Deksel van een snuifdoos met ‘Der Rheinische Courier’
dinsdag 18 maart 2014 – Wie Jacob Geels Gesprek op den Drachenfels (1835) heeft gelezen, weet dat je al wandelend op deze berg een steeds weidser uitzicht krijgt over heuvels en rivier. Leeservaringen, aldus Geel, zijn met zo’n wandeltocht te vergelijken: de lezer bereikt via kronkelende paden een steeds hoger standpunt en kan uiteindelijk de labyrintische werkelijkheid overzien.
De Drachenfels is een dode vulkaan, schitterend gelegen aan de Rijn. De berg vormt één van de zeven toppen van het Zevengebergte (Siebengebirge). Maar de berg oogt beslist minder romantisch als je bedenkt dat het gebied begin 19e eeuw het decor was van onderdrukking en geweld. De onmetelijke vergezichten vanaf de Drachenfels hadden immers voor de Franse soldaten een uiterst strategische waarde.
Het Siebengebirge, nu in de deelstaat Noordrijn-Westfalen, behoorde begin 19e eeuw tot het Franse rijk. Maar nadat er bij de Volkerenschlacht te Leipzig (1813) zo’n 100.000 doden en gewonden waren gevallen, werden de napoleontische troepen definitief teruggedrongen tot ver achter de Rijn. Coalitietroepen zaten achter hen aan.
Waren het niet de Fransen, dan waren het wel de Russische soldaten die zich brandschattend een weg baanden door de Duitse staten. Zo ook in het Siebengebirge. ‘200 M(ann) unregulierte russ. Kosacken hier durch paßiert, welchen man hier am Thore einige Bouteillen Wein und eine Kruge Brandewein reichte’, schreef een ooggetuige op 10 november 1813. Niettemin gedroegen de kozakken zich niet bepaald als reddende engelen. Om zichzelf te beschermen vormden de bewoners een burgermanslegertje, de ‘Freiwillige Landsturm vom Siebengebirge’.
Aan deze uiterst onrustige periode is momenteel een bescheiden tentoonstelling gewijd in het Siebengebirgemuseum te Königswinter. Diverse musea uit het Duitse Rijngebied hebben eraan meegewerkt door medailles, pistolen, schilderijen, portretten, kanonnen en ijzeren kruisen ter beschikking te stellen. De expositie biedt hierdoor een vrij volledig beeld van de situatie ter plaatse in 1813-1814. En wie hunkert naar de romantiek van het landschap, kan direct na het napoleontische oorlogsgeweld doorlopen naar de expositie Sagen und Burgen am Rhein, Sammlung RheinRomantik.— RvV
¶ De tentoonstelling Kampf um den Rhein in het Siebengebirgsmuseum (Kellerstraße 16, Königswinter) duurt tot 21 mei 2014 (info). De catalogus heet: Kampf um den Rhein. Das Ende Napoleons und der Landsturm vom Siebengebirge. Bouvier Verlag 2013. ISBN 978-3-416-03369-5. Prijs € 14,90 (104 blzz.). De expositie Sagen und Burgen am Rhein duurt tot 14 mei (info).
RSS - berichten