dinsdag 27 november 2012 – In het Museum of London is momenteel de expositie Doctors, Dissection and Resurrection Men te zien. Over het anatomieonderwijs in Royal London Hospital, in Whitechapel. Opgericht in 1740 kreeg het ziekenhuis in 1748 de naam The London Hospital.
In 2006 waren archeologen aan het werk in de achtertuin van dit 18e-eeuwse ziekenhuis. Hun vondsten waren tamelijk bizar. Ze troffen in de half vergane doodskisten een paar honderd skeletten aan, soms zelfs met vier benen of drie armen. Schedels lagen overal. Duidelijk het resultaat van slordige begrafenisrituelen.
Onderzoek wees uit dat het skeletten zijn, die gebruikt waren bij anatomielessen. De begraafplaats was als zodanig niet geregistreerd. Het was een geheime plek waar de doden uit het ziekenhuis werden begraven.
Traditiegetrouw werden er lijken van criminelen gebruikt voor anatomielessen. Maar hier niet. Begin 19e eeuw was er namelijk een probleem: het aantal terdoodveroordeelden daalde sterk en daarmee ook het aantal bruikbare lijken. Gelukkig waren er de body snatchers, die lijken weer boven de grond haalden en ze verkochten aan het ziekenhuis. Vooral de simpele graven waar armelui hun laatste rustplaats vonden (althans, dat dachten de nabestaanden), waren gemakkelijk te openen. In een enkele geval, wanneer een doodzieke patiënt maar niet wilde overlijden, besloot de lijkenhandelaar de transitie naar het eeuwige te bespoedigen.
Zo ontstond er een illegale handel in lijken, die na illegale anatomielessen ’s nachts stiekem werden begraven.
Nederland kent eveneens een traditie in het gebruik van lijken van misdadigers. In het anatomisch theater van Leiden bijvoorbeeld werden al in de 17e eeuw lijken van geëxecuteerde criminelen publiekelijk gefileerd (plaatje). Zo’n 200 man kon op en tribune plaatsnemen om de anatomische sessie bij te wonen. In de 18e eeuw was het met de voorstellingen gedaan. Toen kwam men alleen nog kijken naar opgespannen mensenhuiden en opgepotte kinderhoofdjes. Rond 1750 was het anatomisch theater een toeristische attractie van bedenkelijk allooi geworden, geëxploiteerd door een bediende.
De tentoonstelling in Londen is met deze oude Leidse attractie te vergelijken. Zo zijn er de hersenen te bewonderen van de seriemoordenaar William Burke, die samen met William Hare in Edinburgh een berucht stel body snatchers vormde. Het plaatje hierboven is van zijn skelet.
¶ Expositie tot 14 april 2013. Info hier. Twee artikelen uit de Guardian: hier en hier.
RSS - berichten