Noordelijk identiteitsdenken in historisch perspectief
Lezing Stichting Daendels: ma 13 juni 2022 om 20.00u in De Balie
In de Daendelslezing van 2022 tackelt Dorothee Sturkenboom de moderne boreale ideologie door de voorgeschiedenis daarvan te onderzoeken. Inzoomend op de late 18e eeuw, legt ze haar vinger op de zwakke plekken van het noordelijke superioriteitsdenken.
De late 18e eeuw was een periode waarin Nederlandse intellectuelen zich – net als nu – grote zorgen maakten over de staat van het land en zich afvroegen wat er nog resteerde van de eigen nationale identiteit. En net als nu zochten Patriotse en Bataafse opiniemakers hun ideaalbeelden in het verleden, verzetten zij zich tegen invloeden uit het buitenland en verweten ze de elite spilziek en zwak te zijn. Tegelijkertijd bleek het ongecorrumpeerde masculiene noordelijke karakter waar de Nederlanders aanspraak op wilden maken, in de ogen van buitenlanders en volgens de heersende klimaattheorieën vooral te staan voor een gebrek aan beschaving, gevoel en intelligentie. Daarop moest een antwoord gevonden worden.
In haar betoog laat Sturkenboom scherp zien dat ‘het Noorden’ naast een geografische ook een denkbeeldige ruimte is waar voor elk wat wils te halen valt – aan feit en fictie, aan zin en onzin. Dat geldt niet alleen voor de 18e eeuw maar ook voor de 21e eeuw, waar de dissonante echo’s van dit eeuwenoude boreale denken nog steeds te horen zijn.
Historica Dorothee Sturkenboom deed baanbrekend onderzoek naar emoties, gender en de Nederlandse identiteit in de tijd van de Republiek. Recensenten van haar laatste boek De ballen van de koopman (2019) prezen haar ‘consequent brede en cosmopolitische blik’ en ‘de elegante en soms ook gedurfde manier’ waarop zij onderwerpen behandelt. Na jarenlang aan Nederlandse universiteiten en de University of California at Los Angeles verbonden te zijn geweest, is Sturkenboom sinds 2010 werkzaam als onafhankelijk onderzoeker.
De zaaldiscussie wordt gemodereerd door Niek van Sas, emeritus hoogleraar Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en voorzitter van de Stichting Daendels.
Programma
20.00-20.45u Lezing Stichting Daendels (Grote Zaal)
20.45-21.15u Zaaldiscussie
21.15- 21.45u Borrel (in de bovenfoyer)
Adres De Balie: Kleine-Gartmanplantsoen 10, 1017 RR Amsterdam
Aanmelding door een mail te sturen naar de Stichting Daendels.
Graag het bedrag (€ 7,50 p.p.) van te voren overmaken naar rekening NL33 ABNA 0451060539 t.b.v J.P. Roosegaarde Bisschop, o.v.v. Ticket Lezing.
De toegangscontrole start vanaf een uur voor aanvang van de lezing aan de kassa.
Stichting Daendels werd in 1995 opgericht en begunstigd met de nalatenschap van Mr. Herman August Daendels (1918-2000), de laatste nakomeling in mannelijke lijn van generaal en gouverneur-generaal Daendels. De stichting bevordert onderzoek naar de Patriotse en de Bataafs-Franse tijd en ook de presentatie van dat onderzoek, de ontsluiting van bronnenmateriaal en de instandhouding van zowel bronnenmateriaal als materieel erfgoed uit die tijd.