Zeeuwse mislukking: spannend!

dinsdag 13 november 2012 – In 1724 organiseerde de Middelburgse Commercie Compagnie (actief in de slavenhandel) een handelsexpeditie naar de Stille Zuidzee. Het doel van de reis was de westkust van Zuid-Amerika: een verboden gebied met rijke zilvermijnen, dat onder Spaans gezag viel.

Met deze woorden opent het persbericht over de zojuist verschenen uitgave Voor zilver en Zeeuws belang. De rampzalige Zuidzee-expeditie van de Middelburgse Commercie Compagnie, 1724-1727. Het is een bronnenuitgave. Het bewaard gebleven reisverslag van onderstuurman Hubregt Kempe, geannoteerd en ingeleid door maritiem historicus Ruud Paesie, verscheen onder auspiciën van de Linschoten-Vereeniging.

Het reisverslag laat zien dat de Zeeuwse expeditie een mislukking was. In feite was de reis van Roggeveen dat ook, al ontdekte hij wel het Paaseiland (link). Wat ging er onderweg mis? Met welke tegenslagen en ontberingen hadden de Zeeuwen te kampen? Vervolg citaat persbericht:

Bij Kaap Hoorn kwamen de schepen in problemen. Door hevige stormen keerden twee schepen naar Brazilië terug. Alleen de Don Louis wist uiteindelijk Kaap Hoorn te ronden. Daarbij liep het fregat zware averij op. Ook nam het aantal sterfgevallen onder de bemanning snel toe.
Na een verblijf van zes maanden in Baai de Blijde Hoop, een afgelegen fjord aan de zuidkust van Chili, zette het Zeeuwse schip de reis naar Peru voort. Daar werd het op 31 december 1725 met hulp van enkele muitende opvarenden door een Spaans schip genomen.
Na een maandenlange gevangenschap, gevolgd door een tocht over de landengte van Panama en een zeereis naar Europa, arriveerde de onderstuurman Hubregt Kempe op 1 mei 1727 in Middelburg. Hij was een van de weinige overlevenden van deze rampzalige Zuidzee-expeditie.
Deze mislukte expeditie betekende in feite het einde van de Nederlandse 18de-eeuwse koopvaardijgeschiedenis. De leidende rol werd overgenomen door de Fransen en de Engelsen. Nederland verscheen pas in de 19de eeuw weer op het toneel.

Onderstuurman Kempe geeft een beeld van het harde zeemansbestaan, de oplopende spanningen tussen de zeelieden en het dagelijkse gevecht om te overleven in een onbekend en verafgelegen gebied op de wereld.

¶ Ruud Paesie (ed.), Voor zilver en Zeeuws belang. De rampzalige Zuidzee-expeditie van de Middelburgse Commercie Compagnie, 1724-1727, Walburg Pers, ISBN 978 90 5730 845 1. Prijs € 29,50 (240 blzz). Recensie op website Zeeland Geboekt.

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.