Het boekenlandschap van Jacob Campo Weyerman

Breda’s Museum pakt uit met het werk van Jan de Bie

Breda's Museum Jan de Biewoensdag 17 december 2014 – Een uur lang was ik de enige bezoeker van het Breda’s Museum in het Chassépark. Alle tijd en ruimte om een bijzondere tentoonstelling te bezoeken: Boekenlandschappen van Jan de Bie.

Al in 2002, toen de stad Breda op onnavolgbare wijze het 750-jarig bestaan vierde, zag ik in een café een enorme afbeelding (in rood) van een bepruikte man in een bibliotheek, op de voorgrond globes en de wanden, de vloer gestoffeerd met boeken, aan de muur ook schilderijen. De afbeelding, een schilderij was het niet, eerder een uit kleine houtdrukken samengestelde (geplakte?) verbeelding.

een uit kleine houtdrukken samengestelde (geplakte?) verbeeldingOok in ander werk van De Bie treft die techniek: het bij elkaar voegen van kleine voorstellingen tot een grote. Als het een collage mag heten, dan toch een collage die een coherente verbeelding laat zien.

In 2002 was de bepruikte man in het midden van het beeld, verborgen in de diepte, volgens de bijgeleverde tekst Jacob Campo Weyerman ‘te gast in Engeland’. Het werk van Jan de Bie hing in een luidruchtige kroeg en Jan de Bie oogde als een ‘Lebemann’, die van schilderen en drinken hield en als hij over Weyerman sprak een opgewonden lach verspreidde. Zijn fascinatie voor Weyerman en de bibliotheek vond ik destijds even charmant als wonderlijk.

Het werk liet me nadenken over de bibliotheken van Weyerman. Weyerman lijkt meer de man van reisbibliotheken. Je kunt je hem niet voorstellen met bananendozen vol boeken die de meester volgden van Kralingen naar Amsterdam en vervolgens via Breukelen en Abcoude de vlucht namen naar Vianen. Uit het onderzoek van Jan Bruggeman en Jac Fuchs is wel duidelijk geworden dat hij op zijn bureau heel wat Britse klassieke teksten had liggen, maar nam hij die dan mee? Of leende hij?

Of had Jan de Bie het goed gezien en had Weyerman zich in Engeland een voorraad van vertaalde teksten in handschrift aangelegd? Had hij op Castle Howard in de bibliotheek mogen zitten, tussen het schilderen door?

Wat me in 2002 nog als charmant en merkwaardig trof, krijgt nu in de tentoonstelling in Breda een context. De bibliotheek van Weyerman neemt er een aantal vertrouwde plaatsen in – er is attent een vitrine ingeruimd voor werk van Weyerman – maar veel prominenter is de aanwezigheid van de bibliotheken van James Joyce. Indrukwekkend, even geen tijd voor matte woorden, zijn de naar abstractie neigende schilderijen van boekenkasten en bibliotheken. Jan de Bie transformeert de voorraadschuren van wijsheid en geleerdheid in heuse landschappen. — PA

¶ De tentoonstelling Boekenlandschappen van Jan de Bie in het Breda’s Museum loopt nog tot 8 februari 2015 (info). Bij de tentoonstelling is een catalogus verschenen. Naast de catalogus ligt overigens de monografie die Frans Wetzels over Weyerman en Breda schreef.

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Eén reactie op Het boekenlandschap van Jacob Campo Weyerman

  1. JF schreef:

    Een mooie tekst, zoals ik van je gewend ben, Peter. Maar ik kan het niet nalaten er een Weyermancitaat aan te hangen.
    “Na dat ik mijn wichtigen Goudbeurs tot op mijn laatste Guine had verstudeert in de geneeskunde tot Oxfort, die befaemde Hoogeschool van Groot Brittanje, ontsloeg ik mij van eenige onnootzakelijkheeden. En na het overige van mijne Meubilaire goederen bestaende in Boeken, Prenten, Teekeningen &c te hebben weggeschikt na Londen zette ik mij op den ordinaire Postwagen […]” (Brussels handschrift deel IV, p. 14)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.