zaterdag 6 september 2014 – Deze prent lijkt veel op het inmiddels beroemde schilderij van Léonard Defrance waarop een chique dame staat afgebeeld die de drukkerij bezoekt van de Luikse drukker Clément Plomteux (±1784).
Ook op de prent hierboven krijgen de arbeiders hoog bezoek. We zien een man en vrouw op de rug. Ze zijn beiden goed gekleed en behoren duidelijk tot een andere klasse dan de arbeiders die in de lettergieterij werkzaam zijn. Het is opvallend dat geen van die arbeiders opkijkt – dat mogen ze natuurlijk niet – en een nieuwsgierige blik werpt op de dame met haar elegante hoedje.
De man naast haar gesticuleert dusdanig dat het lijkt alsof hij haar rondleidt. In de verte, vóór het tweetal, staan nog drie bepruikte heren. Ze overleggen met elkaar. Eén van hen heeft een vel papier in de hand, maar de tekst daarop is niet zichtbaar.
Wat de arbeiders precies aan doen zijn, is me niet duidelijk. Rechts, in een apart vertrek, hangen beitels, een zaag en passer. De mannen daar, ook die voor het raam, lijken zich met preciziewerk bezig te houden. De mannen links staan telkens in groepjes van drie. Maar wat ze doen? En waar worden de loden letters nu gegoten? Zou het stinken naar lood in deze lettergieterij?
Afgebeeld is overigens de lettergieterij van de Haarlemse lettergieter en boekdrukker Johan Enschedé (1768). De prentenmaker is volgens opgaaf van het Rijksmuseum Cornelis van Noorde. Het NNBW meldt dat deze Haarlemse illustrator en bestuurder van de Haarlemse Tekenacademie ook werkzaam was als houtsnijder en dat hij voor de firma Enschédé verschillende reeksen initialen heeft gestoken. Hij heeft tevens, in 1761, het portret van zijn opdrachtgever vervaardigd. — RvV
RSS - berichten
Ook ik heb een dergelijk exemplaar in mijn bezit, verkregen uit de erfenis van mijn oom. Oorspronkelijk is het geschonken aan mijn grootvader (mijn oom’s vader) in 1952 bij zijn pensioenering.
In de beschrijving hierboven zie ik staan dat deze ets uit 1768 zou stammen, maar op het exemplaar dat ik heb, staat als datum 1788 en heeft als handtekening J. Scheffer. Tevens staat linksonder de aantekening 6/50, naar mijn idee betekent dat de zesde afdruk van een serie van 50.
Kan iemand mij hier meer over vertellen?
Hallo,
Wij hebben er een in ons bezit, aangeboden aan de grootvader van mijn vrouw bij zijn vertrek met pensioen op 12-02 1962. Wij willen het eventueel wel verkopen.
De waarde van de prent kunt u het beste laten vaststellen door een prentenhandelaar of veilingtaxateur. De waarde hangt af van de staat waarin de prent verkeert. Dat er slechts 3 exemplaren bewaard zouden zijn gebleven, is zeer twijfelachtig.
Geachte,
Wij hebben begrepen dat er hier nog 3 van zijn.
Wat zou de waarde zijn?
De prent zit in de befaamde letterproefuitgave: “Proef van Letteren, welke gegooten worden in de Nieuwe Haerlemsche Lettergietery van J. Enschede. 1768”. Een fraaie facsimile uitgave hiervan werd gedrukt door Uitgeverij de Buitenkant (Amsterdam, 1993). De afbeelding komt ook voor in het ‘Gedenkschrift 1743-1893’ (t.g.v. het 150-jarig bestaan) van de lettergieterij Joh. Enschede en zonen (niet in de handel verschenen).
Wat de afbeelding zelf betreft. Links in de werkplaats productie-/gietwerk (let op de baren lood onder de tafel en de ‘afzuiginstallatie’ (door werklieden). Rechts het precieze snij-/stempelwerk (door vaklieden). Detail: door de ramen rechts is het Costerbeeld uit 1722 gemaakt door Gerrit van Heerstal naar een ontwerp van Romeyn de Hooghe zichtbaar in de tuin. Op de balans in het midden staat links ‘C.v.N’ (Cornelis van Noorde) en rechts een jaartal, waarschijnlijk 1703, traditioneel het jaar van de stichting van de lettergieterij.