‘k Sag aen de Kaep twee doove Hottentotten dansen

Vermaarde Abcouder paarde-markt (1777)dinsdag 22 oktober 2013 – Abcoude kent al vanaf de Middeleeuwen een paardenmarkt, die eind augustus werd gehouden. Er kwamen natuurlijk niet alleen paardenhandelaren. Ook marskramers en straatartiesten probeerden er geld te verdienen aan de toegestroomde mensenmassa.

In dit kermisgewoel past het populaire liedboekje De vermaarde Abcouder paarde-markt, dat in 1790 zijn zevende druk beleefde. De liederen zijn onlangs op de website van DBNL gezet. De STCN noemt een tweede druk uit 1777 terwijl er op GoogleBooks een vierde druk uit eveneens 1777 te vinden is. Een bestseller dus.

Een curieus liedje hieruit is ‘De Zingende Harlequin, of de Negen-daagsche Post-Reyder, verhalende al het Wonderlykste dat hy in de weereld heeft gezien’. Deze muzikale artiest zingt over schaatsende katers, sleeënde beren, klaverjassende kamelen en andere vreemde wezens die hij tijdens de postbezorging heeft waargenomen. Nu de zeurpieten weer met hun jaarlijkse strijd tegen Neerlands Pietermannen zijn begonnen, is het misschien aardig om een paar dichtregels te citeren:

‘k Sag aen Kaep de bon Esprance,
Twee doove Hottentoten dansen
Ider met een Rommel pot:
Zy hadden ’t beyde nog niet vergeten,
Maar sprongen vlug dat moetje weten
Als Muggen in een Hoender kot
[…]

topsyOpmerkelijk is dat er in de 1777-editie geen dove maar dode Hottentotten dansen. Nog opmerkelijker is dat hier een achttiende-eeuws stereotype beeld wordt neergezet van negersslaven. Het zijn domme buitelaars, domme ganzen. Pieten, die destijds nog geen Pieten werden genoemd en die alleen nog te vinden waren in de schaduw van hun baas. Sinterklaas was nog ver te zoeken.

Deze Pieten zijn nu in diskrediet gebracht. Zoals de Black and white minstrel show na een jarenlang klaterend succes van de Nederlandse treurbuis is verdwenen, zo moeten nu ook de Pieten van het straattoneel verdwijnen. In Canada werd jaren geleden een vergelijkbare strijd gestreden: daar moest het vocabulaire worden aangepast en werd het woord indiaan definitief vervangen door First Nation man. Geen indiaan meer op straat te zien. Misschien lossen we in Nederland een groot cultuurprobleem op wanneer we onze Pietermannen een andere naam geven? — RvV

¶ Op zaterdag 26 oktober (14.00 uur) houdt Dirk J. Tang een lezing over de slavernijgeschiedenis in de Bibliotheek Bijlmercentrum, Frankemaheerd 2 te Amsterdam. Info hier. Toegang met OBA-pas of Stadspas € 3,75 / normaal € 7,50. Reserveren hier. Lees hier meer over de zwartepietdiscussie. En bekijk hier Spitting Image met een parodie op de Black and white minstrel show.

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.