‘Suiker trouwt met suiker’

Suikerraffinaderij (Reisig)zaterdag 1 juni 2013 – Het recent verschenen jaarboek van de Historische Vereniging Oud-Dordrecht is dit keer geheel gewijd aan de suikernijverheid in Dordrecht – en elders in Nederland – vanaf de 17e eeuw.

Suiker werd tot ver in de 18e eeuw gemaakt van suikerriet, dat van verre plantages – met name in de Nieuwe Wereld – afkomstig was. Vrolijk ging het daar niet aan toe, zo weten we uit de roman Hoe duur was de Suiker? (1987) van de Surinaamse schrijfster Cynthia McLeod.

Omdat de suikerproductie in de Oost door de concurrentie met de West niet van grond kwam, was de suikerhandel geen VOC- maar een WIC-aangelegenheid. In de Republiek was het big business. Amsterdam kende maar liefst negentig suikerraffinaderijen. De grootste hadden zo’n 28 ongeschoolde werklieden in dienst (website over de suikerraffinaderij aan de Lauriersgracht).

Veel suikerraffinadeurs waren uit Duitsland afkomstig, zoals Jacob Reisig, de latere courantier van de Schoonhovensche courant. Reisig schreef in 1795 nog een boek over zijn vak, De Suiker Raffinadeur (Dordrecht, Blussé 1795), waarin hij zijn beroepsgeheimen uit de doeken deed (illustratie).

Ook in Dordrecht werden suikerhandel en -nijverheid gedomineerd door Duitse, lutherse emigranten (website H.W.G. Blokland-Visser). De eerste suikerraffinaderij werd daar opgericht in 1686. In de 18de eeuw waren er zestien raffinaderijen in bedrijf. Het West-Indisch Huis op de kop van de Wijnstraat herinnert nog altijd aan de periode waarin Dordtenaren uitzwierven naar Brazilië en Suriname om daar (suiker)plantages te stichten. Achter het West-Indisch Huis stonden (en staan) de pakhuizen van de Dordtse suikerbakkers.

Deze families hielden lange tijd nauwe onderlinge banden in stand: ‘suiker trouwt met suiker’. Aan het einde van de 18e eeuw ontdekte men dat ook de binnenlandse suikerbieten prima tot suiker konden worden verwerkt. Toen stopte weliswaar de import, maar de suikerraffinaderij zelf werd er alleen maar grootschaliger door. Een van de gevolgen was dat de suikerraffinage verplaatst werd uit de binnenstad van Dordrecht naar de provincie.

¶‪ Sjoerd de Meer, Kees Sigmond (red.), Een zoete belofte‬: ‪suikernijverheid in Dordrecht (17de-19de eeuw)‬. Jaarboek 2012 Historische Vereniging Oud-Dordrecht. ISBN 978-90-812135-7-8. Prijs € 15,95 (228 blzz.). Info hier.

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Eén reactie op ‘Suiker trouwt met suiker’

  1. Pingback: Steegoversloot 22-24, Dordrecht | Art Nouveau

Reacties zijn gesloten.