zondag 28 oktober 2012 – Op 1 maart 1796 vormde de zuidvleugel van het Binnenhof het toneel voor een bijzondere gebeurtenis. De zaal die we tegenwoordig vooral kennen als het voormalige onderkomen van de Tweede Kamer, werd die dag in gebruik genomen door de Nationale Vergadering van de Bataafse Republiek.
Een groep bevlogen burgers zonder parlementaire ervaring kreeg in dit eerste democratisch gekozen parlement tot taak een grondwet te ontwerpen en tegelijkertijd leiding te geven aan een door en door verdeeld land.
Over deze parlementariërs, die het verdeelde Nederland weer tot een eenheid moesten smeden, gaat Pioniers in schaduwbeeld. Historicus-neerlandicus Joris Oddens verdedigt dit het proefschrift aanstaande woensdag 31 oktober 2012. Hierin bespreekt hij de parlementaire politiek in tijden van revolutie (1796-1798). Aan de hand van officiële bronnen, achttiende-eeuwse media, brieven en memoires wekt hij die eerste Nederlandse parlementariërs tot leven.
Hoe gaven deze parlementaire pioniers invulling aan het nieuwe ambt van volksvertegenwoordiger? Met welke strategieën boden zij als achttiende-eeuwers het hoofd aan de uitdagingen van de representatieve democratie?
Oddens concludeert onder andere dat de wisselwerking tussen de ervaringen van de Bataafse parlementsleden en hun begrip van de politiek wel veranderde, maar niet zo snel als nodig was om de positieve en minder positieve implicaties van het nieuwe stelsel van vertegenwoordigend bestuur in al hun volledigheid te kunnen doorgronden en aanvaarden.
¶ Joris Oddens, Pioniers in schaduwbeeld.Het eerste parlement van Nederland 1796-1798. Uitgeverij Vantilt. ISBN 978 94 6004 109 9. Prijs € 27,50 (ca 500 pp met plaatjes).