Verrassende combinatie: bijbeldrukker en Weyerman

donderdag 28 juli 2011 – Wat bezielde de Gorkumse bijbeldrukker Nicolaas Goetzee (1696-1751) om het Vermakelyk wagenpraatje van Weyerman in 1741 in zijn fonds op te nemen?

Het antwoord is simpel. Goetzee had het anoniem gedrukte werk door aankoop verworven en er een nieuwe titelpagina voor laten maken, met zijn eigen impressum. Desondanks blijft de titel een vreemde eend in de bijt.

Nicolaas Goetzee was stadsdrukker van Gorinchem. In 1719 trouwde hij met Maria van Kampen. Een van zijn zoons heette Willem Goetzee (1720-1750?). Deze Willem werkte in 1744 nog vanuit het huis van zijn vader (zie impressum Het betamelyk gedrag onder oordelen, kastydingen, en in bekommerlyke tyden, van Johannes Stulen). Hij trouwde in 1745 met Petronella Meekern uit Breda en werd nog hetzelfde jaar poorter van die stad. Ook daar was hij korte tijd als drukker-uitgever actief. Vermoedelijk is hij reeds in 1750 gestorven.

Na het overlijden van Maria van Kampen, in 1725, trad Nicolaas Goetzee in het huwelijk met Adriana de Vroom, eveneens uit Breda. Hun zoon Pieter Goetzee (1727-1774) werd ook voor het boekenvak klaargestoomd, maar lang heeft hij niet als zelfstandig drukker gewerkt. Er is alleen uit 1748 een uitgave op zijn naam aangetroffen. Hij trouwde in 1749 met Jacoba van Braam en kreeg een baan bij de Gorkumse tol.

Na het overlijden van Nicolaas Goetzee zette zijn weduwe de zaak op Langendijk 25 voort tot haar overlijden in 1767. Zoonlief Cornelis Goetzee (†1795) werkte sinds 1758 al een tijdje in het boekenbedrijf en nam in 1767 de zaak definitief over.

Blijft de vraag waarom Nicolaas Goetzee Weyermans Vermakelyk wagenpraatje in zijn fonds opnam. Vermoedelijk zit het zo. In 1739 had Goetzee toestemming gekregen om de Statenbijbel te drukken. In 1741 deed hij vele investeringen om het project tot een goed einde te brengen. Hij kocht een drukpers, letters en ander drukkerijgereedschap. In hetzelfde jaar verwierf hij ook de rechten van het Wagenpraatje. Waren die rechten soms bij een of andere boedel inbegrepen? — RvV

¶ Klik hier voor meer informatie over het enorme bijbelproject van Goetzee. Lees hier een artikel in het RD over Gorkum als bijbelstad.