Emo emo emotie!

Slavernij op het toneel (Monzongo), tranen in de zaal

dinsdag 5 maart 2019 – In de achttiende-eeuwkunde is de voorbije jaren veel aandacht geschonken aan de rol van emoties, in literatuur en politiek. De Verlichting bleek, zeker aan het einde van het tijdvak, een veel gevoeliger gezicht te trekken dan langdurig is gedacht.

In een kort artikel in Historica (jaargang 41, 2018, nr 3) schrijft Cor de Vries over de ‘reacties op de opvoering het eerste anti-slavernijtoneelstuk in Nederland’, Monzongo van Nicolaas Simon de Winter. Het toneelstuk dateert van 1774, het ging in april 1775 in première.  Over de bronnen van Monzongo schreef A.G. van Melle eerder in De Nieuwe Taalgids. Van Melle is gul in zijn oordeel over het stuk van De Winter, dat volgens hem het voorbeeld van Voltaire naar de kroon steekt.

Cor de Vries beschouwt het stuk als een onderdeel van het pleidooi voor een ‘menslievende samenleving’, zoals dat door de ‘culturele elite’ nabij is gebracht door gevoelens van sympathie en empathie. In het voorbijgaan praat De Vries de lezer bij over het emotie-onderzoek.

In de bespreking van het stuk en de opvoering schenkt De Vries bovendien aandacht aan de opvattingen van Meijer en Lublink die meenden dat hooggeplaatste personen, vanwege hun maatschappelijke stand, geschikt waren om sympathie en empathie te wekken.

Dat staat haaks op de opvattingen van Cornelis van Engelen, die in die jaren juist helden van eenvoudiger komaf op het toneel wenste te zien. Een kleine Querelle!? — Peter Altena

¶ Op de afbeelding is de koninklijke slaaf Monzongo te zien, bij de slavenopstand in Berbice.

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.