Scheepsmeisjes

Compagniesdochtersdinsdag 11 maart 2014 – Stoere meiden in het leger en op zee. Dat spreekt tot de verbeelding. Maar ze bestonden echt, meisjes die laatst loos waren.

Dat weten we al sinds Daar was laatst een meisje loos, een alleraardigst boek over vrouwen in mannenkleren. Geschreven door Rudolf Dekker en Lotte van de Pol (1981). Later verscheen over deze tegendraadse traditie hun Vrouwen in mannenkleren (1989), waarin ze achtergronden, drijfveren en gevolgen van deze travestie verder analyseerden (online).

Nu is er een nieuw boek verschenen over dit onderwerp. Op vrouwendag – voor de vergeetachtigen onder ons: 8 maart – verscheen Compagniedochters van Michel Ketelaars. Hierin rekent hij af met het klassieke beeld van de VOC als 17e- en 18e-eeuws mannenbolwerk.

Ketelaars beschrijft overigens niet alleen de vrouwen die zich als man verkleedden, ook vertelt hij over vrouwen die als passagier met hun man meereisden. Verder waren er vrouwen die helemaal niet meereisden, maar achterbleven in de thuishavens van de VOC. Zij ronselden personeel door mannen, als ze eenmaal fors in de schulden zaten, een schuldbrief te laten ondertekenen die alleen kon worden afbetaald door aan te monsteren. Dergelijke ‘zielverkoopsters’ namen, aldus de blurb, actief deel aan het reilen en zeilen van de Compagnie. — RvV

¶ Michel Ketelaars, Compagniesdochters. Vrouwen en de VOC (1602-1795). Uitgeverij Balans 2014. ISBN 9789460036903. Prijs: € 19,95. Bekijk hier een kort tv-interview met de auteur. Op de tentoonstelling Het geheugenpaleis – met je hoofd in de archieven is ook aandacht voor vrouwen die voor de VOC werkten (Nationaal Archief, tot en met 29 juni 2014). En bezoek hier het VOC Kenniscentrum, met meer info over vrouwen bij de VOC.

Dit bericht is geplaatst in Uncategorized. Bookmark de permalink.