Leurders

zaterdag 3 maart 2012 – Volgens de flaptekst van het schitterend geïllustreerde boek Straatverkopers in beeld kwamen de marskramers nog tot het begin van de twintigste eeuw aan de deur. Dat is wat somber gesteld over dit oude, kleurrijke beroep. Want ook nog in de jaren vijftig van de vorige eeuw werden ze gesignaleerd (ook gemotoriseerd).

Citaat website uitgever Vantilt: ‘Leurders van allerlei slag trokken dagelijks door steden en dorpen om hun waren luidkeels aan te prijzen. Hun optreden en soms schilderachtige kleding hebben van oudsher ook Nederlandse tekenaars en graveurs geïnspireerd tot een min of meer realistische uitbeelding.’

In dit boek van Leontine Buijnsters zijn drie eeuwen tekeningen en prenten over de ambulante handel bijeengebracht (vanaf de zestiende eeuw tot 1850). Er is niet alleen aandacht voor straatverkopers van drukwerk (zie hierover website UvA). Ook leurders met andere koopwaar krijgen de aandacht.

Weyerman had weinig oog voor de romantiek van de straatverkoop. Hij kende Klein Jan, die met zijn hondenkar in Amsterdam zijn liedjes, almanakjes en pamfletjes aan de man probeerde te brengen. In de Vrolyke Tuchtheer geeft Weyerman een treffende beschrijving:

Dewyl hy voorgeeft afkomstig te zyn uyt een Vorstelyk geslagt, sticht hy dagelyks Kasteelen in de lucht, en het scheelt hem niet al zou hy zelfs de helsche geesten bezweeren om uyt poelen te komen opdonderen, mids dat hy zich daar door den tytel van een heerlykheit kon aanmaatigen. Zyn drie hoofddeugden zyn, te liegen als een hoer, te bedriegen als een konstkooper, en quaad te spreken als een valsche getuyge […]

¶ Leontine Buijnsters-Smets, Straatverkopers in beeld. Tekeningen en prenten van Nederlandse kunstenaars circa 1540-1850. Uitgeverij Vantilt. ISBN 9789460040894. 305 blzz (met heel veel mooie plaatjes!) voor € 34,95. — RvV

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.