Isaac van Haastert zien door andermans ogen
vrijdag 6 juni 2014 – Isaac van Haastert (1753-1834) was een Delftse schilder, tekenaar en dichter over wie de laatste jaren heel wat meer bekend is geworden. Hij paste met zijn prinsgezinde hartstochten goed in het Delft dat een laatste rustplaats bood aan de doden van Oranje. Veel beter dan de lokale onruststokers Wybo Fijnje en Gerrit Paape.
Van Haastert is een fijnzinnig kunstenaar, die het artistieke voorschrift van Honoré Daumier – ‘Il faut être de son temps’ – al volgde toen het nog niet eens geformuleerd was. In het werk van Van Haastert wordt de eigen tijd nauwkeurig weerspiegeld. Tijd voor een overzichtstentoonstelling! In het nieuwe Prinsenhof! Tijd voor een monografie!
In die tentoonstelling en in die monografie mag plaats worden ingeruimd voor de drie penseeltekeningen die dr J.R. ter Molen, oud-directeur van Paleis Het Loo, uit zijn privé-collectie schonk aan het Delftse Archief. Onlangs. Die drie tekeningen horen bij elkaar; ze verbeelden de buitenkant en het interieur van het gebouw van het Delftse genootschap Christo Sacrum.
Christo Sacrum was een godsdienstig genootschap dat de traditionele gezindtegrenzen wilde doorbreken en aanvankelijk (van 1797 tot 1801) in het geheim opereerde. De tekeningen dateren van ongeveer 1810. Ze zijn afgebeeld in het onlangs verschenen Jaarboek Delfia Batavorum en ook in het kwartaalblad Delf.
De vertrouwde verstaander waren de afbeeldingen al wel bekend. In zwart-wit waren ze afgedrukt in het goed en intelligent geschreven boek van Ed Arnold, Het genootschap Christo Sacrum te Delft, dat in 2003 bij Verloren verscheen. Een van de tekeningen sierde in kleur het omslag van Ed Arnolds boek.
Toen ik de afbeeldingen in het Delftse Jaarboek zag, dacht ik onmiddellijk aan Ed Arnold. Zou hij het weten? Zou ik hem bellen? Mailen? Of wist hij het al? Zo zag ik de schitterende tekeningen van Isaac van Haastert met de ogen van Ed Arnold en wist ik niet of hij ze al eerder zag of aangenaam verbaasd was. De andere beschouwers van de tekeningen zou ik graag willen wijzen op het boek van Ed Arnold, dat de tekeningen van een nieuwe dimensie voorziet en de kerk van Christo Sacrum méér bezoekers schenkt. In het Jaarboek en in Delf ontbreekt spijtig genoeg iedere verwijzing naar het boek van Arnold.
In het Jaarboek Delfia Batavorum staan verder aangrijpende artikelen over de onderwijzer Jan van den Akker en de doodgeschoten marechaussee P.G. van Rijn – drama’s van de twintigste eeuw – en ook nog een interessant en nauwgezet (en rijk geïllustreerd) artikel over de beeldhouwer Johannes Franciscus Maes (1707-1769). Maar die artikelen las ik voornamelijk met eigen ogen. — PA
¶ De afbeeldingen die Isaac van Haastert maakte van het voormalige genootschapsgebouw Christo Sacrum aan het Rietveld in Delft, zijn te zien op de website van het RKD. Zie ook het interieur dat hierboven is afgebeeld.
RSS - berichten