maandag 7 oktober 2013 – ‘Het grootste reisongemak bestaat tegenwoordig in het wegbergen en inpakken van al de ontelbare reisgemakken.’ Deze wijze uitspraak is afkomstig uit het tijdschrift De Huisvriend (1857) van JJA Goeverneur, waarin een artikel staat met ‘wenken voor die deze zomer een reisje te gaan doen’. Een nuttig artikel, zo filosofeert de auteur, want ‘ons tegenwoordig geslacht verkeert in een staat van bijzondere beweeglijkheid.’
Nu was die beweeglijkheid in 1857 bepaald niet nieuw. Ook in de 18e eeuw werden er reizen gemaakt. Het gewone volk had rieten manden bij zich, of hutkoffers, terwijl in rijkere kringen de reisnecessaires heel wat luxer waren uitgevoerd. Dit laatste is te zien in paleis Het Loo, waar momenteel een kleine expositie is van koninklijke reisnecessaires uit de 18e tot en met de 20ste eeuw.
Luxueuze koffers en kisten met reisbenodigdheden tonen daar wat de hogere klasse zoal meenam op reis. Een voorbeeld zie je op bijgaande illustratie: een mahoniehouten reiskistje rond 1800 uit Parijs. De website vermeldt het volgende:
Welke reisbenodigdheden (nécessaires in het Frans, de hoftaal) men noodzakelijk vond en waarin deze werden verpakt, wisselt per tijd, mode en manier van reizen.
Aanvankelijk was het vooral serviesgoed, maar aan het veeleisende Franse hof had men steeds meer nodig op reis. Toiletbenodigdheden, eetgerei, flacons, kandelaars, naaigerei of schrijfwaren, alles werd speciaal op maat gemaakt om mee te kunnen nemen, in passende koffers, kisten en foedralen.
Het was het resultaat van samenwerking van zogenaamde kabinetmakers, goud- en zilversmeden, kristal- en porseleinfabrikanten. Reisnecessaires met serviezen en toiletgerei zijn in de 19de eeuw vast onderdeel van de bruidsschat van prinsessen.
De presentatie bevindt zich in de zogenaamde Audiëntiezaal. Daarna kun je natuurlijk genieten van het paleis zelf. En van de tuinen.
¶ De expositie De vorst op reis in paleis Het Loo is te zien tot 1 december. Info hier. Gewone tassen vind je verder in het tassenmuseum Hendrikje in Amsterdam. Lees & kijk hier alvast een stukje uit het boek Koninklijke reiskistjes, van Jaap en Mies Kamp, uitgegeven door Waanders. ISBN 978 94 91196 66 9. Prijs: € 25 (128 blzz, geïllustreerd).