Volkszin in Kampen

De achttiende eeuw in het voorbijgaan (18)

Kampenzaterdag 7 september 2013 – Ik kom niet vaak in Kampen, maar als ik er kom, voel ik in eerste instantie altijd enige beklemming. Het langgerekte oude centrum wordt bijna plat geknepen tussen de IJssel en de Singels. Bovendien lijken de inwoners nog steeds in het gareel gehouden te worden door de stadspoorten, die het centrum omringen: hieraan ontkomen is onmogelijk.

Ook het kerkelijke gezag lijkt de burgers in zijn greep te houden. Aan beide uiteinden van de stad staan twee massieve kerken, de Bovenkerk en de Buitenkerk. Aan de kant van de Singels staan wat ‘ondersteunende’ kerkgebouwen. Maar als ik dan in het centrum rondloop, zie ik een rustige, mooie stad met héél veel historie, en voel ik me er al snel op mijn gemak.

Het Stedelijk Museum, met prachtige Schepenzaal uit 1545, is een aanrader. De geschiedenis van de stad – en die van de stadsbrug – is er helder gepresenteerd. Daarbij is de achttiende eeuw zeker niet vergeten. Kampen lijkt een bedaagde en gezagsgetrouwe gemeente, maar in de Patriottentijd was het er allesbehalve rustig.

JF vaandelEr hangen drie heel bijzondere vaandels: één prinsgezind en twee patriotse. Wat die patriotse vaandels betreft, heb ik de indruk dat het om één en hetzelfde vaandel zou kunnen gaan, waarvan beide zijden worden getoond. Ze hebben namelijk dezelfde kleurstelling en vertonen beide een symbolische vrouwenfiguur (Nederlandse maagd). Op het ene vaandel een staat het opschrift ‘Voor Vryheid en Eendragt’: de leus van het in 1784 opgerichte genootschap van wapenhandel. Op het andere vaandel staat ‘Een vrouwental en Maagdenry / zet door dit vaan ons luyster by’. Was dit vaandel misschien gemaakt door de echtgenoten van de schutters?

kampenEen bijzondere herinnering aan de achttiende eeuw is het poortje van het Armenweeshuis, dat naast het Burgerweeshuis aan de Vloeddijk staat. De bovenste gevelsteen vermeldt het jaartal 1627, maar de steen daaronder memoreert dat de het gebouw, toen het ‘zevenhondert jaar en duizend boven het getal van negentien’ was, door kordaat ingrijpen van de burgemeesters voor instorten behoed is. Maar de tijd eist zijn tol. Het gebouw van het Armenweeshuis staat er niet meer. Op dezelfde plek is eind negentiende eeuw het Burgerweeshuiscomplex gebouwd.

Kampen is in 2012 helaas nog een stukje achttiende eeuw kwijtgeraakt. Toen sloot de Kampense locatie van de bibliotheek van de Protestantse Theologische Universiteit voorgoed haar deuren. Het convoluut waarin de twee Godgeleerde, zeedekundige en historiesche Bedenkingen (1730) van Jacob Campo Weyerman zich bevinden, is sindsdien bij de locatie Amsterdam ondergebracht. — JF

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.