Studeren in Groningen

campagnefotowoensdag 26 maart 2014 – Dat mag permanente educatie heten, al vierhonderd jaar kun je studeren in ‘Stad’. De universiteit van Groningen dateert van 1614, op de kop af vier eeuwen geleden. Heel veel, vooral wat er aan evenementen nabij is, wordt herinnerd. Herdacht wordt wat langer geleden is.

In het Groninger Museum is een kleine tentoonstelling gewijd aan vierhonderd jaar student in Groningen. Filmpjes van nog geen twee jaar oud, waar feestende jongens en meisjes frank en vrij verklaren dat zuipen belangrijker is dan studeren. Hear hear! Affiches van bebaarde tijden, waarin werd opgeroepen tot keiharde strijd tegen ministers van onderwijs, met namen als Veringa en Deetman. Bent u daar nog? 

De tentoonstelling gaat verder terug in de tijd. Een rijke oogst aan studentenalba uit de achttiende eeuw die erom smeken ingezien te worden. De vitrines waren op slot. Heel veel materiaal herinnert aan de gekostumeerde historische optochten waar de studenten in de negentiende eeuw de burgers mee verplaatsten naar vervlogen tijden.

Een interessante tentoonstelling die veel te zien geeft, maar bij het historisch materiaal zuinig omspringt met informatiebordjes. Soms blijft het daardoor raden wat je eigenlijk ziet.

Eigenlijk herhaalde die ervaring zich bij het doorlezen van Pseudo-studiosus hodiernus, sive Theologus Groninganus detectus & refutatus. Dat is: Hedendaagsche Naam-student, of Groninger Godsgeleerde ontdekt en wederlegt, een satire op Groninger schijngeleerdheid. Die satire verscheen in 1737 anoniem, maar weldra werd duidelijk dat de twintigjarige Groninger student Petrus Hofstede er de schrijver van was. Hij verkaste dat jaar naar Franeker om in veiliger omgeving zijn opleiding tot predikant te voltooien.

Nu kennen kenners van de late achttiende eeuw deze dominee vooral van zijn cholerische prinsgezindheid en zijn anti-verlichte standpunten in de Socratische oorlog. Hij was een van de mikpunten van patriotse spot. Maar óók een begaafd satiricus. In 1757 en 1758 publiceerde hij de zogenaamde Kralingiana, een hoogtepunt in persoonsgerichte spot. Wie zo kan hekelen, geeft in zichzelf onderdak aan een rotzak. Zo’n man verdient meer aandacht. Wie weet!

Maar zijn Pseudo-studiosus laat veel te raden. Je weet niet goed wat je leest, maar wel dat Hofstede een gloeiende hekel had aan studenten die zich drukten en eigenlijk ongeschikt waren als predikant. Hofstede noemt verdichte namen van studenten. Misschien herkenden medestudenten zich in de karikaturen.

Hopelijk verschijnen er binnenkort verklarende teksten over deze Groninger satire, die naast Hermans’ Onder professoren de eretitel Onder Groninger studenten mag dragen. — PA

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.