300 jaar Fabel van de Bijen

Fable of the Bees

donderdag 13 juni 2013 – Volgend jaar is het 300 jaar geleden dat de Fable of the Bees: or, Private Vices, Publick Benefits verscheen. Geschreven door de Rotterdams-Engelse arts Bernard Mandeville. In 1723 zou er nog een uitgebreidere versie van verschijnen en in 1729 kwam deel 2 van de pers.

Ter gelegenheid van 1714-2014 verschijnt er weer een nieuw deel van het verzamelde werk van Mandeville, in de editie van Mandeville-kenner Arne Jansen. In dit deel zijn de volgende teksten opgenomen:

  • De Medicina Oratio Scholastica – de schooloratie over Mandevilles keuze om arts te worden (1685)
  • Disputatio Philosophica de Brutorum Operationibus – dissertatie over de dierlijke functies (1689)
  • Disputatio Medica Inauguralis de Chylosi Vitiata – dissertatie over indigestie (1691)
  • In authorem de usu interno cantharidum scribentum – kort gedicht over het inwendige gebruik van cantharides, voor de beroemde en beruchte arts-steensnijder Joannes Groenevelt (1703)
  • A Treatise of the Hypochondriack and Hysterick Diseases – een verhandeling over de hypochondrische en hysterische ziekten, in drie dialogen, verbeterd en uitgebreid door de auteur (1730)

In Coimbra – of all places – is in november 2013 een congres over Mandevilles Fabel van de Bijen. Lees hier de call for papers.

Mandeville gebruikte de metafoor van de bijenkorf om de relatie tussen welvaart en moraal aan te tonen. De hebzucht van bijen, aldus Mandeville, zorgt voor de allerheerlijkste honing. Ofwel: ondeugden (private vices) dragen bij aan het algemeen welvaren (public benefit). Wanneer bijen echter hun egoïsme opgeven en zich voortaan wijden aan het welzijn van de medebij, vervalt de bijengemeenschap tot chaos en armoede. De boodschap stemt nog altijd tot nadenken: misschien zijn graaiende bankiers wel noodzakelijk voor een welvarende samenleving?

¶ Lees hier een artikel van André Hanou over de Fabel van de Bijen (uit Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman 2008) en hier een interview in Trouw over Mandeville en Focquenbroch.

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.