-2019 te vergroten. Het dient ook als smaakmaker voor het Jaarboek De Achttiende Eeuw 2019, waarin aandacht wordt besteed aan de roman van Daniel Defoe.

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.