donderdag 22 augustus 2013 – Aanstaande zondag is de buitenplaats De Wildenborch, tussen Vorden en Lochem, voor de laatste keer dit jaar opengesteld voor publiek (bron).
De tuin is aangelegd in de Engelse landschapstijl. Bijzonder is de libanonceder die de bekendste bewoner, de dichter A.C.W. Staring, in de 18e eeuw heeft geplant. In het koetshuis is ook een expositie over de buitenplaats door de eeuwen heen.
De Wildenborch was ooit een burcht waar roofridders met hun legertjes heftig om streden. De oudst bekende eigenaar had een veelzeggende naam: Sweder Rodebaert van Wisch (†1410). Via vererving kwam het landgoed in bezit van de familie Van Limburg Stirum, die het in 1780 verkocht aan kolonel en kapitein ter zee Damiaan Hugo Staring en diens echtgenote Sophia Wynanda Verhuell.
Het kasteel kreeg dankzij Damiaan Staring en zijn vrouw meer het aanzien van een landhuis. In 1791 kreeg hun enige zoon, Antoni Staring (1767–1840), het goed in beheer. Hij bleef daar wonen tot zijn overlijden in 1840 en heeft zijn leven lang gewijd aan het landgoed met zijn enorme park, tuinen en bossen. Lulofs vergeleek Staring met Poot, de bekende dichtende landman uit Abtswoude, al gaf hij toe dat Staring niets met koeien had:
Terwijl hij ’s morgens en ’s avonds werkte, bezocht hij doorgaans ’s namiddags zijne arbeiders, wien hij zelf, geholpen door een’ opzigter of werkbaas, hetgeen zij doen moesten voorschreef; want tot alles, wat gedurende eene lange reeks van jaren op den Wildenborch gespit en gedolven, gepoot, geplant en gezaaid is, – en daaronder ontginningen, gravingen en boomkweekingen van omvang en belang – maakte STARING zelf de plannen. Hij zelf bakende gronden af, stak wegen uit, kortom, verordende, bestuurde en regelde alle verrigtingen […].
Ook in moreel opzicht kon Staring een potje breken bij de in Zutphen geboren hoogleraar Nederlandse taal- en letterkunde. Lulofs schrijft namelijk ook hoe Staring streed tegen het drankmisbruik van zijn arbeiders: ‘het drinken van jenever of van ander soortgelijk vuurwater, gelijk de Indianen van Noord-Amerika het noemen, kon hij in hen volstrekt niet dulden.’
¶ De Wildenborch, Wildenborchseweg 20, in Vorden. De tuin is open op 25 augustus (10-17 uur). Entree € 5. Info hier, foto’s hier. Om te onthouden: eind juli zijn er altijd Staringavonden in de kapel van de Wildenborch. Lees hier De Vormingsjaren van A.C.W. Staring (Verloren, 1996), van M. Evers. De biografie A.C.W. Staring (1767–1840). Landheerlijk leven van een denker en doener van statuur, geschreven door Bert Scova Righini (Walburg Pers, 2009), is nu sterk afgeprijsd.