Consilia van Petrus van Musschenbroek
donderdag 23 januari 2020 – In het nieuwe nummer van Lias 46 (2019) is een artikel te vinden van Pieter Present onder de titel ‘All there is to know: Petrus van Musschenbroek’s (1692-1761) advice to his students’. Het gaat om een manuscript uit 1730, waarin aankomende studenten overstelpt worden met adviezen. Ze krijgen daarbij een overzicht van relevante disciplines voorgeschoteld en een reeks van boeken aangereikt die beslist gelezen moeten worden.
Het manuscript, getiteld Consilia de diligendo Studio Philosophico praelecta A° 1730, berust in de bibliotheek van de Universiteit van Leiden. Het telt 159 folia en bevat ook enkele toevoegingen van na 1730. Van Musschenbroek, Newtoniaan, was in dat jaar hoogleraar filosofie en medicijnen in Utrecht, sedert 1740 in Leiden. Studenten prezen zijn didactische kwaliteiten.
Present laat in zijn artikel zien dat Van Musschenbroeks Consilia in een traditie van ‘rationes studii’ past. Faam verwierf Erasmus’ De ratione studii (1511), ook diens tijdgenoot Vives stelde zo’n studieadvies op.
In de geschiedenis van de ‘rationes studii’ ging het aanvankelijk om de bestudering van klassieke auteurs, retorica en ‘artes liberales’, maar later, in de tijd van Van Musschenbroek, viel de nadruk op wijsbegeerte, medicijnen, rechten en theologie.
In Van Musschenbroeks studieadvies is de invloed te bespeuren van Christian Wolff (1679-1754). In zijn artikel traceert en duidt Prent die invloed.
In 1826 kocht de Leidse UB het handschrift. Het was afkomstig uit de boedel van Van Musschenbroeks kleinzoon. – Peter Altena
RSS - berichten