Keukengeheimen

woensdag 18 december 2013 – Toen de Amsterdamse Maria Philippina Schrijver (1732-1798) met haar Keuke-Boek begon, was ze 20 jaar oud en nog niet getrouwd met bankier Joan Frederik d’Orville. Met hem zou ze haar intrek nemen in een royaal pand op de Herengracht. ‘s Zomers verbleef het echtpaar op de buitenplaats Buyten Verwagting, aan de Sloterdijkse Meerweg.

In een schriftje noteerde ze allerlei wetenswaardigheden over etenswaren en gerechten. Daar zou ze haar hele leven mee doorgaan. Ze noteerde bijvoorbeeld welke wintervoorraden moesten worden aangelegd. Ze legde een lijst met appelrassen aan, geïnspireerd door wat er in de boomgaard van Buyten Verwagting te vinden was. Als regentes van het Waalse Weeshuis noteerde ze de boodschappen die gedaan moest worden voor de diners die ze organiseerde. Ook schreef ze de recepten op van wat ze thuis in de keuken bereid wilde zien, zoals conserven van ‘allerly vrugten in brandewyn, framboose gely’ of ‘orange snippers geconfyt’ (verder lezen).

Maria liet haar Keuke-Boek na aan haar petekind Johanna Maria Nahuys (1780-1848), een nichtje van raadpensionaris Rutger Jan Schimmelpenninck. Ook zij schreef er recepten in. Johanna’s kleindochter Joanna Maria Verloren van Themaat (1834-1892) is de derde schrijfster die in het schriftje haar keukengeheimen prijsgaf. En Johanna’s achter-achter-achter-kleindochter Prisca Zwaan-van Diggelen zorgde er in 2008 voor dat het in druk verscheen.

Van dit historische Keuke-Boek is dit jaar een tweede editie op de markt gekomen. De layout is dusdanig dat de lezer de drie meest voorkomende handschriften in het kookschriftje kan herkennen. Citaat blurb:

Door de vele losse briefjes die in het oorspronkelijke Keuke-Boek liggen en waarvan de teksten ook zijn opgenomen in deze tekstuitgave, krijgt u een inzicht in het leven van een gegoede Amsterdamse familie aan de Herengracht in de achttiende eeuw.

¶ Prisca Zwaan-van Diggelen, Keuke-Boek van Maria Philippina Schrijver, Anno 1752. Uitgegeven in eigen beheer, 2013. ISBN 9789461900227. Prijs: € 19,50 (195 blzz.). Een recensie vind je hier. Kookhistorica Marleen Willebrands noteerde op haar website een recept uit het Keuke-Boek: ragout van hanekammen en morieljes (1752).