woensdag 31 augustus 2022 – Egyptische mummies spraken zeer tot de verbeelding van Weyerman. Hij gebruikte ze soms in zijn beschrijvingen van wat oudere vrouwen. In een fragment uit Den Echo des Weerelds wordt over een bepaalde dame gezegd ‘[…] dat haar Licghaam allengs verdorde tot een Egyptische Mumie van Memphis […]’.[1]
Lees verder
dinsdag 30 augustus 2022 – In de brievenbus van de Stichting belandde een bericht van Hutchinson Scott Auctioneers Embsay Mills in North Yorkshire. Een aan de penseel van Weyerman toegekend (tot op heden onbekend) schilderij, lotnr 643, gaat binnenkort onder de hamer.
Kijkdagen tot en met 5 september, geschatte opbrengst 4.000-6.000 Britse ponden.
ATTRIBUTED TO JACOB CAMPO WEYERMAN 1677–1747. A LATE 17TH CENTURY DUTCH STILL LIFE OIL ON CANVAS A vase of roses with kneeling cherub style vase, fruit and butterfly – signed Campovivo pinxit – moulded gilt frame.
De signatuur Campovivo maakt de toeschrijving aan Weyerman zeer aannemelijk. Ook voor wie het schilderij niet kopen wil, is er een aantrekkelijke afbeelding van voorhanden.
donderdag 25 augustus 2022 – Door de toenemende contacten met verre en exotische landen legden in Nederland vooral particulieren uit de burgerij in de 16e, 17e en 18e eeuw collecties aan van zeldzame voorwerpen in rariteitenkabinetten. Een Egyptische mummie mocht daarin niet ontbreken.
Maar door de grote vraag naar het geneesmiddel mummie, waarvoor vele mummies vermalen werden, was het lastig om aan een compleet exemplaar te komen. De enige oplossing was om zelf naar Egypte te reizen om daar een mummie op te graven.
In deze aflevering komt een passage uit Weyermans Historie des pausdoms ter sprake over een reiziger die naar Egypte ging om gave mummies te verwerven.
Lees verder
donderdag 11 augustus 2022 – De creatieve en satirische beeldspraak die Weyerman in zijn werk gebruikt, laat zien hoe hij over een bepaald persoon of situatie dacht. Het voorwerp van zijn spot komt er in de regel niet al te best vanaf. Sommige personages vergelijkt hij met mummies, zoals in een aflevering van Den Ontleeder der Gebreeken:
Recht tegen over den Kappelaan zat een Heer die in zyn Mantel was gezwachelt, gelyk een Egyptenaars Mumie […].[1]
In Den Echo des Weerelds vertelt hij hoe een dame al haar bekoorlijkheden verliest en zodanig aftakelt ‘[…] dat haar Licghaam allengs verdorde tot een Egyptische Mumie van Memphis […]’.[2] Bij zijn publiek was die persoon natuurlijk bekend.
Weyerman neemt niet alleen personen op de hak, maar bekritiseert ook misstanden in de maatschappij. In een aflevering van Den Ontleeder der Gebreeken bespot hij kwakzalvers die allerlei nepmedicijnen voorschrijven:
Den Ontleeder bestudeerde die kruydige Societyt, die alle loontrekkende Klokkeluyders der Sterffelykheyt waaren, en die hun Tydgenooten uytroeyden door onvergeeflyke Hulpmiddelen.
Zommige Krankken, wierden in dat Magazyn behandelt als Ezels, en stikten aan Distels, aan Barnnetels, en aan uytgeteerde Heydensche Kruyden.
Zommige Leyders wierden getrakteert als Menscheneeters, en opgevult met † Egyptisch Vleesch, en met de verdorde Spieren van de Nyldrinkers van Memphis.[3]
Een van die zogenaamde geneesmiddelen is ‘Egyptisch Vleesch’. In de voetnoot (†) legt Weyerman uit dat het hier om ‘mummie’ gaat: ‘Mumie is het Vleesch van gebalsemde Egyptenaaren’. Ook in De Rotterdamsche Hermes lezen we over mummie en hoe een arts aan zijn patiënt ‘als of hy een menschenëter was, Mumia (gebalsemt Heidensvlees) ordonneert […]’.[4] Het begrip mummie duidt dus niet alleen op een gebalsemd lichaam, maar ook op een medicijn.
In beide tekstfragmenten is sprake van menseneters. Wat wilde Weyerman hiermee precies zeggen?
Lees verder
woensdag 6 juli 2022 – Het uitgangspunt voor deze artikelenreeks was Weyermans satirische vergelijking van grote aantallen heiligen en wonderen met in ovens uitgebroede kuikens in Piet fopt Jan en Jan fopt Piet. De zoektocht naar Weyermans bronnen voor die vergelijking werd in de vorige aflevering afgesloten. Meer dan dertig reizigers en auteurs die dit fenomeen in hun werk noemden, kwamen voorbij. Weyerman was bekend met het werk van enkele van hen en waarschijnlijk las hij daarin over de kuikens in Caïro. Het bleek helaas niet mogelijk de enige echte bron hiervoor aan te wijzen.
Maar het verhaal over het uitbroeden van kuikens is nog niet klaar. In deze slotaflevering gaat het om de vraag hoe het verder ging met de broedovens.
In de negentiende eeuw wordt gestaag doorgewerkt aan de verbetering van de broedmachine, want het is intussen duidelijk wat de voordelen hiervan zijn. Kunstmatig uitbroeden van kuikens is een desideratum in vele landen.
Lees verder
donderdag 30 juni 2022 – Gisteren lag het zomernummer van de MedJCW op de deurmat. Een aflevering met maar liefst zeven artikelen, vier recensies, vijf signaleringen en een lijvig overzicht van wat er recent aan boeken over de achttiende eeuw is verschenen. Dit alles prachtig vormgegeven door Jeroen van Heemskerk Dücker. Hieronder een kort overzicht. Meer info op de MedJCW-pagina van deze site.
Lees verder
zondag 26 juni 2022 – Een raadselachtige vergelijking in Weyermans Piet fopt Jan en Jan fopt Piet tussen grote aantallen heiligen en in ovens uitgebroede kuikens bracht mij ertoe op zoek te gaan naar Weyermans bronnen voor die kuikens. Vanaf de oudheid tot en met de achttiende eeuw kwam ik meer dan dertig reizigers en auteurs tegen die in Caïro of elders broedovens voor kuikens zagen of vanachter hun bureau hierover berichtten.
Baussau du Bignon – In de achttiende en negentiende eeuw wordt verder geëxperimenteerd met het kunstmatig uitbroeden van kuikens. In de jaren vijftig van de achttiende eeuw schrijft ene niet nader geïdentificeerde Baussau du Bignon in een brief aan de Franse natuuronderzoeker Réaumur (zie aflevering 6) dat hij geen mest of stro, maar een andere brandstof voor de oven heeft gevonden. Hij gebruikt ‘run’, in het Frans ‘tan’ geheten: de gemalen bast van eikenhout die bij het leerlooien wordt gebruikt. Deze informatie is kennelijk zo interessant, dat een uittreksel van de brief in 1763 wordt opgenomen in een publicatie van de Franse Académie des Sciences. In 1765 verschijnt hiervan een Nederlandse vertaling.[1]
Lees verder
Graag nodigen we alle Campisten, alle belangstellenden uit om zaterdag 24 september 2022 een bezoek te brengen aan Breda, de bakermat van Weyerman! De stad waar hij zo van hield dat hij de stad zijn geboorteplaats noemde en de stad vereerde met het anagram Abdera. Van de inwoners hield hij minder, maar een satiricus wordt nu eenmaal groot van gemopper en niet van tevredenheid.
Er is eigenlijk geen goede reden nodig om naar Breda te gaan: een fijne stad, een geweldig stadscentrum, een heerlijke Mark, een prominente horeca en goedgebekte inwoners. De expeditie-vergadering is een extra goede reden. Sinds kort is er nog een extra goede reden: de Weyerman-muurschildering in de binnenstad: Weyerman is andermaal present in het centrum van Breda.
Lees verder
zondag 12 juni 2022 – Wie op 24 september a.s. niet meegaat met de JCW-expeditie naar Breda, zal op een andere datum naar de oude garnizoensstad moeten afreizen. Voor hardcore campisten is die stad namelijk een must. Niet alleen omdat Weyerman in zijn jonge jaren daar heeft gewoond (zijn moeder runde in Breda een eettent). En ook niet alleen omdat Weyerman er zijn eerste schilderlessen heeft genoten en er op de Latijnse school heeft gezeten.
Waarom dan wel met gezwinde spoed afreizen naar Breda? Sinds kort prijkt er bij de Grote Kerk, op een grote blinde muur van winkelhof ’t Sas, een enorme muurschildering van niemand minder dan: Jacob Campo Weyerman.
De muurschildering is gemaakt door de Groningse kunstenaar Klaas Lageweg en is onderdeel van de Blind Walls Gallery van de stad, waar al 130 andere muren van een kunstwerk zijn voorzien. In slechts vier dagen tijd is Weyerman begin juni met latex muurverf en spuitbussen vereeuwigd op de Bredase muur nabij de kerk. – Rietje van Vliet
¶ Lees hier meer over het portret. En hier over de wandelroutes langs de muurschilderingen van de Blind Walls Gallery
zaterdag 11 juni 2022 – Weyerman maakt in zijn werk graag gebruik van beeldspraak en gaat hier zeer creatief mee om. Hij verzint de mooiste vergelijkingen om het onderwerp van zijn spot belachelijk te maken. In Piet fopt Jan en Jan fopt Piet roept hij in een vergelijking met de vele mannelijke en vrouwelijke heiligen het beeld op van grote aantallen uitgebroede kuikens in Caïro.
Op zoek naar mogelijke bronnen voor die uitgebroede kuikens blijven we in deze aflevering nog even in de achttiende eeuw. Deze keer gaat het niet om Egyptische maar om Chinese broedovens.
Lees verder
RSS - berichten