Handtekeningen Rubens en Breughel ontdekt

David Ryckaert III, Schildersatelier (1638)woensdag 7 augustus 2013 – Onbekende handtekeningen van Breughel en Rubens zijn opgedoken dankzij inventarisatiewerkzaamheden in het Rijksarchief te Brussel (Anderlecht).

Deze blijde boodschap circuleert, met de integrale verklaringen van beide schilders, vanaf vandaag op internet. De handtekeningen staan in een akte die deel uitmaakt van een van de vele duizenden dossiers van de Raad van Brabant.

De Raad van Brabant was een van de belangrijkste rechtbanken in de Nederlanden. Hij werd opgeheven in 1795. De 2,5 km (!) procesdossiers die in Anderlecht bewaard worden, werpen dankzij de vele onverwachte bewijsstukken van de rechtszaken een gedetailleerd licht op individuen en groepen die verder weinig of geen sporen nalieten. Ze zijn, aldus het archief, van groot belang voor de studie van het dagelijkse leven en voor de sociale, economische en culturele geschiedenis van de 17e-18e eeuw.

Maar wat is het voor een akte waar Rubens en Breughel hun handtekening op hebben geplaatst? Het betreft een akte uit 1627 waarin zij ten gunste van schuldeiser David Ryckaert verklaren dat deze een aanzienlijke som geld had geleend aan Osias Beert en zijn vrouw. Dankzij de akte krijg je enigszins een beeld van het kunstenaarsmilieu van Antwerpen, ruim voordat de 18e eeuw begint. Een milieu waarin Weyerman zich ruim 50 jaar later ook ophield.

Exif_JPEG_422David Ryckaert III (1612-1661) was een populair Antwerps schilder die zich actief inzette voor de belangen van zijn plaatselijke vakgenoten. Hij werd in 1636 meester van het Antwerpse Lucasgilde en deken in 1652. Hij stamt uit een bekend schildersgeslacht en is bekend om zijn boerenherbergen en andere genretaferelen. Later schilderde hij volgens Weyerman vooral ‘kluchtige Duyveltjes, Geraamtens, Helsche verschijningen, en diergelijke Snorrepyperyen’.

Ryckaert deed zijn naam eer aan en bezat voldoende vermogen om vakgenoten die het financieel minder hadden getroffen, te ondersteunen. Hij leende geld aan Osias Beert (1580-1623). Deze Antwerpse schilder van ‘ontbijtjes’ en andere stillevens was getrouwd met Margriet Ykens, telg uit een andere Antwerpse schildersfamilie. Beert was in het jaar waarin Rubens en Breughel hun verklaring aflegden, al overleden. Zijn weduwe kon klaarblijkelijk de schulden – zij zou een winkel hebben gehad – niet meer betalen en moest al haar meubels en schilderijen verkopen.

¶ Bij een bericht als dit doemt de vraag op waarom men in Anderlecht niet gelijk begint met het digitaliseren. Bijvoorbeeld zoals Het Haags Gemeentearchief doet: je vraagt via de website een archiefstuk op en – of het al ingescand is of niet – binnen 24 uur heb je het digitaal in je mailbox. Klasse!

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.