woensdag 2 september 2020 – Als mensen door een ramp worden getroffen, zoeken ze vaak troost bij elkaar. Minder bekend is dat er een heel lange traditie van rampliederen bestaat: door samen te zingen zochten mensen steun bij elkaar.
In mijn onderzoek naar de verwerking van rampen in Nederland stuitte ik op liederen over branden, overstromingen, droogte en insectenplagen. In samenwerking met het Utrechtse muziekgezelschap Camerata Trajectina wordt nu gewerkt aan een cd waarin deze traditie van het Nederlandstalige ramplied tot leven wordt gewekt. Help je mee dit project te realiseren en deze rampliederen voor iedereen beschikbaar te maken?
Spectaculaire details
Uit een grote hoeveelheid liederen van de 17e tot de 20ste eeuw is een selectie gemaakt die door Camerata Trajectina wordt uitgevoerd. Er ontstaat zo een rijk en gevarieerd beeld van de wijze waarop mensen vroeger rampspoed verwerkten. De liederen staan bol van emotionele uitroepen, troostrijke woorden en leerrijke boodschappen. Maar ze zijn bovenal spectaculair: om de aandacht van het publiek vast te houden wemelt het van de sensationele details over wat er precies is gebeurd.
Drijvende lijken, ontredderde vluchtelingen en wonderbaarlijke reddingen: het passeert allemaal de revue. Zo wordt een vijfjarige jongetje op miraculeuze wijze gered na een verwoestende explosie in de binnenstad van Leiden in 1807. Maar in een watersnoodlied uit 1861 ziet een echtpaar tot hun ontsteltenis hun pasgeboren baby in de golven sterven. Het verdriet is immens: ’t Van een gereeten ouder-hart, Beweent ’t ontroofde kroost, met rood-bekreetene oogen’.
Watersnoodliederen
De liederen vertellen ook de geschiedenis van Nederland. Zo loopt de strijd tegen het water als een rode draad door het Nederlandse muzikale verleden: van de Sint-Elisabethsvloed in 1421 tot aan de Watersnoodramp van 1953. Het watersnoodlied krijgt dan ook veel aandacht op de cd. Daarnaast zijn er catastrofes geweest die nog altijd in het collectieve geheugen van Nederland voortbestaan, zoals de Amsterdamsche Schouwburgbrand van 1772 of de Leidse buskruitramp van 1807.
Camerata Trajectina
Camerata Trajectina speelt een belangrijke rol in dit project. Met de muziek van de 16e en 17e eeuw en de eigen schoonheid van de Nederlandse taal brengt het muziekgezelschap de Nederlandse geschiedenis tot leven. Speelse en theatrale presentaties spiegelen de cultuur en maatschappij van toen aan ons herkenbare heden. Lees meer en luister op de website van Camerata Trajectina.
Help je mee?
Door de liederen op te nemen met professionele muzikanten en een cd uit te brengen, komt de Nederlandse geschiedenis tot leven. We laten zien dat ze een grote rol speelden bij de verwerking van rampspoed. Muziek bood troost en saamhorigheid in tijden van crisis, en doet dat nog steeds.
Om dit project te realiseren is € 10.000 nodig. Wil je helpen? Doneer dan via deze site. Ieder bedrag is welkom. Samen kunnen we de traditie van het Nederlandstalige ramplied tot leven wekken. – Lotte Jensen
¶ Lees meer over de geschiedenis van rampliederen en over watersnoodliederen.