donderdag 5 december 2013 – Een heel curieus kookboekje. In 1738 verscheen bij vader en zoon Jean Lesclapart in Parijs Festin joyeux, ou la Cuisine en musique. J. Lebas, die zichzelf presenteert als de ‘officier de bouche’ van Lodewijk XV, zette hierin zijn beste recepten op rijm en plaatste er populaire deuntjes bij met de bedoeling dat zijn koks ze gemakkelijk na konden zingen.
Het kookboekje is opmerkelijk genoeg opgedragen aan de dames aan het hof: vreemd want zij zullen de gerechten niet klaarmaken. Het bevat zowel de melodienotatie als de receptgedichten.
Ineens behoren recepten niet meer tot het domein van de toegepaste wiskunde (of scheikunde) maar tot de literatuur! Neem bijvoorbeeld het recept om ramequins te maken, een kaassouffleetje voor het dessert:
Ramequins
Sur l’Air: A la santé de celui que, &c.
Fromage de Brie on prend,
Du Gruyere, du Parmesan,
Que l’on rape proprement,
Et quelques oeufs qu’on y jette;
Persil haché, poivre blanc,
Pâte de baignets bien faite,
Don’t l’on mettra prudemment,
Et cuisez tout doucement.
Er zijn 145 recepten op muziek gezet, onderverdeeld in de gangen van een groot feestmaal. Je leest over linzen, garnalen, schildpadden, lamskoppen, pâtés, terrines, galantines (vleesschotels), meringues, tong, karper, champignons, worst. Daarnaast bevat het kookboek aanwijzingen voor de inrichting van de keuken, de inhoud van de voorraadkasten en de voorbereidingen aan tafel op een groot banket. Hout, kolen, potten en pannen, vijzels, spiesjes, kroonluchters: niets wordt vergeten. En er moest natuurlijk een goed vat vol wijn aanwezig zijn.
De combinatie van een recept en een deuntje leidt tot grappige effecten. Speenvarken in aspic bijvoorbeeld maak je klaar op de muziek van Marie-Anne était cocquette. Jammer dat in veel exemplaren de illustraties eruit zijn uitgesneden. — RvV