woensdag 20 november 2013 – Nederland heeft dit jaar zijn eeuwfeesten (200 jaar Koninkrijk en 400 jaar grachtengordel) maar ook Groot-Brittannië heeft wat te vieren. Volgend jaar dan. Want in 2014 is het 300 jaar geleden dat de Britse vorstin Queen Anne overleed en George I uit Hannover gehaald werd om haar op te volgen.
Tot 1830, het jaar waarin George IV overleed, zat er een koning George op de troon. Voor de Britten, die graag een periode aan de naam van een vorst of vorstenhuis koppelen, is het ‘Georgian’ tijdperk dan ook een begrip. De British Library heeft aan deze periode een tentoonstelling gewijd, die begin november is geopend en nog tot 11 maart 2014 te zien is.
In heel kort bestek wordt op Georgians Revealed geschetst dat Engeland zich in de loop van de achttiende eeuw, na een periode van interne machtsstrijd, tot een wereldmacht wist te ontwikkelen. Gelukkig hebben de organisatoren begrepen dat je beter zo snel mogelijk (letterlijk en figuurlijk) aan een vorstenhuis voorbij kunt gaan, en dat je het beter kunt hebben over de toenemende welvaart en activiteit. (Een aardige parallel met 400 jaar grachtengordel dus.)
De tentoonstelling in de British Library toont hoe niet alleen de rijke bovenlaag, maar vooral ook de flink groeiende middenklasse de nieuw verkregen rijkdom uitgaf om het leven te veraangenamen. Dat er ook een aanzienlijk deel van de bevolking niets te makken had, wordt keurig vermeld, maar valt verder buiten het bestek van de expositie.
Architectuur, tuinontwerp en woninginrichting komen kort aan de orde. Het uitgaansleven krijgt de meeste aandacht. Zoals te verwachten is in een bibliotheek, is er veel papier te zien: in vele variaties en vormen. Zo liggen in de vitrines de speelkaarten die Edward Gibbon gebruikte als kaartsysteem om zijn bibliotheek mee te catalogiseren. Ook vind je een aantal interessante documenten van de klanten van de bankiers Hoare & Co. Een geïllustreerd pamflet met de spelregels van skittles is te bewonderen, net als een impressie van het optreden van de clown Joseph Grimaldi.
Toch is de tentoonstelling ook met andere objecten aangekleed, zoals een paar kostuums, de viool van Jeremy Bentham, en zelfs twee uithangtekens. In enkele korte films worden – soms wat aanvechtbare – claims geponeerd: Thomas Chippendale wordt neergezet als de eerste binnenhuisarchitect die niet de mode volgde, maar zijn cliëntèle een keuze uit meerdere stijlen aanbood. In een andere film wordt van struikrover Jack Sheppard en It-girl Elisabeth Chudleigh gezegd dat ze door de opkomende media (kranten) tot landelijk bekende en herkende figuren uitgroeiden en dat ze daarmee tot de eerste generatie ‘Bekende Britten’ behoorden.
De wanden van de tentoonstellingsruimte zijn voorzien van een grote hoeveelheid reproducties van pamfletten en titelpagina’s die niet in de vitrines te zien zijn. Die leveren nog veel meer kijkplezier op. De tentoonstelling eindigt met een grote op de vloer aangebrachte plattegrond van Londen waarop een reeks ‘Georgian’ gebouwen en andere projecten zijn aangegeven, met suggesties voor stadswandelingen en bezoeken aan andere instellingen.
Kortom: de tentoonstelling biedt geen schokkende nieuwe inzichten, maar wel veel leuke details die voor de gemiddelde bezoeker nieuw zullen zijn. Speciaal naar Londen gaan voor deze tentoonstelling zal ik niet aanraden, maar voor wie de komende maanden Londen bezoekt is het zeker een aanrader. Trek er wel ruim meer dan een uur voor uit, en neem ook een paar extra bankbiljetten mee, want in de winkel van de British Library liggen een stuk of tien recente publicaties over deze periode die stuk voor stuk het aanschaffen waard zijn. — JF
¶ De tentoonstelling Georgians Revealed: Life, Style and the Making of Modern Britain is van 8 november tot 11 maart 2014 te zien in de British Library. Info hier. Lees hier en hier een recensie.
¶ Moira Goff, John Goldfinch, Karen Limper-Herz en Helen Peden, Georgians Revealed: Life, Style and the Making of Modern Britain. Uitgave British Library 2013. ISBN 9780712357135. Prijs: £30 (gebonden, 160 blzz, 150 illustraties in kleur).