dinsdag 3 oktober 2023 – Op donderdag 28 september werd de verschijning gevierd van Jan van Gijsen (1668-1722). Een journalistieke broodpoëet in de Jordaan, het nieuwe boek van Anna de Haas. Plaats van handeling was het Amsterdamse café Scheltema. Een passender locatie is nauwelijks denkbaar. De rijmende journalist verdiende wel zo’n eerbewijs aan de Amsterdamse Fleet Street (van weleer).
In zijn wekelijkse Amsterdamsche Mercurius (1710-1722) liet Van Gijsen zich kennen als een kruising van Willy Alfredo en Henk Hofland. Met de ruim tien jaargangen van deze ‘mercuur’ hielp Van Gijsen bij de vorming van een journalistieke cultuur, al was voor hem zijn verlangen om aan zijn geschriften geld te verdienen vermoedelijk belangrijker.
Van Gijsens werk werd door lezers verslonden, maar dat leverde hem dan weer veel vijandschap en minachting op. In later eeuwen viel zijn naam wel eens, maar gelezen werd hij zelden meer. Over Van Gijsen was ook nauwelijks iets bekend.
Met haar biografie van een zelfbewuste broodschrijver heeft Anna de Haas de geschiedenis van de journalistiek in Nederland nieuwe kleur gegeven. Op de van haar bekende wijze heeft zij bij iedere bewering gezocht naar een fundament in tekst of archief. – Peter Altena
¶ Anna de Haas, Jan van Gijsen (1668-1722), een journalistieke broodpoëet in de Jordaan. Amsterdam, Amsterdam University Press 2023. ill. 344 pp. Prijs: € 29,90.
RSS - berichten