Zomernummer MedJCW in aantocht

dinsdag 10 juni 2025 – Het zomernummer van de Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman is in aantocht! Dat wil zeggen: de inkt moet er nog op, de exemplaren moeten nog worden voorzien van verzendlabels en Post.nl moet nog doen waarvoor ze betaald wordt. Maar dan is het zover. Wat kun je verwachten?

Lees verder
Geplaatst in Uncategorized | Een reactie plaatsen

Van ‘Reize’ naar ‘Mijn reis door het Apenland’

Bij de hertaling van Schasz’ meesterwerk

donderdag 5 juni 2025 – Vorige week verscheen bij uitgeverij Boom Mijn reis door het Apenland, een hertaling van de befaamde satire van J.A. Schasz M.D. uit 1788. De tekst bleek de voorbije jaren een heuse bestseller: in een kort tijdsbestek liefst zes drukken. De meest recente herdruk dateert van 2021 en bevat een nieuw nawoord.

In het nieuwe nawoord zijn tal van bekende kwesties andermaal overdacht en ook nieuwe vragen opgeworpen. Op Youtube wemelt het van de filmpjes waar leraren en studenten Nederlands de tekst van Schasz bespreken – en in die praatjes wordt nog steeds Buijnsters’ nawoord uit 1973 als evangelie beschouwd. Vijftig jaren Schasz-studie worden zo achteloos genegeerd.

Lees verder
Geplaatst in Uncategorized | Een reactie plaatsen

’t Zandhorstschen Monster’

Bad bad Betje Wolff

dinsdag 3 juni 2025 – Betje Wolff zaaide in haar leven veel wind. De geoogste storm drong door tot in Huis Hardenbroek. 

Het archief van dat Huis, bewaard in Het Utrechts Archief (beheersnr 1010), herbergt een exemplaar van De Bekkeriaansche Dooling uit 1775. Dat is geen groot nieuws, maar wat is het een geweldige, pittige en onverschrokken tekst!

Lees verder
Geplaatst in Uncategorized | Een reactie plaatsen

Papierkunstenaars

woensdag 28 mei 2025 – Dat de ‘Weyermantijd’ ook hedendaagse kunstenaars kan inspireren, is te zien op de tentoonstelling Time in Fashion in het Westfries Museum in Hoorn. Het wordt hollen om de tentoonstelling te zien, want sluiting 1 juni, net als het museum, dat verbouwd gaat worden. 

Ik was onder de indruk van de Oekraïense ‘paper artist’ Asya Kosina, die erin slaagt met een fijn mesje enorme papieren pruiken te maken, gebaseerd op 18de-eeuwse pruiken, inclusief schepen, vogels en bloemen. 

De Nederlandse kostuumontwerper Rien Bekkers baseert zich voor zijn theaterkostuums op historische schilderijen en maakt, nu hij met pensioen is, zijn oorspronkelijke ontwerpen in miniatuur na (zo’n meter hoog). Te zien is onder meer de 17de-eeuwse burgemeestersfamilie Bas, geportretteerd door Dirck Dirckz van Santvoort, waarvan de kleding van alle leden minutieus is nagemaakt in beige bananenpapier en schorsdoek (afkomstig van boomstammen). Voor de kanten kragen werd een lasersnijder gebruikt. 

Een prachtige combinatie van oude kunst en nieuwe middelen! – Barbara Sierman

Geplaatst in Uncategorized | Een reactie plaatsen

Andermaal conclaaf 1740-2025

dinsdag 6 mei 2025 – Nog niet zo lang geleden zagen we de film Conclave en vermaakten we ons met het verhaal en de schitterende gezichten. Nu na de dood van de goedlachse paus een nieuw conclaaf, nu geen film maar echt, maar de beelden van de verzamelde kardinalen in rood ogen te mooi om waar te zijn. Gelukkig waren er enkele kardinalen die zich een selfie veroorloofden of die voor fotografische voorbijgangers poseerden. Kardinalen, net mensen!

Sinds enige jaren bezit ik een handschriftje van zo’n 22 bladzijden. De eerste tekst betreft een conclaaf in 1740 en telt met ‘Toegift’ 6 bladzijden. De tweede tekst, over de Dordtse burgemeester Kornelis de Witt, telt 7 bladzijden en is ondertekend door Jan Hudde Dedel en gedagtekend 1745. De meeste andere gedichten gaan over ‘Postmeester’ Jan Hudde Dedel. Wat de precieze relatie is tussen het conclaafvers uit 1740 en de kleine De Witten-oorlog rond Jan Hudde Dedel, weet ik niet en ook al niet of de gedichten elders in druk verschenen zijn. 

Lees verder
Geplaatst in Uncategorized | Een reactie plaatsen

De storm die wij vooruitgang noemen

Tijd, tempoversnelling en de transformatie van Nederland in egodocumenten 1750-2000

Op 21 mei komt het langverwachte boek van Arianne Baggerman uit:

De storm die wij vooruitgang noemen. Tijd, tempoversnelling en de transformatie van Nederland in egodocumenten 1750-2000 
591 bladzijden en 150 illustraties, hardback, full colour
ISBN 978-90-831136-8-5
Vanaf 16 april 2025 te bestellen voor 24,90 euro (inclusief verzendkosten). Na 21 mei 2025 wordt de prijs 34,90 euro

Het gevoel te leven in een tijd van versnelling zoals dat tegenwoordig wordt ervaren, is niet iets van vandaag of gisteren, maar het is ook niet van alle tijden. Hiervoor moeten we terug naar de jaren rond 1800 toen de modernisering van Nederland begon. De Bataafse revolutie van 1795 legde de basis voor een nieuwe samenleving met gelijke rechten voor alle burgers. De Industriële revolutie transformeerde vervolgens het landschap en het dagelijks leven met de komst van stoomtreinen, gasverlichting en fabrieken.

Lees verder
Geplaatst in Uncategorized | Een reactie plaatsen

Wie wil een Jelgerhuis aan de muur?

maandag 10 maart 2025 – Bij het Haagse Venduehuis der Notarissen worden momenteel (tot 12 maart!) drie pastelschilderijen van Rienk Jelgerhuis te koop aangeboden: één familieportret met vader, moeder, zoon, twee dochters en hond (startprijs €500); en een dubbelportret van met rechts de vader, en links de moeder en dochter (huidig bod €325).

Lees verder
Geplaatst in Uncategorized | Een reactie plaatsen

Grondvergadering 18 januari 2025

Graag nodigen we alle vrienden, vriendinnen en belangstellenden uit voor de grondvergadering van de Stichting Jacob Campo Weyerman. Dit jaar doen we het een beetje anders; eerst iets hartigs, dan het zoets.  We vergaderen eerst, vervolgens hebben we maar liefst twee Hanou-observaties en een hoofdlezing. 

Huize Lydia, Roelof Hartplein 2A in Amsterdam
Inloop 12.30 u, aanvang 13.00 u

PROGRAMMA 

1. Openingswoord door de voorzitter 
2. Vergadering:

  1. Jaarverslag voorzitter 
  2. Financieel jaarverslag en begroting penningmeester 
  3. Verslag kascommissie 
  4. Bestuurswisseling
  5. Expeditie-vergadering 2025 
  6. Mededelingen archiefcommissie 
  7. Rondvraag

Korte pauze (c. 14:00-14:15) 

  • Hanou-observatie – Pauline Wittebol: Jan de Neufville, Amsterdamse steunpilaar in de Amerikaanse onafhankelijkheidsstrijd 
  • Hanou-observatie – Thom Tolboom: Komisch ondernemerschap in de Republiek: Hieronymus Sweerts en zijn Koddige en ernstige opschriften
  • Hoofdlezing Roelof van Gelder: Tussen noodlot en fortuin. Brieven van een achttiende-eeuwse VOCofficier  
  • Borrel in Huize Lydia 15.30 tot 17.00 u 

Hopelijk mogen we velen van u begroeten. Graag vragen we uw komst (en het aantal personen) per mail aan te kondigen (post@weyerman.nl). 

Bestuur Stichting Jacob Campo Weyerman  

Geplaatst in Uncategorized | Een reactie plaatsen

Beschilderde deuren

woensdag 11 september 2024 – In mijn vorige bijdrage besprak ik de anekdote dat Dr. Radcliffe, de buurman van Godfrey Kneller, tegen de schilder zou hebben gezegd dat hij bang was dat deze een deur in een tuinmuur zou beschilderen. Schilderijen die als gezichtsbedrog bedoeld zijn, zijn er genoeg. Maar kende ik voorbeelden van beschilderde deuren?

Het eerste voorbeeld dat me te binnen schoot, was niet echt een deur: het werk van Samuel van Hoogstraten. Van Hoogstraten leverde voor Engelse buitenhuizen doorkijkjes die een ruimte suggereerden die niet bestond. Een prachtig voorbeeld bevindt zich nog steeds in Dyrham Park, zo’n twaalf kilometer ten noorden van Bath. Het is een doorkijkje op ware grootte, dat gemonteerd is aan het einde van een gang, voor een buitenmuur, maar je kunt er dus geen deur openen.

Lees verder
Geplaatst in Uncategorized | Een reactie plaatsen

Weyerman, George Vertue en Godfrey Kneller

Was Kneller een hork?

zondag 1 september 2024 – George Vertue (1684-1756), graveur en kunstenaarsbiograaf, had goede banden met de portretschilder Godfrey Kneller (1646-1723) en diens assistenten. Weyerman schrijft dat hij bij Kneller heeft gewerkt en zou Vertue ontmoet kunnen hebben. Hoe kan het dan dat Vertue en Weyerman elkaar niet als kunstenaar noemen?

Een verklaring kan zijn dat de carrière van Vertue (naar eigen zeggen) pas rond 1710 op gang kwam, terwijl Weyerman naar mijn inschatting rond 1704 in het atelier van Kneller werkte. Weyerman had bovendien bitter weinig op met Kneller en zal er snel weer op straat gestaan hebben. Ze zijn elkaar waarschijnlijk nooit tegen het lijf gelopen.

Weyerman en Vertue zouden elkaar ook gekend kunnen hebben via hun gemeenschappelijke vriend Jan Peeters (‘John Pieters’). Vertue was goed bevriend met deze schilder, die jaren voor Kneller gewerkt heeft en die in 1723 overleed. Ook Weyerman zegt met Peeters bevriend te zijn geweest. In De levens-beschryvingen der Nederlandsche konst-schilders en konst-schilderessen bespreekt hij Peeters wel, maar hij blijkt diens voornaam en overlijdensjaar niet te kennen.

Peeters heeft Weyerman mogelijk wel even als assistent van Kneller bezig gezien, maar lijkt voornamelijk als kunstkoper met hem te maken gehad te hebben. Hij heeft vermoedelijk weinig of geen zelfstandig schilderwerk van Weyerman gezien. Peeters zal daarom niet met Vertue over Weyerman (als schilder van formaat) gesproken hebben. 

Lees verder
Geplaatst in Uncategorized | Een reactie plaatsen