donderdag 11 oktober 2012 – Nederland kende in de 17e eeuw ook oplichters à la Bernard Madoff. Dat blijkt uit het proefschrift Geld in Amsterdam, waarop Pit Dehing op 19 oktober promoveert.
Hij beschrijft hierin de praktijken van zwendelaars die hun gang konden gaan dankzij het financiële regime van de Wisselbank (plaatje). Net als bij Madoff het geval was, ontstond de fraude in de 17e eeuw stap voor stap en vrijwel onopgemerkt: door ontwerpfouten in nieuwe financiële producten. De fraudeur kreeg ook toen lange tijd ruim baan, was sociaal erg vaardig en onderhield op hoog niveau relaties. Aldus het persbericht van de UvA.
Het boek gaat over meer dan alleen zwendelpraktijken. Het laat zien hoe geraffineerd de geldpolitiek was in de 17e en eerste kwart van de 18e eeuw. De flaptekst bevat de volgende tekst:
De Amsterdamse Wisselbank gold in de zeventiende en achttiende eeuw als sieraad, melkkoe en mysterie van de stad. Het zou de machtigste financiële instelling in Europa zijn geweest. Ook de moderne historiografie ziet de bank als een van de succesfactoren voor de economische ontwikkeling van Amsterdam.
In zijn studie over de monetaire politiek van het stadsbestuur in Amsterdam, de bedrijfsvoering van de Wisselbank en het effect van beide op de Europese valutamarkten laat Pit Dehing zien welke rol de Wisselbank nu precies speelde. De opzet van de bank was ijzersterk en haar geldpolitiek erg geraffineerd met als resultaat een gesmeerd lopend betalingsverkeer, kapitaalmobiliteit én stabiele wisselkoersen.
De monetaire politiek bracht monetaire stabiliteit, leverde aanzienlijke winsten op en plaatste Amsterdam bovenin de top van de vroegmoderne financiële centra. Dat laatste blijkt uit een voor dit onderzoek nieuw ontwikkelde monetair-financiële centraliteitsindex.
¶ Pit Dehing, Geld in Amsterdam. Wisselbank en wisselkoersen, 1650-1725. Uitgeverij Verloren. ISBN 9789087043117. Prijs: circa € 39 voor meer dan 400 pagina’s.