Portret in een portret

Er hangt een klokkenluider aan de muur

Overlieden van het Chirurgijnsgilde 1732zaterdag 16 februari 2013 – Diplomafraude is van alle tijden en klokkenluiden ook. Dat blijkt uit het verhaal over Willem Roëll, hoogleraar anatomie in Amsterdam. Hij trok aan de bel toen hij ontdekte dat het Amsterdamse chirurgijnsgilde sjoemelde met chirurgijnsdiploma’s en het weduwenfonds.

Toen chirurgijn Abraham Titsingh (rechts op het schilderij) in 1731 aantrad als overman van het chirurgijnsgilde, trof hij deze spreekwoordelijke lijken in de kast. Er moest fors in het gildebestuur gesneden worden. Titsingh kaartte de zaak aan bij de stadsregering, waarop het gildebestuur werd afgezet.

Het nieuwe bestuur besloot kort na zijn installatie in 1732 zich te laten portretteren door de schilder Jan Maurits Quinkhard. Het kostte 100 gulden de man. Klokkenluider Roëll, die niet in het bestuur zat, werd op het schilderij geëerd met een portret in een portret.

Het groepsportret getuigt van de onomkoopbaarheid van het nieuwe gilde. Eén van de chirurgijns wijst veelbetekenend op het diploma in zijn hand, terwijl een ander de kijker attendeert op de spreuk Vigilate Juste bij het portret van Röell: Weest waakzaam en rechtvaardig.

¶ Meer portretten in portretten, ook uit andere eeuwen, is tot 7 april te zien op de tentoonstelling Portret in portret in het Dordrechts Museum. Info hier (inclusief recensies). Het boek Portret in portret in de Nederlandse kunst 1550-2012, van Sabine Craft-Giepmans en Annette de Vries, is uitgegeven door Thoth en kost € 29,50.

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.