donderdag 15 mei 2014 – De VOC had haar succes grotendeels te danken aan het feit dat de wereld steeds meer verbonden raakte door scheepvaart, vrije en onvrije migratie, handel en veranderende consumptiepatronen. De Compagnie rekruteerde werknemers van ver buiten de landsgrenzen en opereerde wereldwijd. Terecht wordt de VOC dan ook de eerste multinational ter wereld genoemd.
Over de vroegmoderne globalisering verschijnt eind deze maand het boek Werkers van de wereld. Over de multiculturele bemanningen van de VOC, hun samenwerking en de spanningen die dit kon opleveren. Al die Europese en Oost-Aziatische zeelieden moesten zich voortdurend tot elkaar verhouden.
Werkers van de Wereld is geschreven door Matthias van Rossum, die er overigens in 2013 aan de VU op promoveerde. De handelseditie wordt op 27 mei gepresenteerd (17-19u) bij SPUI25. Sprekers zijn Jan Lucassen, Roelof van Gelder en Joost Schokkenbroek. De blurb van het boek meldt het volgende:
‘Maij fudede!’ Met deze Portugese vloek sprak de Bengaalse zeeman Anthonij Corea zich uit tegen de Duitse koksmaat Paul Swaan. De mannen werkten op het VOC-schip Cats, dat in 1734 onderweg was van Bengalen naar Batavia.
De ontmoeting vraagt aandacht voor de multiculturele bemanningen die de Verenigde Oost-Indische Compagnie inzette voor haar omvangrijke Aziatische bedrijf. Duitsers, Scandinaviërs en Nederlanders werkten en leefden samen met onder meer Indiase, Javaanse en Chinese zeelieden.
Werkers van de wereld onderzoekt de onderlinge verhoudingen tussen deze Aziatische en Europese zeevarenden in dienst van de VOC. Met levendige voorbeelden wordt een veelzijdig beeld geschetst van het VOC-bedrijf in Azië en van de kleurrijke wereld van zeelieden, soldaten, koelies en slaven. Deze inzichten worden geplaatst in actuele historische debatten over de geschiedenis van arbeid, vroegmoderne globalisering en het vraagstuk rond het sociaaleconomisch ‘uiteengroeien’ van Europa en Azië.
¶ Matthias van Rossum, Werkers van de wereld. Globalisering, arbeid en interculturele ontmoetingen tussen Aziatische en Europese zeelieden in dienst van de VOC, 1600-1800. Uitgeverij Verloren, 2014. ISBN 978-90-8704-419-0. Prijs: € 39 (448 blzz., geïllustreerd). De toegang tot SPUI25 is gratis maar je moet je wel aanmelden (hier).