maandag 30 december 2013 – In de Franse tijd telde Zuid-Limburg ruim 225 bierbrouwerijen. Die zijn nagenoeg allemaal verdwenen. Van al die brouwerijen – ieder dorp kende wel een eigen brouwer – wordt alleen bij Brand in Wijlre nog bier gebrouwen.
Over de Zuid-Limburgse bierbrouwerijen in de jaren 1795-1814 is zojuist een studie verschenen, geschreven door Frans Crutzen. Opgeleid als archivaris was hij jarenlang pastoor van Wijlre. Hij staat te boek als groot kenner van de geschiedenis van de Zuid-Limburgse biercultuur.
Crutzen onderzocht de handel en wandel van de brouwers uit tal van dorpen, gemeenten en de stad Maastricht. Hij schreef er onder meer over in het jaarboek Historische en Heemkundige Studies Geuldal (2013). Citaat hieruit:
Echt bedrijfsmatige brouwerijen bevonden zich hoofdzakelijk in en rond Maastricht en in dorpen die een duidelijke centrumfunctie vervulden. Maar er waren ook brouwers, die zelf bier maakten voor de verkoop in hun eigen zaak en aan particulieren. Verder waren er heel wat loonbrouwerijen. Een moeilijk te traceren groep betrof de zogenaamde huisbrouwers op grote boerderijen, kastelen en landhuizen. Zij brouwden alleen voor eigen consumptie. De namen van ruim 400 bierbrouwers konden worden achterhaald. Ongeveer de helft daarvan was overigens actief in Maastricht.
De uitdrukking in het Sjengs, ‘Gaank met miech, daan kreigste beer met sokker’ dateert nog uit de tijd dat de bierbrouwerijen volgens lokale kenners het beste van het beste produceerden: ‘als je met mij gaat dan krijg je het beste van het beste’. — RvV
¶ Fr. Crutzen, Brouwers in Zuid-Limburg (1795-1814). Een terreinverkenning. Uitgave in eigen beheer. ISBN 9789082132908. Prijs € 24,95 (gebonden, geïllustreerd, 176 blzz.). Bestelinformatie hier. Lees hier over de boekpresentatie op 8 december jl.