woensdag 15 mei 2024 – Het personenregister van Nieuwsgier verwijst naar Diederik Durven, zijn portret hangt in het Rijksmuseum. Lees de bevangen bladzijden over Durven, kijk naar hem en vraag hem of hij echt helemaal niets wist van de wraakoefening waarvoor Jacob Campo Weyerman werd ingeschakeld. Hij ontkende terloops iedere betrokkenheid en dat was verstandig van hem.
Op die Durven-bladzijden kun je lezen over het ‘opontbod’ van hoge VOC-heren: ontslag en smadelijke terugreis. Durven was gouverneur-generaal en zijn afgang was kolossaal. Toen hij terugkwam in Nederland wist het halve land al van zijn afgang.
Hij was niet de enige die zijn congé kreeg. In Middelburg, in het Zeeuws Museum, zag ik het (anonieme) portret van Stephanus Versluys, gouverneur van Ceylon. Nooit eerder gezien. Zijn naam was ook te vinden op het lijstje van ontslagen hotemetoten. In mijn boek vind je hem op bladzijde 221. In Middelburg draagt hij een geparfumeerde pruik, bij zich heeft hij een kaart van ‘Ceilon’. Hij is het echt.
Volgens de gegevens bij het portret was hij van 1729 tot 1736 gouverneur van Ceylon en overleed hij in dat laatste jaar. Zijn ‘opontbod’ vond jaren voordien plaats. Ging hij gewoon niet terug en bleef hij lekker in Ceylon?
Met vragende ogen heb ik zijn portret bekeken. Versluys, de man die het tot een plaats in het personenregister van mijn boek wist te schoppen, hoe verging het hem? Reisde hij Durven niet achterna? Had hij in Ceylon geen weet van het complot om dominee Hogerwaard, de kwade genius volgens Durven en anderen, te beschadigen?
Wat me van die hele affaire – en ook van de affaire met Anna (‘Koriska’) Bruynsteen – misschien wel het meest verbaasde, was de onwil van justitie om de zaken tot de bodem uit te zoeken. Namen van opdrachtgevers vielen in de verhoren wel, maar men liet dat zitten. De enige die vervolgd werd, was Weyerman, de uitvoerder van de opdracht.
Bij de affaire Bruynsteen heb ik wel gedacht dat opdrachtgever Blotenburg buiten het onderzoek bleef omdat hij rechten had gestudeerd en voor de mannen van het Hof ‘een van ons’ was. Goed, hij ging ook dood toen vervolging opportuun was. Bij Durven, Versluys en de anderen, ook juristen bij de opdrachtgevers, overheerste vooral de wens de beerput niet helemaal te legen. – Peter Altena
RSS - berichten