Leugenverhalen

Sterke verhalendonderdag 19 juni 2014 – Theo Meder noemde de sterke verhalen die in dorpen en steden alsmaar worden opgedist: leugenverhalen. Mooi woord. Baron van Münchhausen is een leugenbaron. Ook een mooi woord.

Op wikipedia ontmoet ik Bartje Poep, Hannes van Elk, Jaon de Zak (aka Jaon de Leugenèèr), Jan Hepkes Wouda en Jan van der Deen. Veel grootsprakige Brabanders zitten er tussen. Limburgers kunnen er ook wat van: op deze Weyermanwebsite kwam al eens de Kuëb va Heële ter sprake.

Sterke verhalen vormen het thema van de tentoonstelling die van 24 juni tot en met 5 oktober te zien is bij Bijzondere Collecties UvA. Jeroen Salman is gastconservator. Onder zijn redactie verschijnt ook het boek Sterke verhalen. Vijf eeuwen vertelcultuur

Het boek en de tentoonstelling zijn de resultaten van het Utrechtse NWO-project ‘Popularization and Media Strategies (1700–1900)’. De onderzoekers analyseren de manier waarop de Nederlandse en Vlaamse populaire literatuur uit de 18e en 19e eeuw is geselecteerd en in de loop der tijd werd aangepast. Liedjes en centsprenten staan hierbij centraal.

Op de tentoonstelling zijn prenten (waaronder centsprenten), boeken, affiches, toverlantaarnplaatjes, films en andere objecten te zien die te maken hebben met het populaire proza. Sterke verhalen worden gevisualiseerd: over Faust, Tijl Uilenspiegel, Cartouche, Gulliver, Assepoester, de Omgekeerde wereld en de Strijd om de broek.

De verhalen zijn tijdloos, maar hebben zich wel voortdurend aangepast aan het medium waarin ze werden overgedragen. Wat gebeurde er als een verhaal tot toneelstuk werd bewerkt, van poëzie in proza veranderde of als beeldverhaal in prenten werd uitgebeeld? Hoe en waarom werden sommige verhalen overgenomen door nieuwe media als toverlantaarns, strips, films en tv-series?
Eén medium staat in Sterke verhalen centraal: de centsprent, ook wel volksprent of kinderprent genoemd. Deze prenten, die vooral in de achttiende en negentiende eeuw zeer geliefd waren, hebben een cruciale rol gespeeld in de popularisering van ‘sterke’ verhalen en in het doorgeven ervan aan latere generaties.

Aldus de blurb van het begeleidende boek. Over de manier waarop verhalen over narren en luilakken voortleven in woord en beeld. Over volks- en kinderverhalen die de successen en mislukkingen vertellen van heiligen en duivels, van schurken en helden, van pioniers en avonturiers, en van stiefmoeders en menseneters. — RvV

¶ Jeroen Salman (red.), Sterke verhalen. Vijf eeuwen vertelcultuur. Uitgeverij Vantilt. ISBN 9789460041686. Prijs: € 19,95 (160 blzz.).
¶ De tentoonstelling Sterke verhalen – vijf eeuwen vertelcultuur. Van Assepoester tot Faust is te zien bij Bijzondere Collecties van de UvA. Info hier.

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.