De familie Van Aerssen van Sommelsdijk

De achttiende eeuw in het voorbijgaan (48)

Moord Cornelis van Aerssen van Sommelsdijk, 1688, Reinier Vinkeleszaterdag 5 april 2014 – Vorige week beschreef ik mijn wandeling van Melissant naar Middelharnis, maar sloeg ik daarbij Sommelsdijk over. Ik was daar nog nooit eerder geweest.

Daar heb ik nu spijt van want ook Sommelsdijk is een genoegelijk oord, met veel mooie oude gebouwen. Ik kan iedereen aanraden er eens te gaan kijken. Al is het alleen maar om te zien waar de in 1688 in Suriname ‘gemassacreerde’ Cornelis van Aerssen vandaan kwam.

SAM 2695De eerste herinnering aan de achttiende eeuw die ik in Sommelsdijk zag, was geen gebouw. Bij het wandelen van Dirksland naar Sommelsdijk zag ik binnendijks op een aantal plekken stenen metselwerk langs de sloten (mogelijk voor duikers of voor een spui?), en net binnen Sommelsdijk zag ik bij een zo´n muurtje een gedenksteen.

 

MolensteenEven verderop is er nog een sobere gedenksteen te zien, in de buitenmuur van de molen die op de dijk staat.

 

 

Vorige week schreef ik al dat de familie Van Aerssen van Sommelsdijk mede aanleiding voor mijn wandeling was. De glorietijd van de familie lag in de zeventiende eeuw, waarin meerdere Van Aerssens een belangrijke rol als politicus of diplomaat speelden en een belangrijk aandeel hadden in de W.I.C.. Maar ook in de achttiende eeuw trad er nog een François van Aerssen als admiraal op de voorgrond.

In de Voorstraat van Sommelsdijk staat nog een huis waarin de Van Aerssens de winters doorbrachten. Zoals ook de Amsterdamse regenten wel ’s zomers naar hun buitens trokken, maar de winters in de stad doorbrachten.

DoelenSommelsdijk had sinds 1465 twee schutterijen: de St Joris voor kruisboogschutters en de St Sebastiaan voor handboogschutters. Later ontstond er nog een schutterij met vuurwapens. Daar moesten de oudere schutterijen, na ruzies over het gebruik van de Doelen, op bevel van François van Aerssen in 1682 voor wijken. De oude Doelen werd in 1768 door een nieuwe vervangen.

 

SAM 2710Uiteraard werden de leden van de familie Van Aerssen in de kerk van Sommelsdijk begraven. Daar zit een bijzonder verhaal aan vast. De kerk van Sommelsdijk is namelijk meermalen door brand getroffen. Bij één van die keren, in 1799, ging het koor grotendeels verloren. Toen werd ook een marmeren grafmonument voor de Van Aerssens verwoest. De ingang tot de grafkelder, die in 1782 nog verfraaid was, is er nog wel, maar staat sindsdien niet meer in de kerk, maar los bij de kerk.

 

KerkportaalAan de andere kant van de kerk is kort voor de brand nog nieuwbouw gepleegd: in 1794 is daar nog een nieuw portaal gebouwd. — JF

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.