Verzamelwoede

zaterdag 14 maart 2015 – Wie ooit de Tefaf heeft bezocht, weet dat het nog altijd niet ontbreekt aan fanatieke kunstverzamelaars. Sommige bezoekers hebben psychologische bijstand nodig – ik las over het Diogenessyndroom – andere meer een financiële injectie om dat ene bijzondere kruikje, beestje, broche te kunnen aanschaffen. Maar de meesten hebben nergens last van, behalve dan van een gezond ogende verzamelwoede.

Levinus Vincent (1658-1727) was ook zo’n verzamelaar, al is van hem niet bekend dat zijn hobby was ontaard in een pathologische verzamelzucht. Ook had hij geld zat. De Amsterdammer was patroontekenaar en handelaar in damast. Hij verzamelde naturalia (schelpen, droge en natte preparaten, insecten) en artificialia (etnografica, schilderijen en tekeningen). Zijn vrouw hielp hem met het rangschikken van de rariteiten. Haar rol wordt  helaas in de geschiedschrijving niet verder uitgewerkt.

Het natuurhistorisch kabinet van Vincent was dermate beroemd dat menig toerist er een bezoek aan bracht. Ook Peter de Grote is er geweest, en Karel III van Spanje en Frederik van Pruisen. Omstreeks 1705 verhuisde het echtpaar naar Haarlem, uiteraard met de inmiddels enorm uitgedijde collectie. De prent hierboven laat het Haarlemse rariteitenkabinet zien, waar bezoekers zich vergapen aan alle bijeen vergaarde wonderen der natuur. Ze moesten er wel entreegeld voor betalen (2 gulden).

De prent is gemaakt door Andries van Buysen Sr naar een tekening van Romeyn de Hooghe, en opgenomen in het tweedelige Wondertooneel der nature (Amsterdam, F. Halma 1706, 1715). In een groot vertrek staan langs de wanden de objecten uitgestald. Aan twee lange tafels kunnen de bezoekers het een en ander nader bekijken. Te zien zijn dieren en misvormde mensen op sterk water, koralen, mineralen, fossielen en opgezette dieren. Onderin de muurkasten staan boeken. Er is veel belangstelling. Links voor staan twee bezoekers uit de Arabische wereld. Vanuit een balustrade op de eerste verdieping kijken een man en een vrouw naar de bezoekers. Het kunstverzamelende echtpaar Vincent? — RvV