De maritieme oorlogsmachine van de tsaar

Graddy Boven Peter de Grotevrijdag 27 december 2013 – Peter de Grote was niet alleen een onbehouwen vechtjas, maar ook een vorst die met grote ambities en even groot fanatisme een indrukwekkende oorlogsvloot wist op te bouwen. Die maritieme oorlogsmachine moest Rusland de eer en glorie geven die het land volgens de tsaar verdiende.

Over de maritieme eerzucht van de tsaar verscheen zojuist Peter de Grote. Tsaar met grote maritieme ambities. Geschreven door Graddy Boven, die naast zijn baan als conservator en adjunct-directeur in het Marinemuseum te Den Helder, ook schrijver is van diverse werken op het gebied van de maritieme geschiedenis van Nederland.

In dit nieuwe boek beschrijft Boven hoe de 16-jarige Peter Aleksejevitsj Romanov in 1688 op het koninklijke landgoed buiten Moskou wandelde met koopman Frans Timmerman. In een schuur ontdekten ze de kromgetrokken en uitgedroogde romp van een Engels rondspantschip schip met zijzwaarden. De Hollander legde uit dat dergelijke schepen zelfs tegen de wind in konden varen. Onder de indruk van dergelijke ingeniositeit besloot de toekomstige tsaar terstond het schip te restaureren (verder lezen).

Naar verluidt ontstond toen bij hem de belangstelling voor de scheepsbouw. Rusland was op dat moment nog geen zeevarende natie en bezat geen marine. Toen hij in 1689 tsaar werd, maakte Peter dan ook werk van zijn sluimerende ambities. Een eigen scheepswerf was het resultaat, waar hijzelf meewerkte met de scheepstimmerlieden die hij uit Holland had laten overkomen.

Toch duurde het nog tot 1696, na de moeizame verovering van de Turkse vesting Azov, tot Peter de Grote besefte dat hij moest investeren in een heuse oorlogsvloot, wilde hij Rusland doen opstoten in de vaart der volkeren. Citaat blurb:

Om dat in korte tijd te veranderen, is buitenlandse hulp hoognodig. In 1697 en 1698 reist de tsaar daartoe naar Nederland en Engeland om vooral zijn kennis van de scheepsbouw te vergroten. Eenmaal terug op Russische bodem vloeit vanaf 27 mei 1703 al die maritieme ambitie samen in de bouw van zijn droomstad Sint Petersburg.

De maritieme biografie is min of meer een vervolg op de tentoonstellingscatalogus Een maritieme droom. Tsaar Peter de Grote en de Russische marine, die onder redactie van Harry de Bles en Graddy Boven in 1997 verscheen bij de Bataafsche Leeuw. Over het tweede bezoek van de tsaar aan de Republiek (1716-1717) zegt Ruslandkenner Hans van Koningsbrugge dat de verstandhouding tussen de tsaar en de Nederlandse regenten ronduit slecht was: ‘Alle Russische doelen liepen stuk op onwil in de Republiek. De Nederlanders vonden de tsaar te nieuwsgierig en waren mede daarom niet bereid veel voor de Russen te doen.’

¶ Graddy Boven, Peter de Grote. Tsaar met grote maritieme ambities. Uitgeverij Aspekt 2013. ISBN 9789461533746. Prijs: € 18.95 (186 blzz.).

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.