Eerherstel voor Catharina Rebecca Woesthoven

Catharina Rebecca Woesthovenmaandag 24 november 2014 – Catharina Rebecca Woesthoven was een loeder. Een kwaadaardig mens. Een niets en niemand ontziende vrouw die iedereen voor haar karretje spande als het haar zo uitkwam. Dit is het beeld dat al sinds de 19e eeuw bestaat van de eerste echtgenote van Willem Bilderdijk.

Dini Helmers heeft archieven en bibliotheken doorzocht om te zien of dit beeld wel strookt met de waarheid. Misschien was er sprake van framing? Bilderdijkliefhebbers zochten immers naar feiten die zouden rechtvaardigen waarom de Grote Dichter haar met twee kleine kinderen zo maar in de steek had gelaten. Het antwoord is te lezen in de biografie Bilderdijks Odilde, die vorige week verscheen.

Toen het spel van Oranje was uitgespeeld, had Willem Bilderdijk in 1795 het land verlaten en was hij naar Londen vertrokken. Hij hoopte dat de stadhouder daar opnieuw van zijn diensten gebruik zou maken.

Vrouw en kinderen liet hij achter. En een enorme schuldenlast. Last van enige wroeging schijnt hij niet te hebben gehad, want tijdens zijn ballingschap begon hij een verhouding met de veel jongere Katharina Wilhelmina Schweickhardt, die reeds in 1797 beviel van hun eerste kind. Spijtig genoeg voor de vrome Bilderdijkianen was zijn huwelijk met Odilde, zijn koosnaampje voor Catharina Rebecca Woesthoven, nog niet ontbonden. Zij worstelden met de vragen: was Bilderdijk een bigamist of leefde hij in concubinaat? En was deze misstap hem wel aan te rekenen?

De oplossing voor dit morele probleem was eenvoudig: Odilde was een domme en meedogenloze vrouw. Dat bleek wel uit de geschriften van haar zogenaamde toegewijde secretaris, Jan Willem Kumpel. Die had lange tijd achter slot en grendel gezeten en had Catharina aangewezen als hoofdschuldige voor zijn lange detentie. Bilderdijk, zo was de conclusie van diens bewonderaars, moest geleden hebben onder haar karakter. Zij was de werkelijke oorzaak van het rampzalige huwelijk en de scheve schaats die hij had gereden.

Dankzij het gedegen onderzoek van Dini Helmers en de biografie die daaruit is voortgekomen, weten we nu dat die conclusie wel behoorlijk kort door de bocht is. Citaat:

We zien een zelfstandig opererende vrouw die in de gegeven omstandigheden, soms met vallen en opstaan, overleeft en de mogelijkheden en kansen die het leven haar biedt met beide handen aangrijpt om haar situatie te verbeteren.

Van Catharina Rebecca Woesthoven wordt gezegd dat zij een inhalig karakter had en belust was op geld. Dini Helmers laat een heel andere Catharina zien. Eindelijk eerherstel. — RvV

¶ Dini M. Helmers, Bilderdijks Odilde. Het leven van Catharina Rebecca Woesthoven. Boekscout 2014. ISBN 9789402212600. Prijs: 22,05 (330 blzz.). Lees hier het artikel van Dini Helmers: ‘Catharina Rebecca Woesthoven: een kwaadaardig mens?’ (MedJCW 2009-1).

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.