A.F.Th. en de vrede van Nijmegen

Grisham_serie_vp_snijtekens.indddinsdag 23 februari 2016 – In zijn romans zat A.F.Th. van der Heijden steevast dicht op de huid van zijn eigen tijd. Die tijd ging zijn personages wel veel te snel. Van der Heijden bestreed het koortsachtig tikken van de polshorloges van zijn personages door aan hen ook nog een andere tijd te gunnen: de tijd in alle breedte. Dat leven in de breedte betekende dat in iedere ervaring herinneringen aan vergelijkbare ervaringen meezongen.

In opdracht van de gemeente Nijmegen verbreedde Van der Heijden de Nijmeegse tijd, met een roman die zich afspeelt in de laatste decennia van de zeventiende en de eerste jaren van de achttiende eeuw, de jaren tussen het rampjaar 1672 en de traumatische strijd tussen de Oude en Nieuwe Plooi in 1705, die eindigde met de executie van oud-burgemeester Roukens. In de roman De ochtendgave, die Van der Heijden over deze tijd schreef, valt de nadruk op de verwikkelingen rond de vrede van Nijmegen. 

Het is een schitterende en meeslepende roman, die vrijwel nergens de geschiedenis geweld aandoet. Tot overmaat van geluk zingt in de verhouding tussen Caspar Sonmans en zijn zoon Putto de noodlottige geschiedenis die de schrijver zo lang hinderde om het verhaal over de vrede van Nijmegen te voltooien: de dood van zijn zoon Tonio.

De gesprekken tussen de hoofdpersonen klóppen, het beeld van de onderhandelingen en de linkigheden van de Fransen is overtuigend.

Met Sara Stermont, Caspars echtgenote die na de eerste huwelijksnacht voor een loopbaan als spionne kiest, heeft Van der Heijden de geschiedenis verrijkt met een voorloopster van Etta Palm en Mata Hari. Sara is heel wat vaster en krachtiger getekend dan Etta Palm in Het zesde bedrijf (1999) van P.F. Thomése.

Het is niet gemakkelijk te raden naar Sara’s motieven om haar brave Caspar te verlaten. Zou het wat van doen hebben met de dood van Hendrik Stampioen, haar gewezen verloofde? Deze Stampioen had zich schuldig gemaakt aan een ‘onuitsprekelijke misdaad’ en werd als een onaanraakbare begraven. Sodomie?

In mijn Nijmeegse omgeving vond De ochtendgave heel wat lezers, eigenlijk altijd tevreden lezers. — PA

¶ A.F.Th. van der Heijden, De Ochtendgave. De Bezige Bij, 2015. ISBN 9789023457763. Prijs: € 18,90 (paperback). Info.

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.