zondag 3 maart 2024 – Ton Broos, campist van het eerste uur, is vrijdag 1 maart in zijn woning in Ann Arbor (Michigan) overleden. Zijn gezondheid liet al een tijdje te wensen over, maar toch komt zijn dood onverwacht.
Ton Broos, telg uit het kinderrijke katholieke gezin van illustrator en striptekenaar Piet Broos, ging na zijn eerste schooljaren in Weert naar de Bisschoppelijke Kweekschool in Roermond. Nadat hij zijn onderwijzersopleiding met succes had afgerond, schreef hij zich in voor de universitaire MO-opleiding Nederlands aan de Universiteit van Amsterdam.
Daar kwam hij in contact met André Hanou, die bij hem het vuur voor de achttiende-eeuwse letterkunde en voor Jacob Campo Weyerman wist te ontsteken. Na zijn opleiding werkte Ton enige tijd aan de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag tot het onderwijs weer begon te trekken en hij eind jaren 70 een aanstelling als lecturer Dutch aan Sheffield University aanvaardde.
Na een paar jaar verruilde hij Sheffield voor Ann Arbor, waar hij tot aan zijn pensioen in 2012 Director of Dutch and Flemish Studies was. Hij onderrichte hier Nederlands en introduceerde de Nederlandse en Vlaamse letteren. Daarbij ondervond hij zeer veel steun van de Nederlandse writers in residence, die daar vanaf 1981 tot 2005 steeds een academisch jaar gast waren van de universiteit. Verder zette hij in 1993 een Anne Frank-programma op, dat zo veel studenten wist te trekken dat hij zelf wel eens verklaarde dat het Anne Frank was die Dutch Studies heeft gered in Ann Arbor.
Broos promoveerde in 1990 in Nijmegen op een omvangrijke dissertatie over de levensbeschrijvingen van schilders door Weyerman: Tussen Zwart en Ultramarijn. Eerder had Broos al De Wonderlijke Reisverhalen van Maria Kinkons uitgegeven (1986). Broos was een vruchtbaar auteur. Hij schreef ook over travelogues, Robinsonades en andere reisverhalen, over emblemata, over kookboeken en achttiende-eeuwse uitgevers.
Broos beperkte zich in zijn onderzoek niet tot de achttiende eeuw. Hij publiceerde eveneens over zijn vriend Bert Schierbeek, die als writer in residence zo’n aandeel heeft gehad in het succes van de Michiganse Dutch Studies, maar hij maakte bovendien de Middeleeuwse Elckerlyc toegankelijk voor Engelstalige studenten. Ook publiceerde hij na zijn pensioen in 2016 nog een Mary of Nemmegen.
Ton Broos zette zich zeer actief in voor het toegankelijk maken van de grote Nederlandse pamflettenverzameling van de University of Michigan in Ann Arbor, die uit een kleine 4.500 items bestaat. Hij financierde uit eigen middelen de digitalisering. Nog maar enige dagen geleden, 28 februari, werd hij hiervoor en voor het digitaal toegankelijk maken van deze collectie door de universiteit in het zonnetje gezet. Van deze gloed heeft Ton Broos, die vooral ook uitblonk door zijn bonhomie en daardoor het centrum werd van een trouwe kring Dutchmen uit Ann Arbor en wijde omstreken, die wekelijks voor een lunch bijeenkwamen, helaas te kort kunnen genieten. (CH)
Ik ben ontzettend geraakt door het overlijdensbericht van Ton Broos, die ik als een vriend beschouwde en bij wie ik het genoegen gehad heb in Michigan een lezing te houden. Heel recent nog bezorgde hij me voor MediterraNed informatie over Anne Frank in Amerika, waarover hij cursus gaf,en hij eindigde zijn mail met de woorden: “ik kwakkel wat met de gezondheid, maar doe onverdroten voort”. Jammer genoeg niet lang meer.